Τις εννέα τάσεις που μετασχηματίζουν τη δημόσια διοίκηση σε παγκόσμια κλίμακα καταγράφει η Deloitte στην ετήσια έκθεση “Government Trends 2025”.
Η φετινή έκδοση βασίζεται στη μελέτη περισσότερων από 200 βέλτιστων πρακτικών, προσφέροντας ένα ευρύ φάσμα παραδειγμάτων από την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική.
Όπως τονίζεται, οι κυβερνήσεις παγκοσμίως αντιμετωπίζουν μία σημαντική πρόκληση: να γεφυρώσουν το χάσμα ανάμεσα στις ανάγκες των πολιτών (π.χ. προσιτή στέγαση, ενεργειακή ανθεκτικότητα, ψηφιακή μετάβαση, κοινωνική ισότητα) και στις υφιστάμενες επιχειρησιακές δυνατότητες του κρατικού μηχανισμού. Το ζητούμενο δεν είναι μόνο να υλοποιήσουν έργα ή να αυξήσουν τις επενδύσεις σε υποδομές, αλλά να μετασχηματίσουν ριζικά τις δομές και τις διαδικασίες της διακυβέρνησης και τη σχέση τους με την κοινωνία, ώστε να ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα σε έναν κόσμο πολύπλοκο, αβέβαιο και ταχέως εξελισσόμενο.
Αναλυτικά, σύμφωνα με την Έκθεση, οι εννέα τάσεις είναι:
1. Αποτελεσματικότερη διακυβέρνηση με λιγότερο κόστος αλλά μεγαλύτερη αξία
Οι κυβερνήσεις εστιάζουν πλέον στη βελτιστοποίηση των λειτουργιών τους ώστε να παρέχουν ποιοτικότερες υπηρεσίες με λιγότερους πόρους. Υπερβαίνουν τη λογική των βραχυπρόθεσμων περικοπών, υιοθετώντας πιο βιώσιμες στρατηγικές. Αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη και βελτιστοποιούν τις οργανωτικές τους δομές για περισσότερη διαφάνεια. Μέσα από ψηφιακά εργαλεία και διαρθρωτικές αλλαγές, επιδιώκουν να αυξήσουν την αποδοτικότητα, να μειώσουν τα κόστη, να βελτιώσουν την ποιότητα των υπηρεσιών και να εξασφαλίσουν μακροπρόθεσμη δημοσιονομική σταθερότητα.
2. Αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης στη δημόσια διοίκηση
Η ευρεία εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στη δημόσια διοίκηση απαιτεί ειδικές στρατηγικές, εκπαίδευση του προσωπικού και ισορροπία ανάμεσα στο κόστος και το δημόσιο όφελος. Συγκεκριμένα, οι κυβερνήσεις αξιοποιούν πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης, αναπτύσσουν δεξιότητες ΑΙ στο προσωπικό τους, υιοθετούν εργαλεία αυτόνομης τεχνητής νοημοσύνης και εφαρμόζουν πλαίσια διακυβέρνησης για να επεκτείνουν τη χρήση των ΑΙ λύσεων, εξισορροπώντας την καινοτομία με το δημόσιο καθήκον.
3. Μείωση της γραφειοκρατίας
Τα τεχνολογικά και επιχειρησιακά εργαλεία, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και ο ανθρωποκεντρικός σχεδιασμός, μπορούν να εξαλείψουν περιττές διαδικασίες και γραφειοκρατικά εμπόδια, αλλά και να ενοποιήσουν τα δεδομένα. Στόχος είναι να προσφέρονται ποιοτικότερες υπηρεσίες σε πολίτες και επιχειρήσεις, ενώ παράλληλα να περιοριστούν οι διαδικαστικές υποχρεώσεις που δυσχεραίνουν την εργασία των δημοσίων υπαλλήλων.
4. Εκσυγχρονισμός των δημόσιων υπηρεσιών
Η τάση επικεντρώνεται στη συνεχή βελτίωση των διαδικασιών, στην αξιοποίηση καινοτόμων ψηφιακών εργαλείων και νέων τεχνολογιών και στον συνολικό επανασχεδιασμό των υπηρεσιών με στόχο να γίνουν πιο γρήγορες και πιο προσβάσιμες για τους πολίτες. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις επιζητούν πρακτικότητα. Οι κυβερνήσεις ανταποκρίνονται με την εξάλειψη περιττών διαδικασιών, την ενοποίηση ψηφιακών καναλιών και την υιοθέτηση πολιτικών “once-only”, ώστε να περιοριστεί η ανάγκη για επαναλαμβανόμενες υποβολές στοιχείων.
