Της Ανθής Αγγελοπούλου
Στη σημασία της αποδοχής αλλά και της σωστής διαχείρισης του άσθματος από τον ίδιο τον ασθενή και τους οικείους του εστίασε στην ομιλία της με θέμα «Έχω άσθμα. Μαθαίνω να το Διαχειρίζομαι» η πνευμονολόγος-εντατικολόγος κα Βάσω Ευαγγελοπούλου.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Πρωτοβουλία για το Άσθμα (GINA), το 2018 300 εκατ. άνθρωποι έπασχαν από άσθμα, ενώ στην Ελλάδα τα στοιχεία του 2019 της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας δείχνουν ότι περίπου 900.000 παιδιά και ενήλικες υποφέρουν από άσθμα.
Τι είναι το άσθμα
Πρόκειται για μία χρόνια φλεγμονή υπεραντιδραστικών αεραγωγών, με «ασαφή» αιτία. Οι βασικοί παράγοντες που το προκαλούν ή το επιδεινώνουν είναι η γενετική προδιάθεση σε συνδυασμό με την έκθεση σε ερεθιστικούς παράγοντες, οι οποίοι είναι διαφορετικοί για κάθε ασθενή, όπως η γύρη, ο καπνός του τσιγάρου, οι έντονες μυρωδιές, η υγρασία και η μούχλα, τα κύτταρα από το δέρμα ζώων, κάποια φάρμακα και τροφές, η ατμοσφαιρική ρύπανση καθώς και η συναισθηματική φόρτιση.
Το άσθμα μπορεί να εμφανισθεί σε όλες τις ηλικίες, συνήθως όμως αρχίζει στην παιδική ηλικία. Οι περισσότερες περιπτώσεις έναρξης των συμπτωμάτων στην ενήλικη ζωή αφορούν σε άσθμα που είχε ήδη αρχίσει από την παιδική ηλικία, ανεξάρτητα από το αν ήταν γνωστό στο συγκεκριμένο άτομο ενώ σε αρκετά άτομα παρουσιάζει ύφεση στην εφηβεία και μπορεί να επανέλθει αργότερα.
Απαραίτητη η συνεργασία γιατρού ασθενή
Σύμφωνα με τη γιατρό, είναι σημαντική η διαχείριση του άσθματος από τον ίδιο τον ασθενή, προκειμένου να μειώνονται οι εξάρσεις και να βελτιώνεται η καθημερινότητά του, χωρίς να απομονώνεται όταν δεν μπορεί να συμμετέχει σε κοινωνικές και αθλητικές δραστηριότητες. Ωστόσο, μεγάλη βοήθεια είναι και η συνεισφορά των οικείων προσώπων, ειδικά στις περιπτώσεις που ο ασθενής είναι ανήλικος.
Ο θεράπων ιατρός αξιολογεί τη βαρύτητα του νοσήματος, και συστήνει τους τρόπους θεραπείας.
Από κοινού με τον ασθενή του πρέπει να «φτιάξει» ένα σχέδιο διαχείρισης του άσθματος, με το οποίο ο ασθενής πρέπει να εξοικειωθεί ώστε σε περίπτωση κρίσης να μπορεί να έχει την απαραίτητη ψυχραιμία να το αντιμετωπίσει.
Το σχέδιο διαχείρισης του κάθε ασθενή περιλαμβάνει τη φαρμακευτική αγωγή που ταιριάζει στην περίπτωσή του ανάλογα με την αξιολόγηση της βαρύτητας του νοσήματος από τον θεράποντα, τις οδηγίες για σωστή λήψη της θεραπείας ανάλογα με τα συμπτώματα, τις ενέργειες που θα πρέπει να ακολουθήσει ο ίδιος και οι οικείοι του σε περίπτωση αύξησης των συμπτωμάτων, καθώς και τα στοιχεία επικοινωνίας του ιατρού, των συγγενών και του κοντινότερου νοσοκομείου στο οποίο θα πρέπει να απευθυνθεί για βοήθεια.
Διαχειρίζομαι σωστά το άσθμα σημαίνει:
• Απαλλαγή από συχνά ή πολύ ενοχλητικά συμπτώματα
• Ανάγκη για χρήση βραχείας δράσης βρογχοδιασταλτικών (SABA) λιγότερο από 2 φορές την εβδομάδα
• Νυχτερινές αφυπνίσεις λιγότερο από 2 φορές τον μήνα
• Χρήση από του στόματος κορτικοειδή (κορτιζόνη) λιγότερο από 1 φορά τον χρόνο
• Επισκέψεις στα επείγοντα λιγότερο από 1 φορά τον χρονό
• Βελτίωση της πνευμονικής λειτουργίας
• Διατήρηση των καθημερινών δραστηριοτήτων (εργασία, σχολείο, άσκηση)
Επιπροσθέτως, όπως τόνισε η κα Ευαγγελοπούλου οι ασθενείς πρέπει να διατηρούν ένα φυσιολογικό βάρος, καθώς οι υπέρβαροι φαίνεται να κάνουν συχνότερες κρίσεις άσθματος. Πριν την σωματική άσκηση συνιστάται όπως είπε, η χρήση βραχείας δράσης φαρμάκων (SABA), επιπλέον από την κανονική φαρμακευτική αγωγή, προκειμένου να προληφθεί η κρίση στην άσκηση.
Ενώ, η υγρασία του περιβάλλοντος που βρίσκονται οι ασθενείς θα πρέπει να είναι μεταξύ 40%-50%.
Οι ασθενείς πρέπει να αποφεύγουν το κάπνισμα και χώρους με καπνό επειδή πολύ συχνά προκαλεί παροξύνσεις.
Τέλος, να ενημερώνονται για τα συστατικά των έτοιμων γευμάτων που καταναλώνουν, και να φροντίζουν για την καθαριότητα των κελινοσκεπασμάτων τους και του φίλτρου των κλιματιστικών αλλά και των παιχνιδιών ειδικά αν είναι λούτρινα στα παιδιά τους.
