Πλήρως ανεπτυγμένα ανθρώπινα ωάρια, ξεκινώντας από το πλέον ανώριμο στάδιό τους δημιούργησαν Βρετανοί επιστήμονες, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Molecular Human Reproduction, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στο μέλλον στη βελτίωση θεραπειών για την υπογονιμότητα αλλά και την διατήρηση της γονιμότητας γυναικών με καρκίνο, οι οποίες υποβάλλονται σε χημειοθεραπείες.
Το επίτευγμα είναι πολύ μεγάλο σύμφωνα με τους ειδικούς, όμως υπάρχουν ακόμα πολλά που πρέπει να διερευνηθούν για να αποφασιστεί κατά πόσον θα μπορούσε η μέθοδος να χρησιμοποιηθεί στην κλινική πρακτική.
Πρωτίστως το γεγονός ότι η μέθοδος δεν είναι αλάνθαστη καθώς από τα 87 ανώριμα ωοθυλάκια που καλλιεργήθηκαν στην παρούσα έρευνα, τα 9 έφτασαν με επιτυχία στο τελικό στάδιο της ωρίμανσης, χωρίς όμως να είναι γνωστό αν είναι υγιή. Τα ωοθυλάκια αυτά απελευθέρωσαν τα ωάριά τους, τα οποία στη συνέχεια μπόρεσαν να διαιρεθούν και να μοιράσουν στα δύο τα χρωμοσώματά τους, και επομένως ήταν έτοιμα για γονιμοποίηση.
Το ποσοστό επιτυχίας, μπορεί να μοιάζει μικρό όπως λένε οι επιστήμονες, ωστόσο είναι πολύ σημαντικό. Μπορεί δηλαδή, η διαδικασία που χρησιμοποιήθηκε να έχει μικρό ποσοστό επιτυχίας, αλλά η δημιουργία έστω και ενός ωαρίου «από το μηδέν» είναι εξαιρετικά μεγάλο επίτευγμα, το οποίο πρέπει να βελτιωθεί για να χρησιμοποιηθεί στην κλινική πρακτική.
Σύμφωνα με τους ειδικούς οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της ζωής τους έχουν περίπου 2 εκατομμύρια ωάρια ωστόσο όλα αυτά δεν είναι έτοιμα να γονιμοποιηθούν αν δε περάσουν μέσα από μια ειδική διεργασία του οργανισμού.
Όπως εξηγεί, ο μαιευτήρας – χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, MD, MSc, ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή κάθε ωάριο αρχίζει ως ένα μικροσκοπικό, πρόδρομο ωοθυλάκιο που πρέπει να περάσει από μία πολύπλοκη διαδικασία ανάπτυξης έως ότου φθάσει στο σημείο να δημιουργήσει ένα ωάριο έτοιμο να γονιμοποιηθεί. Μάλιστα τα περισσότερα από αυτά τα πρόδρομα ωοθυλάκια ουδέποτε φθάνουν έως το τελικό στάδιο της ωρίμανσης. Έως την έναρξη της εφηβείας έχουν απομείνει 400.000-600.000 και ύστερα ξοδεύονται κάθε μήνα 3.000-4.000 για να ωριμάσει το ένα που θα απελευθερώσει το ωάριό του.
Η διαδικασία της πλήρους ωρίμανσης φυσιολογικά διαρκεί 5 μήνες για κάθε ωοθυλάκιο. Οι Βρετανοί επιστήμονες, όμως, κατόρθωσαν να την επισπεύσουν στις 22 ημέρες και μάλιστα στο εργαστήριο και όχι στο ανθρώπινο σώμα.
Σύμφωνα με το Δρ. Βασιλόπουλο σήμερα, για να συλλέξουν οι ειδικοί τα ωάρια από τις ωοθήκες, είτε για να προχωρήσουν σε εξωσωματική είτε για να τα καταψύξουν για μελλοντική χρήση, πρέπει να φέρουν τα ωοθυλάκια στο στάδιο της πλήρους ωρίμανσης. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χορήγηση ορμονών, οι οποίες διεγείρουν τη διαδικασία της ωρίμανσης στις ωοθήκες της γυναίκας. Με τη νέα μέθοδο, όμως, λαμβάνεται δείγμα ωοθηκικού ιστού και καλλιεργείται με θρεπτικά συστατικά στο εργαστήριο. Αργότερα, αφαιρούνται από αυτόν τα πρόδρομα ωοθυλάκια και καλλιεργούνται περαιτέρω με τη βοήθεια ειδικών αναπτυξιακών πρωτεϊνών έως ότου ωριμάσουν.
Τις τελευταίες δεκαετίες αρκετές ερευνητικές ομάδες είχαν κάνει μικρά βήματα προόδου, αναπαράγοντας μεμονωμένα στάδια της διαδικασίας αυτής. Υπήρξαν όμως δύο παλαιότερες έρευνες που ξεχώρισαν.
Η μία ήταν το 2008, όταν η αναπαραγωγική βιολόγος Evelyn Telfer και οι συνάδελφοί της από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου κατόρθωσαν να αναπαράγουν το πρώτο μισό της διαδικασίας ωρίμανσης των πρόδρομων ωοθυλακίων. Και η δεύτερη το 2015 όταν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Northwestern του Σικάγου αναπαρήγαγαν το δεύτερο μισό της διαδικασίας, δημιουργώντας ώριμα ωάρια. Στην νέα έρευνα, η ίδια επιστημονική ομάδα του Εδιμβούργου κατόρθωσε να αναπαράγει ολόκληρο τον κύκλο ανάπτυξης των ανθρώπινων ωαρίων.
