Skip to main content

Το λάθος του Πούτιν με τον χάρτη 400 ετών

Sputnik/Mikhail Klimentyev/Kremlin via REUTERS

Επιστράτευσε ένα χάρτη για να αποδείξει ότι η Ουκρανία δεν είναι πραγματική χώρα, χωρίς να παρατηρήσει ότι έγραφε πάνω... «Ουκρανία».

Ένα από τα βασικά επιχειρημάτα στα οποία έχει στηριχθεί ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν για να νομιμοποιήσει την εισβολή του στην Ουκρανία είναι ότι δεν πρόκειται για πραγματική χώρα, αλλά ιστορικά εδάφη της Ρωσίας.

Την Τρίτη εμφανίστηκε μάλιστα να μελετάει έναν χάρτη της Ευρώπης του 17ου αιώνα, για να υποστηρίξει την θέση του ότι η Ουκρανία δεν είναι πραγματική χώρα. Όμως, ακόμη και με τους όρους του Πούτιν, στον χάρτη υπήρχε ένα πρόβλημα, σχολιάζει το Business Insider: στον χάρτη αναγράφεται ξεκάθαρα το όνομα «Ουκρανία» σε ένα μέρος της επικράτειας.

Πώς μάθαμε όμως για τον χάρτη του Πούτιν; Σε μια συνάντηση που είχε ο Ρώσος πρόεδρος με τον πρόεδρο του συνταγματικού δικαστηρίου της Ρωσίας, Βαλέρι Ζόρκιν, οι δυο άνδρες μελέτησαν έναν χάρτη που είχε φτιάξει ένας χαρτογράφος του 17ου αιώνα για τον βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκο ΙΔ’. Το Κρεμλίνο δημοσίευσε βίντεο της συνάντησης, στο οποίο ο Πούτιν και ο Ζόρκιν κρατούν τον χάρτη ως απόδειξη ότι το ουκρανικό έθνος συνιστά ιστορική μυθοπλασία.

Ο χάρτης που χρησιμοποιήθηκε στη συνάντηση είναι ένα αντίγραφο ενός χάρτη που φτιάχτηκε το 1674 από τον Γάλλο χαρτογράφο Hubert Jaillot, αναφέρει το Business Insider. Ο χάρτης δείχνει μέρη της Ανατολικής Ευρώπης και της Ασίας, με πόλεις και εδάφη να αναφέρονται καθαρά.

Ο Πούτιν εκμεταλλεύτηκε τον χάρτη για να υποστηρίξει ένα από τα βασικά επιχειρήματα που έχει διατυπώσει για να υποστηρίξει την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ότι δεν είναι μια πραγματική χώρα και επομένως πρέπει να ενσωματωθεί στη Ρωσία. «Η σοβιετική κυβέρνηση δημιούργησε τη Σοβιετική Ουκρανία. Αυτό είναι γνωστό σε όλους. Μέχρι τότε, δεν υπήρξε ποτέ Ουκρανία στην ιστορία της ανθρωπότητας», είπε χαρακτηριστικά ο Πούτιν.

Στην πραγματικότητα όμως ο χάρτης αναφέρει το όνομα Ουκρανία, σχολιάζει το Business Insider δημοσιεύοντας πιο καθαρή και μεγεθυμένη εικόνα από αντίγραφο του χάρτη από την εθνική βιβλιοθήκη της Γαλλίας, όπου διακρίνεται η εξής περιγραφή: «Ουκρανία ή χώρα των Κοζάκων». Το όνομα χρησιμοποιείται για την περιοχή που βρίσκεται δίπλα στον ποταμό Δνείπερο που διασχίζει τη σύγχρονη Ουκρανία. Η πρωτεύουσα Κίεβο, που αναγράφεται ως Kiow στον χάρτη, υπάρχει επίσης σε κοντινή απόσταση στον χάρτη.

Σημειώνεται ότι το όνομα Ουκρανία χρησιμοποιείται για να περιγράψει το σύγροχονο κράτος της Ουκρανίας, που δημιουργήθηκε μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Ωστόσο, το όνομα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τον 12ο αιώνα, για να χαρακτηρίσει ένα τμήμα της επικράτειας του κράτους των Ρως του Κιέβου, το πρώτο κράτος των Ανατολικών Σλάβων που ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό για το οποίο υπάρχει μια ιστορική διαμάχη σχετικά με το εάν η Ρωσία ή η Ουκρανία μπορούν να ισχυριστούν ότι είναι ο νόμιμος διάδοχός του.

Την περίοδο στην οποία αναφέρεται ο χάρτης, η Ρωσία ήταν γνωστή ως Μεγάλο Δουκάτο της Μοσχοβίας, ενώ οι Πολωνοί ευγενείς κυβερνούσαν μεγάλες εκτάσεις της σημερινής Ουκρανίας.

Ο ιστορικός Bjorn Alexander Düben, γράφοντας για το London School of Economics, ανέφερε ότι τον 17ο αιώνα, όταν φτιάχτηκε ο χάρτης, η περιοχή που σήμερα είναι γνωστή ως Ουκρανία είχε ξεχωριστή κουλτούρα και γλώσσα από τη Ρωσία και υπήρχαν φυλές Κοζάκων που διεκδίκησαν την ανεξαρτησία τους από τους Πολωνούς ηγεμόνες και τη Μόσχα. Το 1790, η ρωσική αυτοκρατορία απορρόφησε μεγάλο μέρος της σημερινής Ουκρανίας.

Η Ουκρανία έγινε για λίγο ανεξάρτητη μετά τη Ρωσική επανάσταση του 1917, αλλά σύντομα απορροφήθηκε από τη Σοβιετική Ένωση. Πάντως μόνο μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, το 1991 η Ουκρανία έγινε  ανεξάρτητο έθνος, μια εξέλιξη που αποδέχτηκε η Ρωσία εκείνη την εποχή. Αλλά «οι ουκρανικές de facto πολιτικές οντότητες που αγωνίζονταν για την αυτονομία ή την ανεξαρτησία τους είχαν υπάρξει πολύ πριν από αυτό», έγραψε ο Düben.