Παρά τις πρώτες επιτυχίες των ερευνητών, η ανακάλυψη ενός εμβολίου κατά του κορωνοϊού είναι ιδιαίτερα δύσκολη, διότι με την πάροδο του χρόνου ο Covid-19 μεταλλάσσεται συνεχώς. Περίπου μισό χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας οι επιστήμονες έχουν καταγράψει σχεδόν 100 διαφορετικές μεταλλάξεις του SARS-CoV-2.
Όσο περνά ο χρόνος, τόσο περισσότερες διαφορετικές εκδοχές του γενετικού υλικού κάνουν την εμφάνισή τους, με αποτέλεσμα είτε την ενίσχυση της επιθετικότητας του ιού, είτε την σταδιακή εξασθένησή του. Οι πολλές μεταλλάξεις εξηγούν για παράδειγμα γιατί η πανδημία συνιστά μεγαλύτερη ή μικρότερη απειλή για την ανθρώπινη υγεία σε διαφορετικές περιοχές του πλανήτη.
Παρά τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα, τα οποία εφάρμοσαν το τελευταίο διάστημα οι κινεζικές αρχές ο SARS-CoV-2 φαίνεται ότι επανήλθε σε διάφορες επαρχίες της χώρας. «Πρώτα τεστ στο Πεκίνο έδειξαν ότι τα κρούσματα οφείλονται σε έναν ελαφρώς μεταλλαγμένο ιό από εκείνον που εντοπίστηκαν στην Γουχάν την περασμένη χρονιά», δηλώνει ο Ζενγκ Γκουάνγκ, επιδημιολόγος των κινεζικών υγειονομικών αρχών στην εφημερίδα Global Times. Tα αποτελέσματα των κινεζικών τεστ θα συγκριθούν τώρα με άλλα από το εξωτερικό για να εντοπιστούν πόσες και ποιές μεταλλάξεις έχει ήδη υποστεί ο ιός.
Οι μεταλλάξεις οφείλονται σε μικρά, ανεπαίσθητα λάθη
Η ιχνηλάτηση των κρουσμάτων οδήγησε τις κινεζικές αρχές το περασμένο Σαββατοκύριακο στην αγορά Σινφάντι του Πεκίνου και στα σημεία όπου τεμαχίζονται τεράστιες ποσότητες σολομού, που εισάγονται στη Κίνα από το εξωτερικό. Άγνωστο μέχρι στιγμής αν ο σολομός έχει πράγματι σχέση με τα κρούσματα, μιας και είναι γνωστό ότι ο ιός προσβάλει και μεταδίδεται, συνήθως, από θηλαστικά. Καθοριστική είναι ωστόσο η δομή των ενζύμων αγγειοτενσίνης (ACE 2) στους αποκαλούμενους ξενιστές, διότι στο ένζυμο αυτό προσκολλάται ο κορωνοϊός για να εισχωρήσει στη συνέχεια στα ανθρώπινα κύτταρα.
Για να πολλαπλασιαστούν οι ιοί χρησιμοποιούν ένα κύτταρο-ξενιστή. Όταν εισχωρούν σε αυτό εκτοξεύουν το γενικό τους υλικό, το οποίο στη συνέχεια αναπαράγεται με ταχύτατους ρυθμους. Σε κάθε αναπαραγωγή του γενετικού υλικού γίνονται ωστόσο μικρά, ανεπαίσθητα λάθη, τα οποία δρομολογούν μια μετάλλαξη του ιού.
Υπό κανονικές συνθήκες ο ανθρώπινος οργανισμός είναι σε θέση να αμυνθεί σε επιθέσεις ιών, παράγοντας αντισώματα. Όταν όμως οι ιοί μεταλλάσσονται συνεχώς, ο οργανισμός μας δεν προλαβαίνει να δημιουργήσει νέα αντισώματα και προσπαθεί, ανεπιτυχώς, να αντισταθεί σε νέες μεταλλάξεις με ακατάλληλα αντισώματα. Έτσι εξηγείται γιατί μια στις τόσες είμαστε συναχωμένοι. Μετά από το τελευταίο κρύωμα ο ανθρώπινος οργανισμός δημιουργεί αντισώματα, τα οποία ωστόσο δεν είναι σε θέση να καταπολεμήσουν μια νέα εκδοχή του ίδιου ιού.
Ο SARS-CoV του 2003 προκάλεσε «μόλις» 774 θύματα παγκοσμίως
Όλα δείχνουν ότι στην Κίνα έχουμε να κάνουμε με ένα μεταλλαγμένο κορωνοϊό, μιας και τα συμπτώματα είναι πιο ελαφρά. Δεν υπάρχει συνεπώς λόγος για πανικό. Μια μετάλλαξη δεν καθιστά απαραίτητα τον ιό πιο επικίνδυνο. Ίσως μάλιστα η μετάλλαξη να τον εξασθενήσει.
Θετικά βλέπει την μετάλλαξη του ιού ο Κρίστιαν Ντρόστεν, ο διασημότερος γερμανός επιδημιολόγος. Στο τακτικό του Podcast στην Βορειογερμανική Ραδιοφωνία NDR, επισημαίνει ότι λόγω των μεταλλάξεων, ο ιός δεν αποκλείεται να εξαπλώνεται ταχύτερα, με αποτέλεσμα όσοι προσβάλλονται να αισθάνονται πιο καταβεβλημένοι και να μένουν στο σπίτι επιβραδύνοντας έτσι μια μετάδοση του κορωνοϊού.
Η περίπτωση του SARS-CoV του 2003 δείχνει ότι ένας ιός, ενδέχεται να εξασθενήσει και σταδιακά να εξαφανιστεί. Το Νοέμβριο του 2002 ο ιός εμφανίστηκε στη νότια Κίνα και εξαπλώθηκε στη συνέχεια σε όλες τις ηπείρους. Ήταν η πρώτη πανδημία του 21ου αιώνα. Παρά τους φόβους στον παγκόσμιο πληθυσμό ο ιός που έπληττε το αναπνευστικό σύστημα προκάλεσε σε παγκόσμιο επίπεδο «μόλις» 774 θύματα. Ήδη από το 2003 ο αριθμός των κρουσμάτων μειώθηκε δραστικά και το Μάιο του 2004 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωνε ότι η πανδημία ξεπεράστηκε.
Αλεξάντερ Φρόιντ
Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος
