Προτάσεις με στόχο τον περιορισμό της αλόγιστης χρήσης αντιβιοτικών στη χώρα μας έστειλε ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) στην ηγεσία του υπουργείου Υγείας.
Σύμφωνα με τον ΠΦΣ, τα αντιβιοτικά αποτελούν σίγουρα μια από τις σημαντικότερες εφευρέσεις της επιστήμης και σπάνιο πόρο του συστήματος υγείας. Ωστόσο, είναι αποδεκτό από όλους τους επιστήμονες ότι η αλόγιστη χρήση τους οδηγεί στην ανάπτυξη αντοχής των μικροβίων και τελικά στην αχρήστευσή τους.
Το πρόβλημα της αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά αποτελεί σημαντικότατο πρόβλημα στη χώρα μας καθώς σε σειρά μελετών φαίνεται ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε μια από τις πιο δυσμενείς θέσεις σε σχέση με την μικροβιακή αντοχή.
Σύμφωνα με την αναφορά του Ευρωβαρόμετρου του 2018, η χρήση των αντιβιοτικών στην Ελλάδα γίνεται κυρίως μέσω συνταγογράφησης ή χορήγησης από τους Ιατρούς (ποσοστό 91%) , ενώ η μη ιατρική χρήση τους περιορίζεται στο 9%, με ποσοστό 6% αυτού να αφορά χορήγηση αντιβιοτικών χωρίς ιατρική συνταγή από τα φαρμακεία. Μάλιστα, η συνταγογράφηση από τους ιατρούς εμφάνισε τάσεις σημαντικής αύξησης (κατά 11%) ενώ η μη ιατρική χρήση τάσεις μείωσης (12%).
Επιπλέον, με την παραπάνω μελέτη, διαπιστώθηκε η ελλιπής εκπαίδευση του κοινού σχετικά με την ορθή χρήση των αντιβιοτικών, η οποία συμβάλλει σημαντικά στην αλόγιστη χρήση τους.
Ο ΠΦΣ έχοντας υπ’ όψιν του το πρόβλημα, προσπάθησε στο παρελθόν τόσο με την εκπαίδευση των μελών του όσο και με την εκπαίδευση του κοινού (πιλοτικές δράσεις εκπαίδευσης στα σχολεία κ.α.) να συμβάλλει στην επίλυσή του. Πιστεύουμε ότι η μειωτική κατά 12% τάση της μη ιατρικής χρήσης αντιβιοτικών, οφείλεται σε σημαντικό βαθμό σε αυτές τις δράσεις.
Επιπρόσθετα, όπως φαίνεται από πλήθος μελετών αλλά και από την καταγραφή του Ευρωβαρόμετρου, οι φαρμακοποιοί παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην ορθή ενημέρωση του κοινού περί τα υγειονομικά θέματα μαζί με τους Ιατρούς και τους άλλους επαγγελματίες υγείας.
Οι προτάσεις του ΠΦΣ για τον περιορισμό της αλόγιστης χρήσης των αντιβιοτικών:
1. Εισαγωγή πρωτοκόλλων συνταγογράφησης σχετικών με τη συνταγογράφηση των αντιβιοτικών, ιδίως αυτών νεότερης γενεάς, και παρακολούθηση της χρήσης τους εντός των νοσοκομείων.
2. Να υπάρξει πρόβλεψη για το μεγάλο πρόβλημα της «τηλεφωνικής συνταγής». Είναι ένα φαινόμενο η βασική αιτία του οποίου εδράζεται σε εγγενείς αδυναμίες της ΠΦΥ. Προτείνουμε να προβλεφθεί μια ηλεκτρονική εφαρμογή (ειδικού τύπου mobile application) όπου ο ιατρός, θα συνταγογραφεί μέσω αυτής της εφαρμογής.
3. Θεσμοθέτηση ετεροχρονισμένης ενεργοποίησης εκτέλεσης συνταγής όταν το επιλέγει ο Ιατρός. Η μεγαλύτερη αιτία της υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών παγκοσμίως είναι η πίεση του ασθενούς προς τον γιατρό. Αυτό μπορεί να λυθεί σε μεγάλο βαθμό με την δημιουργία ενός μηχανισμού «καθυστερούμενης συνταγής». Καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των λοιμώξεων του αναπνευστικού είναι ιογενούς αιτιολογίας, η χορήγηση συνταγής με αντιβιοτικό που όμως είναι κλειδωμένη και μπορεί να εκτελεστεί τουλάχιστον 3 μέρες μετά, οδηγεί σε τεράστια μείωση της κατανάλωσης.
4. Εθνικό πρόγραμμα επίβλεψης της χρήσης αντιβιοτικών με τη συμμετοχή και των φαρμακοποιών κατά την καταγραφή.
5. Καθορισμός ειδικής ηλεκτρονικής συνταγής αντιβιοτικών σε όλες τις κατηγορίες αντιβιοτικών φυλασσόμενη επί διετία σε ηλεκτρονικό αρχείο.
6. Προγράμματα εκπαίδευσης του κοινού σε σχέση με την ορθή χρήση των αντιβιοτικών που θα αφορούν δράσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία στα σχολεία με συνεργασία των φαρμακευτικών και των ιατρικών συλλόγων με το υπουργείο παιδείας αλλά και δράσεις ενημέρωσης του κοινού μέσω εκπαιδευτικών ημερίδων και ενεργειών μέσω των ΜΜΕ.
