Η επιμονή των κεντρικών τραπεζών να επαναφέρουν τον πληθωρισμό στο στόχο του 2% απειλεί να βυθίσει την παγκόσμια οικονομία σε πλήρη ύφεση, προειδοποιεί έκθεση της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (Unctad), καλώντας σε αναθεώρηση των στόχο τους υιοθετώντας μια στάση που ευνοεί περισσότερο την ανάπτυξη.
Επιδεικνύοντας στοιχεία για μια επικείμενη κρίση χρέους στις φτωχές χώρες, η Unctad αναφέρει ότι οι απότομες αυξήσεις των επιτοκίων από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες έχουν επιδεινώσει τις ανισότητες και μείωσαν τις επενδύσεις.
«Σε ένα σταυροδρόμι» η παγκόσμια οικονομία
Η ετήσια έκθεση της Unctad προβλέπει ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί 2,4% το 2023 από 3% το 2022, με ελάχιστα σημάδια ανάκαμψης το επόμενο έτος.
Σύμφωνα με την Unctad, η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται «σε ένα σταυροδρόμι» και οι φτωχότερες χώρες πλήττονται δυσανάλογα από τα υψηλότερα επιτόκια, συγκριτικά με τις ανεπτυγμένες χώρες όπως οι ΗΠΑ. Εφόσον διευρυνθεί αυτό το χάσμα πλούτου, θα μπορούσε να υπονομεύσει την εύθραυστη οικονομική ανάκαμψη και τις φιλοδοξίες των αναπτυσσόμενων χωρών να επιτύχουν τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ.
«Τα χρέη, το σιωπηλό βάρος για πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, παραμένουν μια σημαντική ανησυχία», αναφέρεται στην έκθεση για το εμπόριο και την ανάπτυξη το 2023. «Η αύξηση των επιτοκίων, η αποδυνάμωση των νομισμάτων και η υποτονική ανάπτυξη των εξαγωγών συνδυάστηκαν για να συμπιέσουν το δημοσιονομικό χώρο για βασικές ανάγκες, μετατρέποντας το αυξανόμενο βάρος εξυπηρέτησης του χρέους σε μια εξελισσόμενη αναπτυξιακή κρίση».
Προειδοποιώντας ότι σχεδόν το ένα τρίτο των χαμηλού ή χαμηλότερου μεσαίου εισοδήματος βρίσκονται στον γκρεμό του χρέους, η Unctad υπογραμμίζει ότι η αντιμετώπιση του ζητήματος είναι πρωταρχικής σημασίας, καθώς η ικανοποίηση των απαιτήσεων των πιστωτών τους «συντρίβει πάρα πολλές αναπτυσσόμενες χώρες».
Ο πληθωρισμός
Ο πληθωρισμός έχει μειωθεί από τα υψηλά επίπεδα που είδαμε στα τέλη του 2022, αλλά η αποκλιμάκωσή του δεν είναι ίδια παντού και προκαλείται σε μεγάλο βαθμό από τη χαλάρωση των πιέσεων από την πλευρά της προσφοράς, σημειώνει επίσης η Unctad, προσθέτοντας ότι η πρόσφατη άνοδος των τιμών του πετρελαίου θα αυξήσει τις ανησυχίες για το κόστος ζωής σε μια περίοδο κατά την οποία η ανεπαρκής αύξηση των μισθών περιορίζει το διαιθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.
«Η αυστηρότερη νομισματική πολιτική μέχρι στιγμής έχει συμβάλει ελάχιστα στη χαλάρωση των τιμών και με μεγάλο κόστος όσον αφορά την ανισότητα και τις κατεστραμμένες επενδυτικές προοπτικές», λέει χαρακτηριστικά η Unctad. «Οι κεντρικοί τραπεζίτες θα πρέπει να χαλαρώσουν τον στόχο για τον πληθωρισμό στο 2% και να αναλάβουν ευρύτερο σταθεροποιητικό ρόλο».
Η έκθεση αναφέρει ότι η μείωση των ανισοτήτων θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα στις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες, με στενή παρακολούθηση του μεριδίου του εθνικού εισοδήματος που καταλήγει στους εργαζόμενους. Ανέφερε ότι οι πραγματικοί – προσαρμοσμένοι στον πληθωρισμό – μισθοί θα πρέπει να αυξηθούν σύμφωνα με την αύξηση της παραγωγικότητας, με συγκεκριμένες δεσμεύσεις για συνολική κοινωνική προστασία.
«Λάθος συνδυασμός»
Ο Richard Kozul-Wright, διευθυντής του τμήματος παγκοσμιοποίησης και αναπτυξιακών στρατηγικών της Unctad, δήλωσε: «Η παγκόσμια οικονομία έχει βαλτώσει, με την Ευρώπη να βρίσκεται στα όρια της ύφεσης, την Κίνα να αντιμετωπίζει ισχυρούς αντίθετους ανέμους και τις οικονομικές πιέσεις να επανεμφανίζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες».
«Αυτή τη στιγμή, η μείωση των δημοσιονομικών φρένων και η διατήρηση των επιτοκίων σε υψηλά επίπεδα είναι ο λάθος συνδυασμός πολιτικής για τη σταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας», προειδοποίησε.
Από την πλευρά της, η γενική γραμματέας της Unctad, Rebeca Grynspan, δήλωσε: «Για να προστατεύσουμε την παγκόσμια οικονομία από μελλοντικές συστημικές κρίσεις, πρέπει να αποφύγουμε τα λάθη πολιτικής του παρελθόντος και να υιοθετήσουμε ένα θετικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων».
«Χρειαζόμαστε ένα ισορροπημένο μείγμα πολιτικής δημοσιονομικών και νομισματικών μέτρων αλλά και μέτρων που προωθούν ως βασικό παράγοντα τη συνολική προσφορά για να επιτύχουμε οικονομική βιωσιμότητα, να ενισχύσουμε τις παραγωγικές επενδύσεις και να δημιουργήσουμε καλύτερες θέσεις εργασίας. Οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες ασυμμετρίες του διεθνούς εμπορικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος», πρόσθεσε.
