Το 2010, ο Χεράρδο Σεμπάγιος και μια ομάδα άλλων ερευνητών ξεκίνησαν να απαντήσουν σε ένα κρίσιμο ερώτημα: πόσα τζάγκουαρ υπάρχουν στο Μεξικό; Ήξεραν ότι δεν ήταν πολλά. Το κυνήγι, η απώλεια οικοτόπων, οι συγκρούσεις με τους κτηνοτρόφους και άλλα προβλήματα είχαν οδηγήσει τον πληθυσμό στα πρόθυρα της εξαφάνισης.
Ο Σεμπάγιος και η ομάδα του από την Εθνική Συμμαχία για τη Διατήρηση του Τζάγκουαρ (ANCJ) πίστευαν ότι υπήρχαν περίπου 1.000 τζάγκουαρ σε όλη τη χώρα. Αποφάσισαν να διεξάγουν την πρώτη απογραφή του είδους στο Μεξικό για να μάθουν ακριβώς τον αριθμό. Βρήκαν 4.100.
«Ήταν μια μεγάλη έκπληξη, υπέροχα νέα», δήλωσε ο Σεμπάγιος. «Προφανώς, οι 4.000 σημαίνουν ότι το είδος εξακολουθεί να κινδυνεύει με εξαφάνιση, αλλά είναι πολύ καλύτερα από 1.000».
Mexico’s jaguar population has grown significantly in recent years – up 30% since 2010, but the largest feline in the Americas remains at risk of extinction, according to the National Alliance for Jaguar Conservation https://t.co/L0ObtKmUCp pic.twitter.com/rZK4nPP32X
— Reuters (@Reuters) August 28, 2025
Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, τα νέα είναι ακόμη καλύτερα. Η τελευταία απογραφή της ομάδας έδειξε ότι το 2024 υπήρχαν 5.326 τζάγκουαρ στο Μεξικό, μια αύξηση 30% σε σχέση με το 2010.
«Το γεγονός ότι η χώρα κατάφερε να διατηρήσει και να αυξήσει τον πληθυσμό του είδους τα τελευταία 14 χρόνια είναι εξαιρετικό», είπε ο Σεμπάγιος. «Για μένα, είναι υπέροχα νέα για τη χώρα. Το Μεξικό — και ο κόσμος — χρειάζονται καλά νέα».
Η απογραφή διήρκεσε 90 ημέρες και πραγματοποιήθηκε σε 15 πολιτείες, με χρήση 920 καμερών ανίχνευσης κίνησης και συμμετοχή σχεδόν 50 ερευνητών και τοπικών ηγετών κοινοτήτων. Εξετάστηκε έκταση 414.000 εκταρίων, καθιστώντας την τη μεγαλύτερη απογραφή θηλαστικού που έχει γίνει ποτέ στο Μεξικό.
Τζάγκουαρ εντοπίστηκαν σε όλη τη χώρα, με τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στην περιοχή της Χερσονήσου του Γιουκατάν (1.699), ακολουθούμενη από την νότια περιοχή του Ειρηνικού (1.541), βορειοανατολικό και κεντρικό Μεξικό (813), βόρειο Ειρηνικό (733) και την κεντρική ακτή του Ειρηνικού (540).
Οι παράγοντες πληθυσμιακής αύξησης
Ο Σεμπάγιος αποδίδει την αύξηση του πληθυσμού σε τρεις βασικούς παράγοντες:
- Διατήρηση φυσικών προστατευόμενων περιοχών όπου τα τζάγκουαρ μπορούν να κινούνται ελεύθερα.
- Μείωση των συγκρούσεων με τους κτηνοτρόφους.
- Εκστρατεία ευαισθητοποίησης που έκανε το τζάγκουαρ ευρέως γνωστό.
«Όταν ξεκινήσαμε, το τζάγκουαρ ήταν σχεδόν άγνωστο», είπε ο Σεμπάγιος. «Τώρα είναι ένα από τα πιο γνωστά είδη στο Μεξικό».
Ωστόσο, με τον τρέχοντα ρυθμό αύξησης, θα χρειαστούν 25 έως 30 χρόνια για να πάψει το τζάγκουαρ να θεωρείται είδος υπό εξαφάνιση στο Μεξικό. Ο Σεμπάγιος και η ομάδα του στοχεύουν να μειώσουν αυτό το διάστημα σε μόλις 15 χρόνια.
Οι προκλήσεις που παραμένουν
Η αποψίλωση και η απώλεια οικοτόπων εξακολουθούν να αποτελούν σοβαρό πρόβλημα:
- Το Μεξικό έχει χάσει 600.000 εκτάρια δασών και ζούγκλας τα τελευταία έξι χρόνια.
- Μόνο στη Χερσόνησο του Γιουκατάν, χάνονται κάθε χρόνο 60.000 εκτάρια, μειώνοντας δραματικά τον χώρο διαβίωσης των τζάγκουαρ.
«Από τη μια πλευρά είναι τραγωδία», είπε ο Σεμπάγιος. «Από την άλλη, σημαίνει ότι εκεί όπου υπάρχει ακόμα ζούγκλα και δάσος, οι πληθυσμοί αυξάνονται».
Υπάρχει ανθηρή διαδικτυακή αγορά για δόντια, δέρμα και νύχια τζάγκουαρ.
Ο Σεμπάγιος ελπίζει να συνεργαστεί με τις εταιρείες κοινωνικών μέσων ώστε να κλείσουν οι σελίδες που προωθούν τέτοια προϊόντα.
Η κατασκευή νέων αυτοκινητοδρόμων αποτελεί επίσης απειλή, καθώς τεμαχίζουν την επικράτεια των ζώων και αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτωσης από διερχόμενα οχήματα.
Η λύση είναι η δημιουργία ειδικών σημείων διέλευσης για την άγρια ζωή.
Συνεχίζεται η σύγκρουση με κτηνοτρόφους, ενώ οι ασθένειες από κατοικίδια ζώα μπορούν επίσης να μεταδοθούν και να απειλήσουν τα τζάγκουαρ.
Ο Σεμπάγιος τονίζει ότι είναι απαραίτητη μεγαλύτερη οικονομική στήριξη από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, αλλά και από τον ιδιωτικό τομέα, τους επιστήμονες και τους ιδιοκτήτες γης για την προστασία των περιοχών όπου μπορεί να ζουν ιαγουάροι.
Mexico’s jaguar population is up 30% since 2010, but still at risk https://t.co/E0b26TvLdA https://t.co/E0b26TvLdA
— Reuters World (@ReutersWorld) August 27, 2025
«Κερδίζουμε μια μάχη σε έναν πόλεμο που χάνεται. Αλλά είναι μια πολύ σημαντική μάχη», δήλωσε.
«Μας δίνει ελπίδα ότι, αν σχεδιάσουμε σωστές πολιτικές, μπορούμε να πετύχουμε σπουδαία αποτελέσματα.»
Με πληροφορίες από Guardian