5. Υποδομές για το μέλλον, εντός χρονοδιαγράμματος και προϋπολογισμού
Οι κυβερνήσεις αξιοποιούν τεχνολογίες όπως τα digital twins (εικονικό μοντέλο που προσομοιώνει με ακρίβεια την κατάσταση, τη συμπεριφορά και τις λειτουργίες ενός φυσικού αντικειμένου, συστήματος ή διαδικασίας σε πραγματικό χρόνο), για να βελτιώσουν τον σχεδιασμό και τον προγραμματισμό έργων.
6. Βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών
Οι κυβερνήσεις επανεξετάζουν τις πολιτικές και τις συνεργασίες τους με στόχο να κάνουν τις βασικές υπηρεσίες πιο προσιτές και προσβάσιμες για όλους (π.χ. στέγαση, γρήγορο διαδίκτυο). Παράλληλα, επενδύουν σε υποδομές και σχεδιάζουν νέα προγράμματα που έχουν στόχο να καταπολεμήσουν την κοινωνική απομόνωση και να συμβάλλουν στη δημιουργία ζωντανών και συμμετοχικών κοινοτήτων.
7. Ενεργειακή ανθεκτικότητα
Ο ενεργειακός τομέας βρίσκεται σε φάση ριζικών αλλαγών, με την αυξανόμενη ενσωμάτωση εναλλακτικών μορφών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα. Οι κυβερνήσεις αξιοποιούν αυτή τη μετάβαση ως ευκαιρία για να διαχειριστούν ολιστικά την ενεργειακή ζήτηση και προσφορά, να ενισχύσουν την ενεργειακή ανθεκτικότητα και ασφάλεια, και να ευθυγραμμίσουν τις ενεργειακές τους στρατηγικές, πολιτικές και κανονιστικά πλαίσια.
8. Δημιουργία και ενίσχυση των θέσεων εργασίας του μέλλοντος
Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη και ο αυτοματισμός αναδιαμορφώνουν την αγορά εργασίας, είναι κρίσιμο η ανάπτυξη δεξιοτήτων να συμβαδίζει με τις ραγδαία μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς. Προς αυτήν την κατεύθυνση, δημόσιοι φορείς αξιοποιούν την ανάλυση δεδομένων και τις συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα, εφαρμόζοντας διευρυμένα προγράμματα εκμάθησης και καινοτόμα εκπαιδευτικά μοντέλα για upskilling, επανακατάρτιση και στήριξη ευάλωτων ομάδων στην αγορά εργασίας.
9. Ανάπτυξη του διαστημικού τομέα
Ο διαστημικός τομέας εξελίσσεται σε πεδίο γεωστρατηγικού και οικονομικού ενδιαφέροντος. Οι κυβερνήσεις επενδύουν σε δορυφορικές εφαρμογές, τηλεπικοινωνίες, μοντέλα πρόβλεψης καιρικών φαινομένων, αλλά και στην ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας μέσω space-based τεχνολογιών, αυξάνοντας τους κρατικούς προϋπολογισμούς. Επίσης, επανεξετάζουν τους εθνικούς κανονισμούς και τις διεθνείς συνεργασίες για να αξιοποιήσουν νέες αγορές και ευκαιρίες.
«Η αποτελεσματική δημόσια διοίκηση δεν είναι απλώς μηχανισμός εκτέλεσης πολιτικών. Είναι ο καθρέφτης του τρόπου με τον οποίο μία κυβέρνηση αντιμετωπίζει τους πολίτες» σημειώνει ο Γιώργος Μορφούλης, Partner in Engineering, AI & Data, Government and Public Services Industry Leader της Deloitte Eλλάδος, προσθέτοντας πως «σήμερα, οι απαιτήσεις είναι μεγαλύτερες από ποτέ».
«Η πρόκληση της επόμενης μέρας δεν είναι μόνο τεχνική ή διοικητική, αλλά στρατηγική: πώς το κράτος θα λειτουργεί ταχύτερα, εξυπνότερα και πιο δίκαια» τονίζει ο κ. Μορφούλης. «Η φετινή έκθεση της Deloitte επιδιώκει να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα, αποτυπώνοντας την ανάγκη για αξιοπιστία, προσαρμοστικότητα, καινοτομία, ταχύτητα και στρατηγική σκέψη σε όλα τα επίπεδα της διοίκησης. Οι τάσεις που αναδεικνύονται αποτελούν οδικό χάρτη για τις κυβερνήσεις που θέλουν να δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία για την κοινωνία, με θεσμούς πιο ανοιχτούς, ευέλικτους και ανθεκτικούς, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η έκθεση “Government Trends 2025” δημοσιεύεται σε μια κομβική συγκυρία για τη χώρα, καθώς οι διεθνείς τάσεις μπορούν να αποτελέσουν εργαλείο στρατηγικής σκέψης στην πορεία χάραξης και εφαρμογής νέων μεταρρυθμίσεων του διοικητικού μηχανισμού» επισημαίνει.
Μπορείτε να δείτε την πλήρη έκθεση Government Trends εδώ.
