Η Κίνα ξεκινά ένα από τα μεγαλύτερα υδροηλεκτρικά έργα στην ιστορία της, αξίας 167 δισ. δολαρίων. Το φιλόδοξο σχέδιο ανατρέπει τις ισορροπίες σε μια από τις πιο ευαίσθητες περιοχές του πλανήτη.
Το σχέδιο αφορά την εκμετάλλευση του ποταμού Γιαρλούνγκ Τσανγκπό, που διασχίζει τον βαθύτερο και πιθανόν μακρύτερο φαράγγι του κόσμου, προτού μπει στην Ινδία και μετονομαστεί σε Βραχμαπούτρα.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Wall Street Journal, αν υλοποιηθεί όπως σχεδιάζεται, θα παράγει τριπλάσια ισχύ από το μεγαλύτερο υδροηλεκτρικό έργο του κόσμου, το κινεζικό Φράγμα των Τριών Φαραγγιών.
Το έργο προβλέπει τη διάνοιξη βαθιών σηράγγων που θα παρακάμπτουν μία τεράστια καμπή του ποταμού, εκμεταλλευόμενες υψομετρική διαφορά άνω των 2.000 μέτρων. Σε αντίθεση με κλασικά φράγματα, το σχέδιο δίνει έμφαση στην «παροχετευόμενη ροή» (run-of-the-river), μειώνοντας την ανάγκη δημιουργίας τεράστιων ταμιευτήρων.
Η «ναυαρχίδα» του Πεκίνου στην κούρσα για ανανεώσιμες
Η κυβέρνηση θεωρεί το έργο «του αιώνα». Η Κίνα εισήγαγε σχεδόν το 25% της ενέργειάς της το 2023 και φιλοδοξεί να μειώσει δραστικά αυτήν την εξάρτηση. Παράλληλα, η επένδυση αναμένεται να δώσει ώθηση στην κινεζική οικονομία, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και ενισχύοντας τον έλεγχο στο Θιβέτ.
Ένα δίκτυο μεταφοράς υψηλής τάσης, αξίας 7 δισ. δολαρίων, θα διοχετεύει το ρεύμα στις βιομηχανικές επαρχίες της νοτιοανατολικής Κίνας, αλλά και στο Χονγκ Κονγκ και το Μακάο.
Αντιδράσεις και φόβοι
Η Ινδία, η οποία αποκαλεί το έργο «υδάτινη βόμβα», ανησυχεί ότι ανεξέλεγκτες εκροές θα μπορούσαν να εντείνουν τις καταστροφικές εποχικές πλημμύρες.
Το Νέο Δελχί σχεδιάζει δικό του γιγαντιαίο φράγμα για να ελέγξει τη ροή, ενώ οι δύο χώρες παραμένουν σε ένταση λόγω εδαφικών διεκδικήσεων, περιλαμβανομένης της Αρουνατσάλ Πραντές, την οποία το Πεκίνο θεωρεί «Νότιο Θιβέτ».
Καμία συμφωνία διαχείρισης του ποταμού δεν υπάρχει μεταξύ Κίνας, Ινδίας και Μπανγκλαντές, ενώ περιβαλλοντικές οργανώσεις προειδοποιούν για την καταστροφή μιας περιοχής με τεράστια βιοποικιλότητα, όπου ζουν σπάνια πρωτεύοντα και μεγάλα αιλουροειδή, από λεοπαρδάλεις του χιονιού μέχρι τίγρεις της Βεγγάλης.
Σκιές από το παρελθόν
Η περιοχή έχει ιστορικό ισχυρών σεισμών. Το 1950, μια δόνηση μεγέθους 8,6 Ρίχτερ σκότωσε πάνω από 4.500 ανθρώπους και προκάλεσε κατολισθήσεις που έφραξαν ποτάμια.
Ειδικοί προειδοποιούν ότι η σεισμική δραστηριότητα αποτελεί σημαντικό ρίσκο για ένα έργο τέτοιας κλίμακας.
Εξόριστοι Θιβετιανοί στην Ινδία καταγγέλλουν ότι τα υδροηλεκτρικά έργα πλήττουν τοπικές κοινότητες και πολιτιστικά μνημεία.
Παρόμοιες αντιδράσεις εκδηλώθηκαν πέρυσι για το φράγμα Γεμπατάν, που απειλεί χωριά και ιστορικά μοναστήρια. «Όταν έρθει η καταστροφή, οι τοπικοί Θιβετιανοί θα υποστούν τις συνέπειες», λέει στη Wall Street Journal η Λομπσάνγκ Γιανγκτσό, ερευνήτρια του International Tibet Network.
