Της Ανθής Αγγελοπούλου
Με αφορμή τα τρία πιθανά κρούσματα λοίμωξης από Ιό Δυτικού Νείλου (ΙΔΝ) που έχουν αναφερθεί στις κατεχόμενες περιοχές του νησιού, οι Ιατρικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας του υπουργείου Υγείας Κύπρου με ανακοίνωσή τους ενημερώνουν το κοινό για το τι πρέπει να προσέχει ενώ επισημαίνουν ότι καταβάλλονται προσπάθειες, σε συνεργασία με τη Δικοινοτική Επιτροπή για την Υγεία, για διευθέτηση δικοινοτικής συνάντησης για συζήτηση του θέματος.
Τι πρέπει να γνωρίζετε για τον ιό
Τα κρούσματα και επιδημίες λοίμωξης από τον ιό σε ανθρώπους και ζώα έχουν εκδηλωθεί στην Αφρική, την Βόρεια Αμερική, την Μέση Ανατολή, την Κεντρική και Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη, την Ρωσία, την Αυστραλία και την Νοτιο-Δυτική Ασία. Τα τελευταία 20 χρόνια η συχνότητα των επιδημιών φαίνεται να έχει αυξηθεί. Οι μεγαλύτερες επιδημίες έχουν καταγραφεί στην Ρουμανία, την Ρωσία, το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και την Ελλάδα. Οι περιοχές με επιδημίες αντιστοιχούν συνήθως στις μεγάλες μεταναστευτικές οδούς των πτηνών.
Στην Κύπρο, το πρώτο περιστατικό καταγράφηκε το 2016, ενώ 2ο περιστατικό παρουσιάστηκε το 2018. Ωστόσο, λόγω του ότι η νόσος μεταφέρεται με τις διαδρομές των αποδημητικών πουλιών, αποτελεί μια απρόβλεπτη νόσο, για την οποία οι αρμόδιες Αρχές παγκόσμια λαμβάνουν σειρά προληπτικών μέτρων.
Υπενθυμίζουμε ότι ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται κυρίως με το τσίμπημα μολυσμένων «κοινών» κουνουπιών. Τα κουνούπια μολύνονται όταν τσιμπούν μολυσμένα πτηνά (ορισμένα είδη κυρίως άγριων πτηνών), που αποτελούν τη βασική δεξαμενή του Ιού στη φύση. Οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί θεωρείται ότι δε μεταδίδουν περαιτέρω τον Ιό.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων τα άτομα που μολύνονται από τον Ιό δεν αρρωσταίνουν καθόλου ή έχουν ήπια συμπτωματολογία, ενώ πολύ λίγα άτομα (λιγότερα από 1%) εμφανίζουν σοβαρή νόσο που προσβάλλει το νευρικό σύστημα (εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα ή παράλυση). Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 50 ετών) κινδυνεύουν περισσότερο να αρρωστήσουν σοβαρά, καθώς και άτομα με ανοσοκαταστολή και χρόνια υποκείμενα νοσήματα.
Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τη λοίμωξη
Σε περιπτώσεις με ήπια συμπτώματα αυτά υποχωρούν από μόνα τους. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, τα άτομα συνήθως εισάγονται στο νοσοκομείο για υποστηρικτική θεραπεία. Επίσης στην παρούσα φάση δεν υπάρχει κανένα εμβόλιο έναντι του ΙΔΝ.
Οι Υγειονομικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας έχουν ήδη προβεί σε εκτεταμένο πρόγραμμα καταπολέμησης των κουνουπιών που λόγω της φετινής πολυομβρίας εμφανίζουν αυξημένο αριθμό.
Ο ευκολότερος και καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε τον ιό είναι να αποτρέψετε τα τσιμπήματα των κουνουπιών και να μειώσετε τους πληθυσμούς τους στον χώρο του σπιτιού. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι τα περισσότερα είδη κουνουπιών τσιμπούν περισσότερο από το σούρουπο μέχρι την αυγή.
Συνεπώς, οι πολίτες πρέπει:
- Να φορούν κατάλληλα ρούχα με μακριά μανίκια και παντελόνια κυρίως από το σούρουπο μέχρι το χάραμα.
- Σε περίπτωση που το πρόβλημα είναι πολύ έντονο μπορούν να χρησιμοποιούν εντομοαπωθητικό όταν βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους. Εντομοαπωθητικά που περιέχουν DEET, picaridin, IR3535 ή αιθέρια έλαια ευκαλύπτου διαρκούν περισσότερο. Ακολουθήστε τις οδηγίες χρήσης στη συσκευασία. Οι έγκυες και οι θηλάζουσες θα πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες του γιατρού τους, ενώ εντομοαπωθητικά με DEET αντενδείκνυνται σε βρέφη κάτω των δύο μηνών και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή σε παιδιά κάτω των 12 ετών. Εντομοαπωθητικά με αιθέρια έλαια ευκαλύπτου αντενδείκνυνται σε παιδιά μικρότερα των 3 ετών.
Λαμβάνετε μέτρα προστασίας στο σπίτι όπως:
- Τοποθέτηση αντικουνουπικών πλεγμάτων (σήτες) που εμποδίζουν τη δίοδο των κουνουπιών στα παράθυρα και τις πόρτες.
- Χρήση κουνουπιέρας σε περιοχές με μεγάλη πυκνότητα κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που αντενδείκνυται η χρήση άλλων προστατευτικών μέσων (όπως για παράδειγμα η χρήση εντομοαπωθητικών με DEET, σε βρέφη μικρότερα των 2 μηνών).
- Απομάκρυνση του στάσιμου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές και άλλα μέρη του κήπου, ώστε να μην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιμνάζοντα νερά, που αποτελούν σημεία εναπόθεσης των αυγών τους.
- Απαραίτητη η χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών αφού ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεμιστήρων (ιδίως οροφής) δυσκολεύει την προσέγγιση των εντόμων.
- Κούρεμα γρασιδιού, θάμνων και φυλλωσιών (σημεία που βρίσκουν καταφύγιο τα ενήλικα κουνούπια).
- Το πότισμα να γίνεται κατά προτίμηση κατά τις πρωινές ώρες
- Χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος για το φωτισμό εξωτερικών χώρων (προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια).
- Τα εντομοκτόνα περιέχουν πυρεθροειδή (π.χ. περμεθρίνη) γι αυτό δεν πρέπει να εφαρμόζονται στο δέρμα Υπάρχουν στο εμπόριο στις εξής μορφές: αερόλυμα (αεροζόλ), ταμπλέτες, εξατμιζόμενο διάλυμα, σπιράλ («φιδάκια») κ.λπ. Σε όλες τις περιπτώσεις θα πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες χρήσης του σκευάσματος ή της συσκευής.
- Αντικατάσταση των σπασμένων σωλήνων νερού που έχουν διαρροή και απομάκρυνση ή διόρθωση παλιών λάστιχων που συσσωρεύουν νερό.
- Κάλυψη με σήτες των αγωγών εξαερισμού των βόθρων.
- Αν υπάρχει στο σπίτι πισίνα ή σιντριβάνι τότε γίνεται καθημερινή ενεργοποίηση των φίλτρων καθαρισμού για απομάκρυνση αυγών και προνυμφών κουνουπιών.
Σε κάθε περίπτωση ύποπτου περιστατικού για λοίμωξη από Ιό Δυτικού Νείλου πρέπει να ενημερώνεται η Μονάδα Επιτήρησης και Ελέγχου Λοιμωδών Νοσημάτων των ΙΥ&ΥΔΥ στο τηλέφωνο 22 605 601 ή με φαξ στο 22 605 491.
