Εν μέσω βομβαρδισμών, η 90ή επέτειος του Γκολοντομόρ, του μαζικού λιμού που επιβλήθηκε στην Ουκρανία από το σταλινικό καθεστώς τη δεκαετία του 1930, για κάποιους έμοιαζε φέτος με κάτι περισσότερο από επέτειο.
Απέκτησε άλλη βαρύτητα φέτος, με τον πόλεμο να μπαίνει στον δέκατό του μήνα και με ουκρανικές πόλεις, ανάμεσά τους και το Κίεβο, να ετοιμάζονται να βιώσουν «τον χειρότερο χειμώνα από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο», εξαιτίας των ζημιών στις ενεργειακές υποδομές.
Το τελευταίο Σάββατο κάθε Νοεμβρίου είναι η Ημέρα μνήμης των θυμάτων της Γκολοντομόρ, όπως έγινε γνωστή, η βιαία κολεκτιβοποίηση της αγροτικής οικονομίας στην Σοβιετική Ένωση, που πραγματοποιήθηκε επί διακυβέρνησης του Ιωσήφ Στάλιν το 1932-33. Τον Νοέμβριο του 1932, ο Στάλιν έστειλε την αστυνομία να κατασχέσει όλα τα σιτηρά και τα ζώα από τα νεοκολεκτιβοποιημένα ουκρανικά αγροκτήματα, συμπεριλαμβανομένων των σπόρων που χρειάζονταν για τη φύτευση της επόμενης σοδειάς. Ο μαζικός λιμός στην Ουκρανία είχε θύματα εκατομμύρια ανθρώπους. Εκατομμύρια Ουκρανοί αγρότες πέθαναν από την πείνα τους επόμενους μήνες από αυτό που ο ιστορικός του Πανεπιστημίου του Yale Τίμοθι Σνάιντερ έχει χαρακτηρίσει «σαφώς προμελετημένη μαζική δολοφονία».
Σήμερα, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ο λαός του θα παραμείνει ακλόνητος απέναντι στις ρωσικές επιθέσεις, οι οποίες προκαλούν τακτικά τεράστιες διακοπές ρεύματος και υδροδρότητας, καθώς μπαίνει ο βαρύς χειμώνας.
«Οι Ουκρανοί έχουν βιώσει πραγματικά τρομερά πράγματα. Και παρ’ όλα αυτά, έχουν διατηρήσει την ικανότητα να μην υποτάσσονται και να διατηρούν την αγάπη τους για την ελευθερία. Κάποτε ήθελαν να μας καταστρέψουν με λιμό, σήμερα με σκοτάδι και κρύο», είπε ο Ζελένσκι σε ένα βίντεο που ανήρτησε στο Telegram.
Η Ρωσία «θα πληρώσει» για τον λιμό στην Ουκρανία την περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης που άφησε πίσω του εκατομμύρια νεκρούς τον χειμώνα του 1932-33 και θα λογοδοτήσει για τα τωρινά της «εγκλήματα» στον πόλεμο στην Ουκρανία, δήλωσε ο Αντρίι Γέρμακ, ο προσωπάρχης του Ουκρανού προέδρου.
Πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες πραγματοποίησαν το ταξίδι στο Κίεβο σήμερα Σάββατο για τους εορτασμούς του Γκολοντομόρ, το οποίο η Ουκρανία θεωρεί «γενοκτονία». Οι πρωθυπουργοί της Πολωνίας και της Λιθουανίας, δύο από τους στενότερους υποστηρικτές της Ουκρανίας, ο Ματέους Μοραβιέτσκι και η Ινγκρίντα Σιμονίτε είχαν συνομιλίες με τον Ουκρανό ομόλογό τους Ντενίς Σμίχαλ. Οι τρεις ηγέτες εξέδωσαν κοινή δήλωση μετά τη συνάντηση, υπογραμμίζοντας τη συνεχή υποστήριξή τους στην Ουκρανία και καταγγέλλοντας τις ενέργειες της Ρωσίας.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας φιλοξένησε σήμερα μια διεθνή σύνοδο στο Κίεβο προκειμένου να συζητηθούν η επισιτιστική ασφάλεια και οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, με τους πρωθυπουργούς του Βελγίου, της Πολωνίας και της Λιθουανίας και την πρόεδρο της Ουγγαρίας. Ο Ζελένσκι κήρυξε την έναρξη της συνόδου μιλώντας σε ένα πάνελ, περιστοιχισμένος από τον προσωπάρχη του και τον πρωθυπουργό της κυβέρνησής του. Προβλήθηκαν στη συνέχεια, μέσω βίντεο, οι ομιλίες της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.
Ο Ζελένσκι είπε ότι το Κίεβο συγκέντρωσε περίπου 150 εκατομμύρια δολάρια από περισσότερες από 20 χώρες και την Ευρωπαϊκή Ένωση για να εξάγει σιτηρά σε χώρες όπως η Αιθιοπία, το Σουδάν, το Νότιο Σουδάν, η Σομαλία και η Υεμένη.
«Στο πλευρό του ουκρανικού λαού»
Ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ Ντε Κρο πραγματοποίησε επίσης επίσκεψη στο Κίεβο, την πρώτη του από την έναρξη της ρωσικής εισβολής.
