Σε νέες περιπέτειες χωρίς καλά – καλά να έχει ξεπεράσει τις παλιές μπαίνει η ανακύκλωση φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα με τελικό αποτέλεσμα να παραμένει εκ νέου άγνωστο το τι μέλλει γενέσθαι.
Με πρόσφατη ανακοίνωσή του που δημοσιεύτηκε στην πλατφόρμα της Διαύγεια, ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης ορίζει οριζόντια το σχετικό κόστος στα 300 ευρώ τον τόνο, παρά το γεγονός ότι τόσο το υφιστάμενο σύστημα ανακύκλωσης «Φωτοκύκλωση» όσο και τα τρία καινούργια που πρόσφατα εγκρίθηκαν, έχουν υποβάλει προτάσεις για σημαντικά χαμηλότερες τιμές που κυμαίνονται στα 80-100 ευρώ τον τόνο. Υπενθυμίζεται ότι η τιμή των 300 ευρώ ίσχυε μέχρι το τέλος του 2022 όταν και αναπροσαρμόστηκε στα 150 ευρώ τον τόνο για την διετία 2023-2024.
«Πάμε πιο πίσω από εκεί που ήμασταν» αναφέρει χαρακτηριστικά στέλεχος της αγοράς, σχολιάζοντας την επαναφορά του τιμοκαταλόγου στα προ ετών επίπεδα, όταν μάλιστα, τα σχετικά κόστη έχουν αλλάξει και υπάρχουν συστήματα που προτείνουν μικρότερο κόστος – της τάξης των 80-100 ευρώ τον τόνο – που δύναται να κινητοποιήσει τους παραγωγούς να κινηθούν προς την επίλυση του προβλήματος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ζήτημα της ανακύκλωσης των φωτοβολταϊκών συνιστά ένα διαχρονικό πρόβλημα της αγοράς φωτοβολταϊκών, φτάνοντας σήμερα να συνιστά «βραδυφλεγή βόμβα» για την αγορά, όπως έχει γράψει σε προηγούμενο ρεπορτάζ της η «Ν».
Καμία ειδική πρόβλεψη
Το πρόβλημα εκκινεί και συνεχίζει με την «ασάφεια» ως προς τον τρόπο λειτουργίας της εν λόγω διαδικασίας, δεδομένου ότι, ασχέτως της όποιας τιμής, παραμένει θολό ποιος πράγματι έχει την υποχρέωση να πληρώσει, πως θα πληρώσει και πότε θα πληρώσει με αποτέλεσμα, οι όποιες ενέργειες ανακύκλωσης έχουν γίνει μέχρι στιγμής να αφορούν σε ιδιωτική πρωτοβουλία, πράγμα που επιβεβαιώνεται και από το γεγονός, όπως καταγγέλθηκε πρόσφατα, φωτοβολταϊκά πάνελ να καταλήγουν σε ρέματα και υδροβιότοπους.
Η (ακριβή) τιμή έρχεται να επιτείνει το πρόβλημα που πλέον, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές της αγοράς, χρήζει πολιτικής παρέμβασής για να λυθεί, συμπεριλαμβάνοντας τόσο τα λεγόμενα «παλιά» φωτοβολταϊκά, δηλαδή αυτά που εγκαταστάθηκαν στη χώρα όταν δεν υπήρχε καν σύστημα ανακύκλωσης όσο και τα νέα που εγκαθίστανται σήμερα.
Πού βρισκόμαστε σήμερα;
Η οριστική λύση του θέματος της τιμής, τουλάχιστον σε επίπεδο ΕΟΑΝ παραπέμπεται στο μέλλον όταν και αναμένεται να ολοκληρωθεί ειδική μελέτη (σε 6-8 μήνες) για τον ορισμό μιας τελικής τιμής μιας και το 300άρι υιοθετείται ως «προσωρινή ελάχιστη τιμή χρηματικής εισφοράς για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων φωτοβολταϊκών πλαισίων».
Η αντίδραση της αγοράς
Η απάντηση της αγοράς, όπως επισήμαναν στελέχη του κλάδου μιλώντας στη «Ν», θα είναι «Δεν πληρώνω» τόσο σε συνέχεια των προβλημάτων που αναφέρθηκαν παραπάνω και διαιωνίζουν μια υφιστάμενη κατάσταση, όσο και σε συνέχεια του γεγονότος ότι αν οριστεί χαμηλότερη τιμή ή και υψηλότερη, παραμένει άγνωστο ως προς την διαδικασία, πως θα καλυφθεί η διαφορά προς την μία ή την άλλη κατεύθυνση. Τα πράγματα γίνονται ακόμη δυσκολότερα αν το ποσό καταστεί άμεσα απαιτητό, όταν ιδίως τα νέα φωτοβολταϊκά πάρκα υφίστανται πλέον, ελέω περικοπών ηλεκτρικής ενέργειας, γενναίο «ψαλίδι» στα έσοδα τους.
Κατά συνέπεια και προς οριστική διευθέτηση του ζητήματος, στελέχη της αγοράς ξεχωρίζουν δύο βασικά ζητήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με παρέμβαση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Το πρώτο αφορά στη θέσπιση υποχρεωτικότητας πληρωμής του «τέλους ανακύκλωσης» ή όπως αλλιώς ονομαστεί, από τους παραγωγούς ώστε να μην μπορεί κανείς να «προσπεράσει» την συγκεκριμένη υποχρέωση και δεύτερον να διαμορφωθεί η μέθοδος πληρωμής με βιώσιμο και αποτελεσματικό τρόπο.
Σε κάθε διαφορετική περίπτωση, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές και μάλιστα σε συνέχεια της απόφασης του ΕΟΑΝ, η ήδη προβληματική κατάσταση θα διαιωνίζεται στο χρόνο, συσσωρεύοντας αφενός σημαντικό όγκο φωτοβολταϊκών πλαισίων προς ανακύκλωση και αφετέρου σημαντικά κόστη στις εταιρείες, καθιστώντας ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση την αποτελεσματική διαχείρισή τους.
Τα τρία νέα συστήματα
Σημειώνεται ότι τα τρία νέα συστήματα, τα οποία εγκρίθηκαν πρόσφατα από το ΔΣ του ΕΟΑΝ με τις σχετικές αποφάσεις να αναρτώνται εχθές στην πλατφόρμα της Διαύγεια είναι η «Ανακύκλωση – Ελληνικά Λατομεία Μ.Α.Ε. – RE-LAT ΑΕ» συμφερόντων Aktor, η «PV REVIVE Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Α.Ε., με πρωτοβουλία της Jinko και της ΚΑΥΚΑΣ» και η «Ανακύκλωση Φωτοβολταϊκών Συστημάτων Α.Ε. – ANA.FOS, με έδρα τη Θεσσαλονίκη και επικεφαλής τον Απόστολο Τσικούρα.
