Οι πλημμύρες – αστραπή (flash floods) αποτελούν ένα από τα πιο επικίνδυνα και απρόβλεπτα καιρικά φαινόμενα, όπως απέδειξε με τραγικό τρόπο η πρόσφατη καταστροφή στην κομητεία Κερ του Τέξας.
Τουλάχιστον 27 άνθρωποι (18 ενήλικες και 9 παιδιά) σκοτώθηκαν και 27 παιδιά εξακολουθούν να αγνοούνται, καθώς η στάθμη του ποταμού αυξήθηκε 8 μέτρα μέσα σε 45 λεπτά.
Σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (NWS), οι πλημμύρες-αστραπή είναι η δεύτερη πιο φονική φυσική απειλή μετά τον καύσωνα και μπορεί να συμβούν οπουδήποτε πέσει έντονη βροχή που ξεπερνά τη δυνατότητα απορρόφησης του εδάφους.
Πώς προκαλούνται
Το φαινόμενο συμβαίνει όταν η βροχή πέφτει με τέτοια ένταση και ταχύτητα που το νερό δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί από το έδαφος.
Το αποτέλεσμα είναι η απότομη συγκέντρωση υδάτων που πλημμυρίζουν ρέματα, δρόμους και ολόκληρες γειτονιές σε ελάχιστο χρόνο.
Η πρόκληση για τους μετεωρολόγους είναι τεράστια, καθώς η τοπογραφία παίζει κρίσιμο ρόλο: ακόμη και σε μικρές περιοχές, οι διαφορές στη μορφολογία του εδάφους επηρεάζουν σημαντικά την πιθανότητα και ένταση πλημμύρας.
Flash flood emergency near Lake Travis, Texas, after heavy rain. At least 24 dead, including children. 23 Camp Mystic campers missing. Rescue efforts ongoing with helicopters, drones. Gov. Abbott declares emergency.#TxFloods #Texas #Flood #TXwx pic.twitter.com/IWrKc4PATm
— GeoTechWar (@geotechwar) July 5, 2025
Τα βουνά είναι παγίδες θανάτου
Οι ορεινές περιοχές είναι ιδιαίτερα ευάλωτες, καθώς οι απότομες κλίσεις επιταχύνουν τη ροή του νερού.
Το νερό κυλάει με δύναμη προς τα κάτω, παρασέρνοντας λάσπη, πέτρες, κορμούς δέντρων – ακόμα και αυτοκίνητα ή σπίτια. Αν έχουν προηγηθεί πυρκαγιές, η επιφάνεια του εδάφους γίνεται αδιάβροχη σαν τσιμέντο, αυξάνοντας τον κίνδυνο.
Η NOAA προειδοποιεί ότι σε αυτές τις περιοχές είναι πιθανό να εκδηλωθούν κατολισθήσεις τύπου debris flow, δηλαδή ταχύτατες, φονικές κατεβασιές λάσπης και φερτών υλικών.
Όταν σπάνε φράγματα ή αναχώματα
Μια άλλη αιτία flash flood είναι η καταστροφή ή υπερχείλιση φραγμάτων και αναχωμάτων. Όταν παραβιάζεται η δομή τους, τεράστιοι όγκοι νερού απελευθερώνονται μέσα σε λίγα λεπτά, πνίγοντας ολόκληρες περιοχές χωρίς προειδοποίηση.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Νέα Ορλεάνη το 2005 με τον τυφώνα Κατρίνα, όταν οι παραβιάσεις των αναχωμάτων βύθισαν την πόλη και σκότωσαν εκατοντάδες ανθρώπους.
Οι φονικές πλημμύρες στο Τέξας υπενθυμίζουν με τον πιο τραγικό τρόπο πόσο ξαφνικά και καταστροφικά μπορεί να χτυπήσει η φύση – και πόσο ζωτικής σημασίας είναι η ενημέρωση και η πρόληψη.
