Η είδηση έπεσε σαν κεραυνός, προκαλώντας πανικό στους …καλοφαγάδες ανά την Ευρώπη: «Θα μας απαγορεύσουν τον γύρο», προειδοποιούσαν πυχιαίοι τίτλοι σε πολλές εφημερίδες, μεταξύ άλλων στη διαβόητη γερμανική Bild.
Τι είχε συμβεί; Στην πραγματικότητα οι ευρωβουλευτές δεν συζητούσαν για την απαγόρευση του γύρου ή του κεμπάπ, αλλά για την απαγόρευση της χρήσης φωσφορικών αλάτων σε όλα τα προϊόντα σούβλας, με την αιτιολογία ότι μπορεί να ενέχουν κινδύνους για την υγεία.
Πρόκειται λοιπόν περί παρεξήγησης, ξεκαθαρίζει ο Μίλτος Κύρκος, ευρωβουλευτής με το Ποτάμι. «Φάνηκε ότι το Ευρωκοινοβούλιο θα σταθεί εμπόδιο στη χρήση φωσφορικών αλάτων στα διάφορα προϊόντα σούβλας, άρα θα απαγορευθούν. Αυτό ήταν ένα λογικό πήδημα, το οποίο οφείλεται στην ανάγκη των μέσων να έχουν μεγάλους, τρομολαγνικούς τίτλους» λέει ο Έλληνας ευρωβουλευτής για να προσθέσει ότι «ο γύρος έτσι κι αλλιώς στην Ελλάδα παράγεται χωρίς τη χρήση φωσφορικών αλάτων. Άρα δεν τον επηρεάζουν τα προϊόντα σούβλας…»
Η Κομισιόν είχε προτείνει να επιτραπούν τα φωσφορικά άλατα πανευρωπαϊκά, αλλά η επιτροπή Περιβάλλοντος του Κοινοβουλίου ήθελε να αναβληθεί η όποια απόφαση μέχρι το 2019, προκειμένου να εκδοθεί προηγουμένως σχετική μελέτη της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Στην ουσία πρόκειται για το σύνηθες δίλημμα σε θέματα προστασίας του καταναλωτή: κάποιοι θέλουν να απαγορεύσουν μία ουσία μέχρι να πιστοποιηθεί με βεβαιότητα ότι είναι ακίνδυνη, ενώ άλλοι προτιμούν να την επιτρέψουν εκτός αν αποδειχθεί με βεβαιότητα ότι είναι επικίνδυνη. «Αν θυμόσαστε, παλαιότερα είχαμε τον ίδιο φόβο για το κοκορέτσι, το σπληνάντερο και άλλα» λέει ο κ. Κύρκος. «Τον καιρό των ʻτρελών αγελάδωνʼ είχαν παρθεί ή σχεδιάζονταν κάποια μέτρα. Καθήκον της Επιτροπής είναι η υγεία των κατοίκων της ΕΕ. Αν υπάρχουν έρευνες πιστοποιημένες, οι οποίες δείχνουν ότι μία ουσία είναι επικίνδυνη, η Κομισιόν έχει καθήκον να παρέμβει…»
Υπέρ των φωσφορικών αλάτων η Γερμανία
Η χρήση φωσφορικών αλάτων στο γύρο, το ντονέρ και τα υπόλοιπα προϊόντα σούβλας δεν επιτρέπεται στην Ελλάδα, την Τσεχία και σε άλλες χώρες. Επιτρέπεται όμως στη Γερμανία και αυτό δεν είναι λίγο, αν αναλογιστεί κανείς ότι το 80% του ντονέρ που καταναλώνεται σε όλη την Ευρώπη είναι γερμανικής προέλευσης.
Ο επικεφαλής των ευρωβουλευτών της Ν.Δ. Μανώλης Κεφαλογιάννης λέει ότι καλή είναι η νομοθεσία για την προστασία του καταναλωτή, αλλά δεν πρέπει να λειτουργεί ισοπεδωτικά, χωρίς να σέβεται τις εθνικές παραδόσεις των κρατών-μελών. Και η παράδοση προβλέπει …φρέσκο γύρο. «Προδιαγραφές πρέπει να υπάρχουν. Να βάζουμε υψηλές προδιαγραφές με συγκεκριμένες διαδικασίες αναγραφής της ημερομηνίας παραγωγής, ημερομηνίας λήξης του κάθε προϊόντος, σύσταση των διαφόρων προϊόντων κλπ. Αλλά πρέπει να έχουμε και την παράδοσή μας. Είναι μία παράδοση για πολλά χρόνια σε πολλές χώρες της ΕΕ, ιδιαίτερα στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Δεν νομίζω ότι με τη λογική του άσπρου και του μαύρου λύνονται τέτοια προβλήματα».
Στην κρίσιμη ψηφοφορία που, μετά από αναβολές και παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, έγινε τα μεσάνυχτα της περασμένης Τρίτης, η πρόταση της επιτροπής Περιβάλλοντος δεν συγκέντρωσε την απαραίτητη πλειοψηφία. Που σημαίνει ότι παραμένει στο τραπέζι η πρόταση της Κομισιόν να επιτραπεί η χρήση φωσφορικών αλάτων, αλλά μέχρι νεωτέρας τα πράγματα παραμένουν ως έχουν σήμερα: ο γερμανικός γύρος θα έχει φωσφορικά άλατα, ο ελληνικός δεν θα έχει. «Τι γίνεται όμως όταν εισάγουμε γύρο από τη Γερμανία;» ρωτάμε τον κ. Κύρκο. «Όταν λέμε ʻελληνικό γύροʼ εννοούμε γύρο που καταναλώνεται στην Ελλάδα» επισημαίνει. «Δεν είμαστε αυτάρκεις στο κρέας, όπως δεν είμαστε σε κανένα αγροτικό προϊόν, σε κανένα προϊόν διατροφής. Άρα δεν έχουμε τη δική μας παραγωγή για όλη την κατανάλωση που απαιτείται. Αλλά αυτό δεν θα ήταν μία στόχευση;»
Υπομονή μέχρι το 2019
Συζητήσιμο κι αυτό βέβαια, αν αναλογιστούμε την αποψίλωση των δασών που προκαλεί η εντατική κτηνοτροφία. Αλλά επί του θέματος: για τις καταναλωτικές οργανώσεις η ψηφοφορία στην Ευρωβουλή ήταν μία ήττα. Ωστόσο, η συζήτηση θα αναζωπυρωθεί το αργότερο στα τέλη του 2018, οπότε αναμένεται η πλήρης επιστημονική αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων.
Μέχρι τότε οι υπέρμαχοι των φωσφορικών αλάτων θα επιμένουν στα δικά τους επιχειρήματα, λέγοντας ότι μία μερίδα ντονέρ περιέχει μόλις 0,13 γραμμάρια φωσφορικών αλάτων, ποσότητα 30 φορές μικρότερη από το ανώτατο ημερήσιο επιτρεπτό όριο…
