Τις νέες τεχνικές για ασθενείς που πάσχουν από χρόνια προβλήματα λόγω κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου ή σπονδυλικής στένωσης ανέλυσε ο επίκουρος καθηγητής ορθοπεδικής από το πανεπιστήμιο Αλεξανδρούπολης και υπεύθυνος του διεθνούς work shop που θα διεξαχθεί στη χώρα μας αναφορικά με τις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές για τη λειτουργικότητα της σπονδυλικής στήλης, κ. Στέλιος Καπετανάκης.
Όπως τόνισε ο κ. Καπετανάκης, οι τεχνικές αυτές βασίζονται σε τρεις διαφορετικές μορφές, την ενδοσκοπική διατρηματική δισκεκτομή, τη διαδερμική διατρηματική σπονδυλοδεσία και τις εγχύσεις στη σπονδυλική στήλη.
Όπως είπε, η ενδοσκοπική διατρηματική δισκεκτομή είναι τεχνική που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των στενώσεων της σπονδυλικής στήλης. Με τη συγκεκριμένη τεχνική εισάγεται από οπή 8 χιλιοστών διαδερμικά μία βελόνα, η οποία διαπερνά τους μυς και τα περιβλήματα των μυών φτάνοντας στο τρήμα (η οπή από την οποία διέρχεται το νεύρο, που ξεκινάει από τη σπονδυλική στήλη και νευρώνει κάποιο τμήμα του σκελετού).
Στη συνέχεια ανοίγεται μία δίοδος με διαστολείς διαφορετικών μεγεθών από τον μικρότερο στο μεγαλύτερο για να μπει μία κάνουλα πάνω από αυτούς τους διαστολείς και να στερεωθεί στο τρήμα. Μέσα στην κάνουλα μπαίνει ένα εύκαμπτο ενδοσκόπιο με δύο θύρες. Από τη μία θύρα ο γιατρός εξασφαλίζει την έμμεση όραση του χειρουργικού του πεδίου σε μεγέθυνση, ενώ από την άλλη εισάγονται ειδικές λαβίδες με τις οποίες κόβεται η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, που πιέζει το νεύρο , χωρίς να αγγίζεται το νεύρο.
Η όλη επεμβατική πράξη γίνεται με τοπική αναισθησία ή ελεγχόμενη καταστολή (μέθη), έτσι ώστε ο ασθενής να μην πέφτει σε βαθύ ύπνο κατά τη διάρκεια της επέμβασης, αλλά να συνεργάζεται με τον γιατρό, προκειμένου να αποφευχθούν βλάβες του νεύρου. Ο γιατρός πριν τραυματίσει το νεύρο το γνωρίζει από τις αντιδράσεις του ασθενή, κάτι που δεν εξασφαλίζεται με τις παραδοσιακές τεχνικές. Αυτό είναι και το κυρίαρχο πλεονέκτημα της τεχνικής.
Το δεύτερο επίσης σημαντικό είναι ότι η τεχνική αποτελεί πρώτη επιλογή σε ασθενείς, που δεν μπορούν να πάρουν αναισθησία, όπως αυτοί που έχουν καρδιακή, νεφρική ή αναπνευστική ανεπάρκεια, όπως και όσοι πάσχουν από πάρκινσον ή σκλήρυνση κατά πλάκας. Επιπλέον, επειδή δεν επεμβαίνει στην ανατομία των μυών, των οστών, των συνδέσμων και δεν προκαλεί μετεγχειρητικές φλεγμονές, έχει ένδειξη σε ομάδες, που είναι ευπαθείς στις λοιμώξεις, όπως είναι οι διαβητικοί. Η όλη επεμβατική διαδικασία διαρκεί 20-30 λεπτά και ο ασθενής είναι περιπατητικός μόλις συνέλθει από τη μέθη.
Να σημειωθεί ότι η ενδοσκοπική διατρηματική δισκεκτομή εφαρμόστηκε για πρώτη φορά από τον Kambin το 1980 και έκτοτε εφαρμόζεται με επιτυχία ως τεχνική ρουτίνας στη Γερμανία, την Αμερική, τη Ν. Κορέα και τα τελευταία 5 χρόνια και στην Ελλάδα.
Για τη διαδερμική διατρηματική σπονδυλοδεσία είπε ότι κατά την διαδικασία εισάγονται βίδες σε απόσταση 3 με 4 εκ. από τη μέση γραμμή – τη ραχοκοκαλιά και ενώνονται με ράβδους, ενώ μεταξύ των σπόνδυλων εισάγεται ένας κλωβός (πλέγμα), που χρησιμεύει στην ένωση των δύο παρακείμενων σπονδύλων. Λόγω της πλαγιάς προσπέλασης των βιδών δεν παρακάμπτεται η φυσιολογική ανατομία της σπονδυλικής στήλης όσον αφορά τους μυς, τα οστά, τους συνδέσμους, ενώ η απώλεια αίματος δε ξεπερνά τα 50 ml.
