Με μια ακόμη ανάρτηση στο Truth Social, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ πανηγυρίζει προσωπικά για μια νέα εμπορική συμφωνία.
«Είναι μεγάλη μου τιμή να ανακοινώσω ότι μόλις έκλεισα συμφωνία με τη Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Βιετνάμ», έγραψε στις 2 Ιουλίου. «Η συνεργασία με τον Γενικό Γραμματέα ήταν απόλαυση». Η συμφωνία, τόνισε, αποδεικνύει ότι οι χώρες ενδίδουν στις απειλές του.
Ήταν η δεύτερη τέτοια «νίκη» του. H πρώτη είχε προηγηθεί τον Μάιο, με τη Βρετανία, όπως μας θυμίζει ο Economist.
Ο στόχος του Λευκού Οίκου: «90 συμφωνίες σε 90 ημέρες» έως τις 9 Ιουλίου. Όμως η πρόοδος είναι αργή, ενώ ο Τραμπ επιτίθεται κατά ριπάς: στον Καναδά και την Ε.Ε. ως «πολύ κακούς», στην Ιαπωνία ως «κακομαθημένη».
Οι τακτικές του TACO και η στρατηγική DOVE
Στη Wall Street τον φωνάζουν «TACO» – Trump Always Chickens Out (Ο Τραμπ πάντα το βάζει στα πόδια). Όμως και οι άλλοι παίζουν το ίδιο παιχνίδι: το ρίσκο μιας ολομέτωπης σύγκρουσης είναι μεγάλο.
Οι περισσότερες χώρες —πλην Κίνας— ακολουθούν μια στρατηγική που θα μπορούσε να ονομαστεί «DOVE» (Diplomacy Over Visible Escalation): Διπλωματία αντί για ορατή κλιμάκωση.
Ο Καναδάς απέσυρε τον φόρο κατά των αμερικανικών ψηφιακών κολοσσών, μετά από έξαλλη αντίδραση του Τραμπ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έβγαλε το bourbon από τη λίστα αντιποίνων, όταν ο Τραμπ απείλησε με δασμούς 200% στο γαλλικό κρασί. Παρότι ετοιμάζει πακέτο αντίμετρων ύψους €95 δισ., οι εσωτερικές διαφωνίες και ο φόβος περαιτέρω κλιμάκωσης πιθανότατα θα τη συγκρατήσουν.
Συμφωνίες με το σταγονόμετρο
Οι συμφωνίες με Βρετανία και Βιετνάμ είναι περιορισμένες, με ήπιες παραχωρήσεις: το Λονδίνο εξασφάλισε εξαίρεση από δασμούς στα αυτοκίνητα και εξαρτήματα αεροσκαφών, δίνοντας ανταλλάγματα όπως πρόσβαση στην αγορά για αμερικανικό βοδινό και αιθανόλη, και περιορισμούς στη χρήση κινεζικών κρίκων στις αλυσίδες εφοδιασμού.
Το Ανόι δέχθηκε να ανοίξει την αγορά του στα SUV και να αυξήσει τους δασμούς σε κινεζικά προϊόντα που διακινούνται μέσω Βιετνάμ. Αντί για το αρχικό 46%, θα επιβληθεί τελικά δασμός 20%.
Στο ίδιο μοτίβο κινούνται και άλλοι. Η Ε.Ε. φέρεται διατεθειμένη να αποδεχθεί μέσο δασμό 10% για να αποφύγει τα χειρότερα σε αυτοκίνητα και φάρμακα, ενώ παράλληλα υπόσχεται αγορές φυσικού αερίου και όπλων από τις ΗΠΑ. Η Ινδία βρίσκεται κοντά σε ενδιάμεση συμφωνία, έχοντας διπλασιάσει τις εισαγωγές αμερικανικού πετρελαίου και προαναγγείλει αγορές LNG, φρούτων και ξηρών καρπών. Η Ιαπωνία προτείνει σταδιακή μείωση των δασμών στα αυτοκίνητα, με αντάλλαγμα επενδύσεις στην αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία.
Το πολιτικό κόστος και η ασάφεια θολώνουν το τοπίο
Παρότι οι συμφωνίες είναι περιορισμένες, ακόμη κι αυτές σκοντάφτουν στις εσωτερικές πιέσεις. Η Ινδία επιμένει να προστατεύσει την εγχώρια αγορά γάλακτος και σιταριού. Η Ιαπωνία απορρίπτει το ενδεχόμενο δασμών 25% στα αυτοκίνητα ενόψει εκλογών για τη Γερουσία στις 20 Ιουλίου. Παράλληλα, οι διαρκείς τομεακές έρευνες των ΗΠΑ —π.χ. σε φάρμακα και ημιαγωγούς— τροφοδοτούν αβεβαιότητα και παγώνουν τις συνομιλίες.
Στη Νότια Κορέα, ο πρόεδρος Λι Τζε-μγιούνγκ υπενθυμίζει τη στρατηγική σημασία της Κίνας, δείχνοντας πώς πολλές χώρες προσπαθούν να ισορροπήσουν μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου.
Ποιος κερδίζει τελικά;
Καθώς πλησιάζει η καταληκτική ημερομηνία του Τραμπ, αναμένονται μερικές ακόμη «συμφωνίες επί της αρχής». Οι περισσότεροι δασμοί θα παραμείνουν. Τα πιο δύσκολα θέματα —γεωργία, αυτοκινητοβιομηχανία, ψηφιακή πολιτική— θα μείνουν ανοιχτά. Οι επόμενοι μήνες θα φέρουν νέα «μίνι ντιλ» και αστάθεια στις αγορές.
Το ερώτημα είναι: Τι ακριβώς κερδίζουν οι ΗΠΑ; Η επαναφορά της βιομηχανίας εμποδίζεται από τις εξαιρέσεις. Οι δασμοί αποδίδουν μόνο συμβολικά ανταλλάγματα.
Το αποτέλεσμα είναι ένα κατακερματισμένο εμπορικό σύστημα, όπου κανείς δεν ξέρει τι να περιμένει, καταλήγει ο Economist.
