Tης Ανθής Αγγελοπούλου
Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής Duke-NUS και οι συνάδελφοί τους έχουν εντοπίσει μια εκπληκτική αλληλεπίδραση μεταξύ των ιών του δάγκειου πυρετού και του Zika που ρίχνουν φώς στις σημαντικές ανωμαλίες του εγκεφάλου του εμβρύου που συνδέονται με τον ιό Zika.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η εγκεφαλική βλάβη του εμβρυϊκού ποντικού που χρησιμοποίησαν ήταν πολύ χειρότερη αν οι μητέρες που είχαν μολυνθεί με το Zika είχαν επίσης αντισώματα δαγκείου. Προσδιόρισαν περαιτέρω ότι ένα ανοσοσύμπλοκο που σχηματίζεται όταν τα αντισώματα δαγκείου προσκολλώνται στον ιό Zika αναγνωρίζεται από έναν υποδοχέα σε κύτταρα πλακούντα, επιτρέποντας στον ιό να ταξιδέψει στον πλακούντα σε εμβρυϊκά κύτταρα. Τα ευρήματά τους αυτά δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Science Advances.
Η βοηθός καθηγητή Ashley St. John από το Τμήμα Αναδυόμενων Μολυσματικών Νόσων του πανεπιστημίου Duke-NUS EID και μία εκ των συντακτών της μελέτης μαζί με μια ομάδα ερευνητών στη Σιγκαπούρη ήθελαν να διερευνήσουν γιατί κάποιες, αλλά όχι όλες, μολύνσεις από τον ιό Zika κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οδήγησαν σε εγκεφαλικές ανωμαλίες του εμβρύου. Επίσης, ήθελαν να μάθουν εάν η σοβαρότητα της εμβρυϊκής λοίμωξης είχε σχέση με την προηγούμενη λοίμωξη της μητέρας με τον ιό του δάγκειου πυρετού, ο οποίος σχετίζεται στενά με τον Zika και συχνά κυκλοφορεί στις ίδιες περιοχές του κόσμου.
Όπως ανέφερε η βοηθός καθηγητή Ashley St. John, η έρευνα έδειξε ότι η προηγούμενη ανοσία της μητέρας στο δάγκειο μπορεί να αποτελέσει παράγοντα κινδύνου για σοβαρές εκβάσεις σε βρέφη που γεννιούνται από μητέρες που έχουν μολυνθεί με τον ιό Zika κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, καθώς οι σημερινές περιοχές επιδημίας του Zika επικαλύπτονται σε μεγάλο βαθμό με αυτές των ιών του δάγκειου πυρετού και η μελέτη αυτή ενημερώνει για τους μηχανισμούς που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη σοβαρότητα της μόλυνσης με τον ιό Zika.
Η μελέτη διεξήχθη σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Εθνικής Συμβουλευτικής Επιτροπής Εργαστηρίων Ελέγχου Εργαστηρίων National Advisory Committee for Laboratory Animal Research (NACLAR) και ανάλυσε τις φυσικές διαφορές μεταξύ των εμβρύων των μητέρων που δεν είχαν εκτεθεί ποτέ σε δάγκειο ή είχαν δάγκειο πυρετό και είχαν αναπτύξει αντισώματα κατά του ιού.
Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι η λοίμωξη από τον ιό Zika στις μητέρες με αντισώματα κατά του δάγκειου πυρετού είχε ως αποτέλεσμα έμβρυα με μικρότερη μάζα σώματος και περιφέρεια κεφαλής να έχουν μεγαλύτερη βλάβη στον εγκεφαλικό ιστό. Ωστόσο, όταν αποκλείσθηκε ένας υποδοχέας που ονομάζεται νεογνικός υποδοχέας Fc (FcRN), η μετάδοση του ιού Zika από τη μητέρα στο έμβρυο μειώθηκε, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη περιφέρεια κεφαλής και λιγότερη εγκεφαλική βλάβη.
Η μελέτη έδειξε επίσης ότι τα αντισώματα του δάγκειου πυρετού μπορούν να προωθήσουν τη μετάδοση του ιού Zika στα ανθρώπινα κύτταρα του πλακούντα, αλλά χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθεί εάν η προηγούμενη λοίμωξη από τον ιό του δάγγειου πυρετού έχει την ίδια επίδραση στα μωρά που γεννιούνται από γυναίκες που έχουν μολυνθεί με Zika κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Ο νέος μηχανισμός που οδηγεί στη μεταφορά του ιού Zika από τη μητέρα στο έμβρυο θα μπορούσε επίσης να είναι συναφής με άλλες ιικές λοιμώξεις που μπορούν να μεταδοθούν από τη μητέρα στο έμβρυο, όπως ο ιός HIV και ο κυτταρομεγαλοϊός.
Σχολιάζοντας τα συμπεράσματα, ο καθηγητής Patrick Casey, αναπληρωτής ερευνητής της Ιατρικής Σχολής του Duke-NUS, επεσήμανε ότι η καινοτόμος έρευνα που διεξάγεται από το Αναδυόμενο Πρόγραμμα Μολυσματικών Νόσων έχει οδηγήσει και πάλι στο να μάθουν περισσότερα για τους ιούς αυτούς οι επιστήμονες και να τους κατανοήσουν καλύτερα και είναι ένα σημαντικό βήμα για την εξεύρεση νέων επιλογών πρόληψης και θεραπείας.
Γι αυτό η ερευνητική ομάδα στα επόμενα βήματα της σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τα ευρήματα αυτά για να αναπτύξει νέες θεραπείες για τη λοίμωξη από τον ιό Zika κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Alina Shrourou
