Ο Ντόναλντ Τραμπ εξελέγη υποσχόμενος να «καθαρίσει την Αμερική από τους ριζοσπάστες αριστερούς». Σήμερα, μερικούς μήνες μετά την επανεκλογή του, υιοθετεί μια σειρά από δικές τους πολιτικές.
Από την παρέμβασή του στις τιμές των φαρμάκων μέχρι τις προτάσεις για αύξηση της φορολογίας στους πλουσιότερους Αμερικανούς, ο πρόεδρος των ΗΠΑ μετατοπίζεται σε πολιτικά εδάφη που μέχρι πρόσφατα κατηγορούσε ως «σοσιαλιστικά», όπως σχολιάζουν σε ρεπορτάζ οι Financial Times.
Παρέμβαση στις τιμές των φαρμάκων σαν άλλος ….Σάντερς
Τη Δευτέρα, ο Τραμπ υπέγραψε προεδρικό διάταγμα που υποχρεώνει τις φαρμακοβιομηχανίες να μειώσουν τις τιμές των φαρμάκων στις ΗΠΑ. Ο υπουργός Υγείας των Ρεπουμπλικανών παραδέχθηκε ότι η πρωτοβουλία θυμίζει έντονα την ατζέντα του Μπέρνι Σάντερς. «Αυτό ήταν ο πυρήνας της υποψηφιότητας Σάντερς για την προεδρία», δήλωσε ο Ρόμπερτ Φ. Κένεντι τζούνιορ. «Έχω παιδιά που είναι Δημοκρατικοί και υποστηρικτές του Σάντερς, και όταν τους είπα ότι αυτό θα συμβεί, βούρκωσαν».
Ο ίδιος ο Σάντερς χαιρέτισε την ενέργεια: «Συμφωνώ με τον πρόεδρο Τραμπ. Είναι εξοργιστικό ότι οι Αμερικανοί πληρώνουν τις υψηλότερες τιμές παγκοσμίως για συνταγογραφούμενα φάρμακα. Η απληστία της φαρμακοβιομηχανίας απέφερε πάνω από 100 δισ. δολάρια σε κέρδη πέρυσι, εκμεταλλευόμενη τον αμερικανικό λαό».
Γιατί ο Τραμπ στρέφεται στην οικονομική ρητορική της Αριστεράς
Η «επίθεση» στον φαρμακευτικό τομέα δεν είναι η μόνη παρέκκλιση από τη γραμμή των Ρεπουμπλικανών. Ο Τραμπ έχει κάνει δικές του προτάσεις που συνήθως ανήκουν στην προοδευτική πτέρυγα των Δημοκρατικών: αυστηρότερη αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας, κατάργηση φορολογικών ελαφρύνσεων για τα hedge funds και τώρα αύξηση του ανώτατου φορολογικού συντελεστή για τα άτομα με εισόδημα άνω των 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων στο 39,7%.
«Είναι αναδιανομή, και είμαι πρόθυμος να το κάνω αν το θέλουν», δήλωσε από το Οβάλ Γραφείο. «Θα ήθελα να δώσω ένα μεγάλο φορολογικό όφελος στους λιγότερο εύπορους, παραιτούμενος από μέρος των δικών μου προνομίων».
Επιπλέον, προειδοποίησε τις φαρμακευτικές εταιρείες με πιθανά μέτρα εξαγωγικών περιορισμών εάν συνεχίσουν να πωλούν φάρμακα στο εξωτερικό φθηνότερα από ό,τι στις ΗΠΑ. Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC) έχει λάβει εντολή να είναι έτοιμη για παρεμβάσεις κατά των «ανταγωνιστικών στρεβλώσεων».
Ρήγματα εντός του Ρεπουμπλικανικού κόμματος
Η μετατόπιση του Τραμπ έχει θορυβήσει μέρος της ρεπουμπλικανικής βάσης και των παραδοσιακών υποστηρικτών του επιχειρηματικού κόσμου. Όμως, η στρατηγική έχει και πολιτικό υπόβαθρο: οι δημοσκοπήσεις δείχνουν φθορά της εικόνας του προέδρου στο μέτωπο της οικονομίας, εν μέρει λόγω της αβεβαιότητας που προκάλεσαν οι δασμοί και η αστάθεια των αγορών.
Ο Λιζ Πανκότι, πρώην συνεργάτης του Σάντερς και νυν στέλεχος του Groundwork Collaborative, σημειώνει: «Ο Τραμπ καταλαβαίνει ότι αυτά τα θέματα είναι δημοφιλή – κι αυτός θέλει να είναι δημοφιλής».
Αντικρουόμενα μηνύματα και κριτική για «λαϊκισμό»
Παρ’ όλα αυτά, οι επικριτές του προέδρου τον κατηγορούν για «ρητορικό λαϊκισμό» χωρίς ουσιαστική εφαρμογή. «Το σχέδιο του για την οικονομία περιλαμβάνει μεγάλες φοροελαφρύνσεις και περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες – πολιτικές που τελικά ωφελούν τους πλούσιους», επισημαίνει η Πανκότι. «Όσο κι αν υιοθετεί φρασεολογία λαϊκισμού, οι πράξεις του λένε άλλα».
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η επιτυχία του θα κριθεί από το αν επιμείνει στις δεσμεύσεις του ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του 2026 και αν καταφέρει να περάσει τα μέτρα του από το Κογκρέσο. Ο Μάικλ Στρέιν, του δεξιού American Enterprise Institute, λέει χαρακτηριστικά: «Το κέντρο βάρους των Ρεπουμπλικανών δεν έχει αλλάξει. Αυτό που έχει αλλάξει είναι η ανεκτικότητα απέναντι σε πολιτικές που μέχρι πρότινος θεωρούνταν “αριστερές”».
Πολιτικός ρεαλισμός ή στρατηγικός τακτικισμός;
Καθώς ο Τραμπ προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα ως «κόμμα της εργατικής τάξης» και όχι των ελίτ, το ερώτημα παραμένει: πρόκειται για μια ειλικρινή ιδεολογική στροφή ή για βραχυπρόθεσμη στρατηγική με στόχο την απορρόφηση δυσαρέσκειας;
Ίσως η απάντηση να βρίσκεται στη δήλωση που έκανε ο ίδιος, μισοαστεία-μισοσοβαρά, την περασμένη εβδομάδα: «Αν ο λαός θέλει αναδιανομή, εγώ θα την κάνω. Είμαι πολύ καλός στις συμφωνίες, ακόμη και με τους Σοσιαλιστές».
