Την είσοδο του ΔΕΣΦΑ στο μετοχικό κεφάλαιο του Σταθμού Επαναεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (FSRU) της Αλεξανδρούπολης – που σηματοδοτεί την ολοκλήρωση του σχήματος που θα υλοποιήσει το έργο – καθώς και την υπογραφή του καταστατικού του East Med Gas Forum που μετατρέπεται πλέον σε διεθνή οργανισμό που προωθεί την ειρήνη και την περιφερειακή συνεργασία στη ΝΑ Μεσόγειο, προανήγγειλε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, από το βήμα του συνεδρίου South East Energy Forum 2020, που διοργάνωσε το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο την Παρασκευή στη Θεσσαλονίκη.
Κατά την παρέμβασή του σε πάνελ (με τη συμμετοχή του υφυπουργού Ενέργειας των ΗΠΑ Francis Fannon, της υπουργού Ενέργειας της Κύπρου, Νατάσας Πηλείδου, του ομολόγου της από τη Βόρεια Μακεδονία, Naser Nuredini, και του Ρουμάνου υφυπουργού Ενέργειας, Nicolae Havrilet), o κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε εκτενώς στις πρωτοβουλίες της Ελλάδας στο «μέτωπο» της ενεργειακής διπλωματίας, που στοχεύουν, όπως σημείωσε, στην αναβάθμιση της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και τη διαφοροποίηση των πηγών και οδεύσεων ενέργειας, που αποτελεί προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
«Παράλληλα με τη συμμετοχή στην ΕΕ, η Ελλάδα θεωρεί στρατηγικής σημασίας τη σχέση με τις ΗΠΑ, που τα τελευταία χρόνια διευρύνεται μέσω του διμερούς Στρατηγικού Διαλόγου, στον οποίο η ενέργεια καταλαμβάνει κεντρική θέση. Αυτό αποτυπώνεται – μεταξύ άλλων – στην μεγάλη αύξηση των εισαγωγών αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), καθώς και στην παρουσία αμερικανικών επενδύσεων σε πολλούς τομείς» ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο κ. Χατζηδάκης. «Η ελληνο-αμερικανική ενεργειακή συνεργασία είναι κλειδί για την επέκταση και την ενδυνάμωση της περιφερειακής συνεργασίας, όπως κατέστη σαφές από τη συμμετοχή των ΗΠΑ τόσο στην πρωτοβουλία 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ +ΗΠΑ), όσο και στις εργασίες του Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (East Med Gas Forum-ΕMGF). Οι διαπραγματεύσεις για το καταστατικό του EMGF ολοκληρώθηκαν και η τελετή υπογραφής θα πραγματοποιηθεί μέσω τηλεδιάσκεψης στις 22 Σεπτεμβρίου» γνωστοποίησε.
Ειδική μνεία έκανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας στη στρατηγική συνεργασία της Ελλάδας με Κύπρο και Ισραήλ, που εδράζεται σε δυο εμβληματικά έργα υποδομής: τον αγωγό φυσικού αερίου East Med και την ηλεκτρική διασύνδεση EuroAsia (Κρήτη-Κύπρος-Ισραήλ).
«Στο επίκεντρο της ευρύτερης στρατηγικής για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη είναι η ενοποίηση των ενεργειακών αγορών μέσω της δημιουργίας περιφερειακών χρηματιστηρίων και της υλοποίησης μεγάλων διακρατικών έργων φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού» συνέχισε. «Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται η ολοκλήρωση του Διαδρατικού Αγωγού ΤΑΡ, που αναμένεται να τεθεί σε πλήρη εμπορική λειτουργία έως το τέλος του έτους, και του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB, οι εργασίες κατασκευής του οποίου αναμένεται να περατωθούν στο τέλος του 2021, η προώθηση του FSRU Αλεξανδρούπολης και του ελληνο-ιταλικού αγωγού IGI Poseidon και η υλοποίηση του East Med. Ο IGB ειδικά έχει αυξημένη σημασία, καθώς μέσω της σύνδεσής του με το FSRU της Αλεξανδρούπολης μπορεί να διοχετεύσει LNG στη Νότια και Κεντρική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των αναδυόμενων αγορών των Δυτικών Βαλκανίων».
