Της Ελίζας Καραγιώργη
[email protected]
Η θητεία της Λιζ Τρας στην πρωθυπουργία της Βρετανίας, όσο και αν διαρκέσει, θα μνημονεύεται για καιρό. Μέσα σε 40 μόλις ημέρες από τότε που ανέλαβε και επίσημα το αξίωμα, η κ. Τρας έχει καταφέρει να ταράξει τόσο πολύ τη βρετανική οικονομία που μέχρι και η Τράπεζα της Αγγλίας παρενέβη στις αγορές.
Η κ. Τρας στις 23 Σεπτεμβρίου, παρουσίασε ένα «ανεκδιήγητο, καταστροφικό» πακέτο μη κοστολογημένων φορολογικών περικοπών, το οποίο εκπόνησε μαζί με τον εξαναγκασθέντα σε παραίτηση, πρώην, πλέον, υπουργό Οικονομικών, Κουάσι Κουάρτενγκ.
Αποτέλεσμα; Οριακά κατέρρευσε η βρετανική οικονομία.
Η στερλίνα βρέθηκε σε ιστορικά χαμηλά, με τους διεθνείς τραπεζικούς οργανισμούς να κάνουν λόγο για «κρίση εμπιστοσύνης», ενώ δύο από τους τρεις οίκους αξιολόγησης, ο S&P και ο Fitch, υποβάθμισαν την προοπτική του αξιόχρεου του Ηνωμένου Βασιλείου από «σταθερή» σε «αρνητική».
Εξαιτίας των αντιδράσεων και των εξελίξεων, η κ. Τρας αναγκάστηκε να εγκαταλείψει, υπό την πίεση της ίδιας της κυβερνητικής πλειοψηφίας, την κατάργηση του ανώτατου φορολογικού συντελεστή 45%.
Οι κινήσεις δεν καθησύχασαν τις αγορές.
Μάλιστα οι αγορές μετοχών και ομολόγων της Βρετανίας έχουν χάσει αθροιστικά 500 δισ. δολάρια από την αξία τους από τότε που η κ. Τρας ανέλαβε την πρωθυπουργία της χώρας. Είναι προφανές ότι το σχέδιό της να μειώσει δραστικά τους φόρους για τους πλουσίους, αλλά και να αυξήσει αισθητά τις δαπάνες όχι μόνο δεν έπεισε, αλλά μάλλον τρομοκράτησε τους επενδυτές.
Η Τράπεζα της Αγγλίας παρενέβη ανακοινώνοντας ότι θα αγοράσει κρατικά ομόλογα του Ηνωμένου Βασιλείου για να αποκαταστήσει την τάξη, μετά τις αναταράξεις που έφερε το σχέδιο της Τρας-Κουάρτενγκ. Η παρέμβασή της στην αγορά για στήριξη των κρατικών ομολόγων ήρθε για να αποτραπεί την τελευταία στιγμή η κατάρρευση σειράς συνταξιοδοτικών ταμείων.
Θυσία ο Κουάρτενγκ
Σήμερα, η Τρας θυσίασε τον Κουάσι Κουάρτενγκ για να παραμείνει στην πρωθυπουργία, ορίζοντας νέο υπουργό Οικονομικών τον πρώην ΥΠΕΞ, Τζέρεμι Χαντ.
Σημειωτέον, ο Τζέρεμι Χαντ, δεν ήταν ακριβώς και το δεξί της χέρι: ήθελε να αναλάβει εκείνος τη θέση του Τζόνσον, αλλά ελλείψει αποδοχής, στήριξε Ρίσι Σούνακ στην κούρσα διαδοχής των Συντηρητικών το καλοκαίρι.
«Είναι σαφές ότι μέρος του μίνι προϋπολογισμού μας ήταν πιο μπροστά από ό,τι περίμεναν οι αγορές», δήλωσε η Τρας την Παρασκευή σε συνέντευξη Τύπου. «Έτσι ο τρόπος με τον οποίο εκτελούμε την αποστολή μας αυτή τη στιγμή πρέπει να αλλάξει», παραδέχθηκε.
Στην εξαιρετικά σύντομη, διάρκειας 8 μόλις λεπτών, συνέντευξη τύπου που παραχώρησε, ρωτήθηκε από δημοσιογράφο: «Αφού εκπονήσατε το σχέδιο μαζί με τον κ. Κουάρτενγκ, αυτός γιατί αποπέμφθηκε και εσείς όχι;».
Η Τρας απάντησε αόριστα, δεσμευόμενη για σταθερότητα και ανάκαμψη της βρετανικής οικονομιας.Το πόσο θα αντέξει στη θέση θα φανεί.
Έχει ενδιαφέρον ότι το δυνατό της, κατά την ίδια σημείο, η κατάρτιση του προϋπολογισμού, είναι αυτό που μπορεί να τη ρίξει. Πέρα από μνημειώδεις γκάφες που έκαναν μέχρι και τον Σεργκέι Λαβρόφ έξω φρενών (προ της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία), η Λιζ Τρας κατόρθωσε να επιβιώσει από κυβερνητικές κρίσεις, Brexit, κούρσες διαδοχής.
Ήδη τα στοιχήματα, τα οποία αγαπούν τόσο οι Βρετανοί, δίνουν και παίρνουν: ίσως η Πένι Μόρντοντ την αντικαταστήσει.
