Οι γυναικολογικές προληπτικές εξετάσεις αφορούν καίριο ζήτημα τόσο για την επιστημονική κοινότητα όσο και για τις ίδιες τις γυναίκες. Το κάθε πότε πρέπει να γίνονται αποτελεί «αγκάθι» για πολλές χώρες , ως επί το πλείστον, λόγω των αυξημένων δαπανών Υγείας που έχουν να αντιμετωπίσουν σήμερα οι περισσότερες χώρες. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι αυτές οι εξετάσεις σώζουν ζωές.
Όπως εξηγεί ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, MD, MSc, ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, ο τακτικός γυναικολογικός έλεγχος μπορεί να εντοπίσει προβλήματα υγείας πριν καν ή μόλις αρχίσουν, όταν οι πιθανότητες ίασης είναι περισσότερες.
Οι εξετάσεις που επιβάλλεται να κάνουν όλες οι γυναίκες προληπτικά αφορούν τον έλεγχο του στήθους, την ψηλάφηση και το τεστ Παπανικολάου.
Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι η αυτοψηλάφηση των μαστών γίνεται κάθε μήνα έτσι ώστε να εξοικειωθεί η γυναίκα με το σχήμα και την υφή των μαστών της και να μπορεί να ανακαλύψει αν συμβαίνει κάτι διαφορετικό ώστε να προβάλει μια τυχόν καλοήθεια ή κακοήθεια. Ο υπέρηχος μαστών στις νέες ηλικίες και η μαστογραφία στις μεγαλύτερες ήταν ο ενδεδειγμένος τρόπος πρόληψης από καρκίνο του μαστού.
Ωστόσο διεθνείς οργανισμοί, όπως το Αμερικανικό Συμβούλιο Μαιευτήρων-Γυναικολόγων (ACOG) και η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS) δεν συνιστούν πλέον να συνεχίζεται εφ’ όρου ζωής η αυτοψηλάφηση, γιατί μεγάλες μελέτες δεν επιβεβαίωσαν την αξία της μηνιαίας αυτοψηλάφησης στην πρόληψη των θανάτων από καρκίνο του μαστού. Παραμένει όμως σημαντικό, όπως λένε, να γνωρίζει η γυναίκα τους μαστούς της, ώστε να αντιληφθεί αμέσως την όποια αλλαγή μπορεί να συμβεί.
Το Γραφείο για την Υγεία των Γυναικών (Office of Women’s Health, OWH) του Αμερικανικού υπουργείου Υγείας συνιστά στις γυναίκες για τις ηλικίες 40- 49 ετών, να συζητούν με τον γυναικολόγο τους το ενδεχόμενο να αρχίσουν προληπτική μαστογραφία. Μετά τα 50, όμως, η μαστογραφία πρέπει να γίνεται απ’ όλες τις γυναίκες κάθε 2 χρόνια, εφ’ όσον δεν υπάρχουν ύποπτα ευρήματα. Οι μαστογραφίες πρέπει να συνεχίζονται έως την ηλικία των 74 ετών και στη συνέχεια να αποφασιστεί εξατομικευμένα από τον ιατρό αν πρέπει να σταματήσουν ή να συνεχιστούν (και με ποια συχνότητα).
Αναφορικά με το τεστ Παπανικολάου, το Γραφείο για την Υγεία των Γυναικών (Office of Women’s Health, OWH) του Αμερικανικού υπουργείου Υγείας συνιστά στις γυναίκες δίχως παθολογικά ευρήματα να γίνεται μία φορά κάθε 3 χρόνια στις ηλικίες έως 30 ετών και εν συνεχεία να γίνεται μία φορά κάθε 3 ή κάθε 5 χρόνια μαζί με τεστ για τον ιό HPV, ορισμένα στελέχη του οποίου είναι η αιτία του καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας. Ο διπλός αυτός έλεγχος (Παπ και HPV) πρέπει να επαναλαμβάνεται έως τα 64 χρόνια της γυναίκας, εφόσον διατηρεί τη μήτρα της. Μετά τα 65 της, η διενέργεια του τεστ πρέπει να αποφασίζεται κατά περίπτωση.
Να σημειωθεί ότι το τεστ Παπανικολάου (τεστ Παπ), πρέπει να αρχίζει μέσα σε ένα χρόνο από την έναρξη των σεξουαλικών επαφών της γυναίκας ή στην ηλικία των 18 ετών.
Όπως αναφέρει ο κ. Βασιλόπουλος, οι γιατροί πρέπει να λαμβάνουν πλήρες ιστορικό της κάθε γυναίκας και αυτό το ιστορικό να ανανεώνεται σε κάθε ιατρική επίσκεψη, γιατί υπάρχει περίπτωση στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε κάποιος στενός συγγενής της γυναίκας ή η ίδια να εκδήλωσε νέο νόσημα ή διαταραχή. Ο λόγος είναι γνωστός, καθώς το οικογενειακό ιατρικό ιστορικό μιας γυναίκας μπορεί να επηρεάσει την πιθανότητα εκδήλωσης καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών, καρδιαγγειακής νόσου, σακχαρώδους διαβήτη και πολλών άλλων παθήσεων και διαταραχών, για τις οποίες πρέπει να είναι ενημερωμένη η ίδια και ο γιατρός της.
