Της Ανθής Αγγελοπούλου
Μεγαλώνοντας στη φτώχεια και αντιμετωπίζοντας τραυματικά γεγονότα, όπως ένα ατύχημα ή μία σεξουαλική επίθεση, μπορεί να επηρεαστεί σοβαρά τόσο η ανάπτυξη όσο και τη συμπεριφορά του εγκεφάλου στα παιδιά και τους νέους ενήλικες. Η χαμηλή κοινωνικοοικονομική κατάσταση και η εμπειρία των τραυματικών αγχωτικών συμβάντων συνδέθηκαν με την επιταχυμένη εφηβεία και την ωρίμανση του εγκεφάλου, την ανώμαλη ανάπτυξη του εγκεφάλου και τις μεγαλύτερες διαταραχές ψυχικής υγείας -όπως η κατάθλιψη, το άγχος και η ψύχωση- σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «JAMA Psychiatry».
Η έρευνα διεξήχθη από μια ομάδα επιστημόνων από την Ιατρική Σχολή του Perelman στο πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας και το Παιδικό Νοσοκομείο της Φιλαδέλφειας (CHOP) μέσω του Ινστιτούτου Lifespan Brain Institute (LiBI).
«Τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη να δοθεί προσοχή στο περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει το παιδί. Η φτώχεια και το τραύμα έχουν ισχυρούς δεσμούς με τη συμπεριφορά και την ανάπτυξη του εγκεφάλου και τα αρνητικά αποτελέσματα είναι πολύ πιο διαδεδομένα από ό, τι πιστεύαμε» επισημαίνει η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Raquel E. Gur, MD, PhD, καθηγήτρια Ψυχιατρικής, Νευρολογίας και Ακτινολογίας στην Ιατρική Σχολή του Perelman στο πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και διευθύντρια του Ινστιτούτου Lifespan Brain.
Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί έχουν διαφορετικές απόψεις για το πώς η παιδική δυσκολία επηρεάζει την ανάπτυξη σε μια ώριμη και υγιή ενηλικίωση. Οι απόψεις διαφέρουν αναφορικά με τις καταστάσεις από οποιαδήποτε αγχωτική κατάσταση, όπως ο εκφοβισμός αν θα έχουν βλαβερές και μακροχρόνιες επιπτώσεις
Οι ψυχολόγοι και οι κοινωνικοί επιστήμονες έχουν τεκμηριώσει τις μόνιμες επιδράσεις της φτώχειας στην ανάπτυξη και στη γνωστική λειτουργία και οι κλινικοί γιατροί έχουν παρατηρήσει τα αποτελέσματα του τραυματισμού στην παιδική ηλικία σε διάφορες διαταραχές, αν και κυρίως στο πλαίσιο μετατραυματικών διαταραχών (PTSD).
Υπάρχουν επίσης ανεπίσημες παρατηρήσεις, υποστηριζόμενες από κάποια έρευνα, ότι η δυσκολία επιταχύνει την ωρίμανση – τα παιδιά γίνονται νεαροί ενήλικες γρηγορότερα, σωματικά και διανοητικά. Οι νευροεπιστήμονες, οι οποίοι είναι ενήμεροι για την πολυπλοκότητα των αλλαγών στον εγκέφαλο κατά τη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην νεαρή ενηλικίωση, έχουν πρόσφατες τεκμηριωμένες μελέτες ότι η αντίθεση επηρεάζει σημαντικά τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου των παιδιών.
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από το Philadelphia Neurodevelopmental Cohort, το οποίο περιελάμβανε 9.498 συμμετέχοντες ηλικίας 8 έως 21 ετών.
Τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι η φτώχεια συνδέεται με τη μικρή αύξηση της σοβαρότητας των ψυχιατρικών συμπτωμάτων, όπως η διάθεση / άγχος, οι φοβίες, η συμπεριφορά εξωστρέφειας (διαταραχή της συμπεριφοράς, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής υπερκινητικότητας) και η ψύχωση σε σύγκριση με τα άτομα που δεν έζησαν τη φτώχεια. Το μέγεθος των επιδράσεων των αυτών στη σοβαρότητα των ψυχιατρικών συμπτωμάτων ήταν απροσδόκητα μεγάλο.
Οι ερευνητές βρήκαν επίσης στοιχεία ότι οι αντιξοότητες συνδέονται με την πρώιμη έναρξη της εφηβείας ενώ το παιδί ωριμάζει από μικρότερη ηλικία. Οι ερευνητές βρήκαν επίσης ότι ένα υψηλότερο ποσοστό παιδιών που αντιμετώπιζαν τις αντιξοότητες είχαν χαρακτηριστικά εγκεφάλου ενηλίκων. Αυτό επηρεάζει την ανάπτυξη, καθώς η προσεκτική διαστρωμάτωση της δομικής και λειτουργικής συνδεσιμότητας στον εγκέφαλο απαιτεί χρόνο και η πρώιμη ωριμότητα θα μπορούσε να αποτρέψει την απαραίτητη χάραξη δεξιοτήτων.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα τραύματα που συμβαίνουν σε μικρά παιδιά μπορεί να έχουν συνέπειες δια βίου γι αυτό είναι σημαντικό να αποτρέπονται όλα τα τραυματικά γεγονότα. Με λίγα λόγια, η μελέτη απαιτεί να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στο κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο ενός παιδιού και στις επιπτώσεις της έκθεσης σε τραύματα. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των ιδιαίτερων αναγκών των παιδιών που εκτίθενται σε αντιξοότητες. Επιπλέον, οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν τα τραυματικά συμβάντα συνδέονται όχι μόνο με τη διαταραχή μετατραυματικού στρες, αλλά με αυξήσεις σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της διάθεσης, του άγχους και της ψύχωσης.
Πηγές:
University of Pennsylvania School of Medicine
https://www.news-medical.net/news/20190531/Childhood-adversity-can-impact-brain-development-and-behavior.aspx