Σύμφωνα με το βελγικό πρακτορείο Belga, ο Ντε Κρο ανακοίνωσε πρόσθετη οικονομική στήριξη 37,4 εκατομμυρίων ευρώ για την Ουκρανία, ιδίως για να βοηθήσει τον πληθυσμό να αντιμετωπίσει τον χειμώνα μπροστά στις διακοπές ηλεκτροδότησης.
«Έφτασα στο Κίεβο. Μετά τους σφοδρούς βομβαρδισμούς των τελευταίων ημερών, στεκόμαστε στο πλευρό του ουκρανικού λαού. Περισσότερο από ποτέ», έγραψε ο Βέλγος πρωθυπουργός στο Twitter.
Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς ανακοίνωσε σε ένα βίντεο πρόσθετη βοήθεια 15 εκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη των ουκρανικών εξαγωγών σιτηρών, η αποστολή των οποίων έχει διαταραχθεί εξαιτίας της ρωσικής εισβολής.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υποσχέθηκε από την πλευρά βοήθεια επιπλέον 6 εκατομμύρια ευρώ για αυτές τις εξαγωγές, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για τον εφοδιασμό πολλών χωρών στην Αφρική και την Ασία.
«Επιλέξαμε να δράσουμε δείχνοντας αλληλεγγύη στις πιο ευάλωτες χώρες. Η Ρωσία από την πλευρά της συνεχίζει να χρησιμοποιεί την πείνα ως μέσο πίεσης και τα τρόφιμα ως όπλο πολέμου», ανέφερε σε μήνυμά του.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υποσχέθηκε επίσης τη στήριξη της ΕΕ, κατηγορώντας τη Ρωσία ότι «χρησιμοποιεί τα τρόφιμα ως όπλο».
Το γερμανικό κοινοβούλιο έλαβε επίσης την απόφαση χθες Παρασκευή να χαρακτηρίσει «γενοκτονία» το Γκολοντομόρ.
«Η ιστορία επαναλαμβάνεται»
Η Γκολοντομόρ εδώ και χρόνια αποτελεί ένα μεγάλο θέμα διαφωνίας μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Η Μόσχα απορρίπτει την άποψη του Κιέβου ότι θύματα του μαζικού λιμού ήταν μόνο οι Ουκρανοί, ισχυριζόμενη ότι από τον λιμό υπέφεραν επίσης εκατομμύρια κάτοικοι της Κεντρικής Ασίας και της Ρωσίας.
Στο κέντρο μνήμης Γκολοντομόρ στο κέντρο του Κιέβου, καμια δεκαριά ορθόδοξοι ιερείς ντυμένοι με μαύρα και ασημένια άμφια συγκεντρώθηκαν σήμερα για μια θρησκευτική τελετή προς τιμήν των θυμάτων του λιμού.
«Αυτός ήταν ένας τεχνητά δημιουργημένος γενοκτονικός λιμός… Τώρα που ζούμε αυτόν τον μαζικό πόλεμο που ξεκίνησε απρόκλητα η Ρωσία εναντίον της Ουκρανίας, βλέπουμε την ιστορία να επαναλαμβάνεται», είπε ο 38χρονος ιερέας Ολεξάντρ Σμούργκιν στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Μεταξύ εκείνων που συγκεντρώθηκαν για να τιμήσουν τη μνήμη των θυμάτων του λιμού, ο δικηγόρος Αντριι Σαβτσούκ, 39 ετών, έκανε λόγο για μια «ανεπανόρθωτη» απώλεια για την Ουκρανία.
«Το σύστημα του Στάλιν, το κράτος καταστολής ήθελε να καταστρέψει την Ουκρανία ως έθνος. Σήμερα βλέπουμε ότι οι προσπάθειες του Στάλιν συνεχίζονται από τον (πρόεδρο Βλαντίμιρ) Πούτιν», είπε.
Στο μέτωπο του πολέμου, οι ανταλλαγές αιχμαλώτων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας συνεχίστηκαν σήμερα με 12 άτομα να απελευθερώθηκαν από την πλευρά του Κιέβου. Η Μόσχα, από την πλευρά της, ανακοίνωσε ότι έχει περισυλλέξει εννέα άντρες της.
Στην ουκρανική βιομηχανική πόλη Ντνιπροπετρόβσκ τουλάχιστον 13 άνθρωποι τραυματίστηκαν σε νέες ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις δήλωσε στο Telegram ο στρατιωτικός κυβερνήτης της επαρχίας αυτής, Βαλέντιν Ρεζνίτσενκο.
Μια άλλη ρωσική επίθεση στην μικρή Τσασίβ Γιαρ στην επαρχία του Ντονέτσκ της ανατολικής Ουκρανίας άφησε πίσω της τουλάχιστον έναν νεκρό και δύο τραυματίες, ανακοίνωσε η περιφερειακή εισαγγελία.
Σημειώνεται ότι στην ουκρανική πρωτεύουσα, όπου μέρος του πληθυσμού πέρασε τις τελευταίες τρεις ημέρες χωρίς ρεύμα μετά τις μαζικές ρωσικές επιδρομές την Τετάρτη, ο δήμος ανακοίνωσε ότι έχει αποκαταστήσει το 75% της παροχής ρεύματος και το 90% της θέρμανσης, καθώς οι θερμοκρασίες πλησιάζουν τους μηδέν βαθμούς Κελσίου.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP, Reuters, dpa