Ο ασθενής μπορεί και σηκώνεται την επόμενη μέρα, ενώ φεύγει από το νοσοκομείο σε δύο ήμερες και επανέρχεται στη δραστηριότητά του μέσα σε ένα μήνα. Η διαδερμική διατρηματική σπονδυλοδεσία αφορά ασθενείς με μειωμένη κίνηση, που πάσχουν από βαρεία σπονδυλική στένωση εξαιτίας οστεοφύτων ή οστεοποιημένων δίσκων, που πιέζουν τα νεύρα στην περιοχή της στένωσης. Ακόμα εφαρμόζεται σε αποτιτανωμένο μεσοσπονδύλιο δίσκο. Η αναίμακτη αυτή τεχνική δίνει ελπίδα σε ασθενείς μεγάλων ηλικιών, που δεν μπορούν υποβληθούν σε μεγάλα αιματηρά και πολύωρα χειρουργεία.
Τέλος, για την τεχνική εγχύσεων στη σπονδυλική στήλη μίλησε ο αναισθησιολόγος – θεολόγος, διδάκτορας Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Παναγιώτης Θεοδοσιάδης, ο οποίος τόνισε ότι σκοπό έχουν την ανακούφιση από τον πόνο που προκαλούν διάφορες παθολογικές καταστάσεις, αφού έχει προηγηθεί φαρμακευτική αγωγή και δεν έχει αποδώσει.
Σύμφωνα με τον κ. Θεοδοσιάδη, οι εγχύσεις αφορούν όλη τη σπονδυλική στήλη, από την αυχενική και θωρακική μοίρα έως την οσφυϊκή μοίρα, ενώ η έγχυση μπορεί να αφορά τις μικρές αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης, τον επισκληρίδιο χώρο ή κάποιο από τα τρήματα από όπου εξέρχεται η ρίζα του νεύρου που πάσχει (διατρηματική έγχυση).
Η έγχυση στην σπονδυλική στήλη γίνεται σε άσηπτο χειρουργικό περιβάλλον, ενώ είναι απαραίτητη η χρήση του ακτινοσκοπικού μηχανήματος στην πλειονότητα των περιπτώσεων με συνεχή ακτινοσκοπικό έλεγχο, προκειμένου να τοποθετηθεί η βελόνα στο σωστό μέρος. Η όλη διαδικασία είναι ανώδυνη, αφού γίνεται με τοπική αναισθησία και η βελόνα που χρησιμοποιείται είναι πολύ λεπτή. Ο ασθενής μετά από παραμονή μιας ώρας περίπου, αποχωρεί από το νοσηλευτικό ίδρυμα.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι συνδυασμός τοπικού αναισθητικού και κρτικοστεροειδούς προκειμένου να εξασφαλιστεί η άμεση αναλγησία μέσω του πρώτου και η μακρόχρονη μέσω του δευτέρου.
Σε ό,τι αφορά τον αυχένα, παθήσεις στις οποίες θα μπορούσε να προσφέρει πολύ καλό αναλγητικό αποτέλεσμα μια έγχυση (ο τύπος της έγχυσης είναι ειδικός για κάθε πάθηση), είναι η αυχεναλγία μετά από κάκωση, η αρθρίτιδα, δισκοκήλη, η ριζαλγία (πίεση της ρίζας του νεύρου), ο πόνος από έρπητα ζωστήρα κ.ά. Παρόμοιες είναι οι ενδείξεις για την θωρακική και την οσφυϊκή μοίρα.
Η διάρκεια και το αναλγητικό αποτέλεσμα της έγχυσης κυμαίνεται από δυο μήνες έως ένα χρόνο και ποικίλλει από ασθενή σε ασθενή, ενώ ο βασικός παράγοντας είναι η βαρύτητα της πάθησης. Για μονιμότερο αποτέλεσμα χρησιμοποιούνται οι ραδιοσυχνότητες (RF) με παρόμοια τεχνική.
Εκτός από τις εγχύσεις για τους «καλοήθεις» αυτούς πόνους υπάρχουν και εγχύσεις που γίνονται σε πλέγματα νεύρων για την αντιμετώπιση του πόνου από κάποια κακοήθεια που τα έχει διηθήσει π.χ. στον καρκίνο του στομάχου ή του παγκρέατος γίνεται έγχυση – νευρόλυση του κοιλιακού πλέγματος.
Είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι στο πλαίσιο γενικότερα των εγχύσεων για την αντιμετώπιση του πόνου, γίνονται και εγχύσεις για την αντιμετώπιση των διαφόρων μορφών κεφαλαλγίας, όπως της νευραλγίας τριδύμου, της ινιακής κεφαλαλγίας, της ημικρανικής κρίσης κ.ά.
Βασική προϋπόθεση για την επιτυχία όλων των παραπάνω εγχύσεων είναι η σωστή διάγνωση της αιτίας του πόνου.
Κλείνοντας, αξίζει να αναφερθεί ότι το συγκεκριμένο work shop, γίνεται για πρώτη φορά στη χώρα μας με τη συνεργασία 40 επιστημόνων (ορθοπεδικοί, νευροχειρουργοί, και αναισθησιολόγοι) από τη Γερμανία, την Αγγλία, την Κύπρο, την Αλβανία, τη Σερβία, τη Βουλγαρία, την Ουκρανία και την Ελλάδα.