Ειδικά για το FSRU της Αλεξανδρούπολης, ο κ. Χατζηδάκης σημείωσε ότι στο τέλος Αυγούστου, η Bulgartransgaz (η ΔΕΠΑ της Βουλγαρίας) έγινε ο τέταρτος μέτοχος του φορέα υλοποίησης του έργου κι ανακοίνωσε την απόφαση του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) να εισέλθει στην εταιρεία. «Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ΔΕΣΦΑ και των υφιστάμενων μετοχών για τη Συμφωνία Μετόχων (SHA) θα ξεκινήσουν τις επόμενες ημέρες και η οριστικοποίηση της συμφωνίας θα ανοίξει τον δρόμο για την υλοποίηση του έργου. Η ολοκλήρωση των εργασιών τοποθετείται στο τέλος του 2022 ή στις αρχές του 2023, ανάλογα με τον χρόνο λήψης της Τελικής Επενδυτικής Απόφασης από τους μετόχους».
Ειδική αναφορά έκανε ο κ. Χατζηδάκης και στην προοπτική κατασκευής διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας, καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις μεταξύ των Διαχειριστών Δικτύων των δυο χωρών. «Αυτά τα projects φυσικού αερίου θα συμβάλλουν στην ανάδειξη της Ελλάδας ως περιφερειακού ενεργειακού κόμβου, υπό την προϋπόθεση της πλήρους απελευθέρωσης της εγχώριας αγοράς φυσικού αερίου και της επέκτασης του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και στον τομέα του φυσικού αερίου, μετά από αυτόν του ηλεκτρισμού»
Τέλος, αναφερόμενος στις εξελίξεις στην αγορά ηλεκτρισμού, υπογράμμισε ότι έχει πραγματοποιηθεί μεγάλη πρόοδος για την ενεργοποίηση του target model άμεσα και για την περαιτέρω απελευθέρωση της εγχώριας αγοράς, δια της λειτουργίας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΧΕ).
«Το target model θα εισαγάγει ένα σταθερό πλαίσιο που θα βελτιώσει την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα της χονδρεμπορικής αγοράς, θα διευκολύνει την ένταξη ΑΠΕ μέσω της λειτουργίας αγορών υψηλής εμπορευσιμότητας σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και θα δώσει τέλος στην απομόνωση της ελληνικής αγοράς δια της σύζευξής της με της γειτονικές χώρες. Η σύζευξη με την αγορά ηλεκτρισμού της Ιταλίας θα λάβει χώρα έως το τέλος του έτους και με την βουλγαρική στο πρώτο τρίμηνο του 2021.
Επιπλέον, το ΕΧΕ μαζί με τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) προωθούν μέσω του ENTSO-E (του Συνδέσμου των Διαχειριστών Μεταφοράς της Ευρώπης) και τον ACER (Σύνδεσμος Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της ΕΕ) και την Ενεργειακή Κοινότητα την ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην αγορά ηλεκτρισμού της ΕΕ. Ο ΑΔΜΗΕ έχει συμπεριλάβει στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξής του σχέδια για τη δημιουργία νέων ηλεκτρικών διασυνδέσεων με την Αλβανία και τη Βόρειο Μακεδονία, ενώ οι εργασίες κατασκευής της Γραμμής Μεταφοράς 400 kV Νέα Σάντα-Maritsa (Βουλγαρία) έχουν αρχίσει στη βουλγαρική πλευρά και θα ξεκινήσουν το 2021 και στην ελληνική, με στόχο η διασύνδεση να λειτουργήσει το 2022. Τέλος, ο ΑΔΜΗΕ σε συνεργασία με τους Διαχειριστές της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας, της Ιταλίας δημιούργησαν το Περιφερειακό Συντονιστή Ασφάλειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (RSC), με έδρα τη Θεσσαλονίκη».
