Σε μια νέα στροφή 180 μοιρών της πολιτικής του Ντόναλντ Τραμπ απέναντι στον Βλαντίμιρ Πούτιν, η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε σκληρές κυρώσεις σε δύο ρωσικούς ενεργειακούς κολοσσούς και αιφνιδίασε την αγορά.
Οι τιμές του πετρελαίου επιδίδονται σε ράλι σήμερα, Πέμπτη, καθώς οι traders προσπαθούν να αποτιμήσουν τον αντίκτυπο στην παγκόσμια προσφορά και τη ροή ρωσικού αργού προς την Ασία.
Ανάφλεξη στις τιμές
Το Brent σημείωσε άνοδο σχεδόν 4%, αγγίζοντας τα 65 δολάρια το βαρέλι, ενώ το αμερικανικό WTI ανέβηκε στα 61 δολάρια. Η απόφαση του Λευκού Οίκου να θέσει στη «μαύρη λίστα» τις κρατικά ελεγχόμενες Rosneft και Lukoil –που αντιπροσωπεύουν περίπου το 50% των ρωσικών εξαγωγών– αλλάζει άρδην τους κανόνες του παιχνιδιού στην αγορά ενέργειας.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι η κίνηση θα μπορούσε να περιορίσει τη ροή ρωσικού πετρελαίου προς Ινδία και Κίνα, τις δύο χώρες που απορρόφησαν το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της Μόσχας μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Αυτή είναι μια από τις πιο ουσιαστικές παρεμβάσεις της Ουάσιγκτον μέχρι σήμερα», σχολίασε η Rachel Ziemba του Center for a New American Security στο Bloomberg, προειδοποιώντας όμως πως «η αποτελεσματικότητα των κυρώσεων θα εξαρτηθεί από το αν Πεκίνο και Νέο Δελχί φοβηθούν τις δευτερογενείς κυρώσεις».
Η στροφή του Τραμπ
Οι κυρώσεις σηματοδοτούν θεαματική αλλαγή στάσης για τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος μόλις την περασμένη εβδομάδα δήλωνε ότι «η Ρωσία θέλει ειρήνη» και προανήγγειλε νέα συνάντηση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στη Βουδαπέστη.
Τελικά, ο Αμερικανός πρόεδρος επέλεξε την επιβολή σκληρών μέτρων, λέγοντας πως «δεν ήθελε μια χαμένη συνάντηση». Η απόφαση φέρεται να ελήφθη μετά από συνάντηση με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, και σε συντονισμό με Λονδίνο και Βρυξέλλες, που επίσης ανακοίνωσαν κυρώσεις στις ίδιες εταιρείες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε το 19ο πακέτο κυρώσεων από την έναρξη του πολέμου, το οποίο θα επεκτείνει τα μέτρα σε 45 εταιρείες, ανάμεσά τους 12 με έδρα την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ.
Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε ότι ο στόχος είναι «να αποκοπεί η πολεμική μηχανή της Ρωσίας από τη χρηματοδότησή της». Η Ουάσιγκτον έθεσε ως προθεσμία την 21η Νοεμβρίου για τον τερματισμό όλων των συναλλαγών με τις δύο εταιρείες, δίνοντας στις αγορές σχεδόν έναν μήνα για προσαρμογή.
Η ασιατική εξίσωση
Η Ινδία και η Κίνα, οι δύο μεγαλύτεροι αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, βρίσκονται τώρα σε δύσκολη θέση. Η ινδική κυβέρνηση, σύμφωνα με το Reuters, έχει ζητήσει από τα κρατικά διυλιστήρια να ελέγξουν εάν οι συμβάσεις τους αφορούν προμήθειες απευθείας από Rosneft ή Lukoil. Η Rosneft κατέχει σχεδόν το 50% της ινδικής Nayara Energy, γεγονός που περιπλέκει περαιτέρω την κατάσταση.
Στην Κίνα, οι κρατικές επιχειρήσεις εμφανίζονται πιο προσεκτικές. Οι συμφωνίες αγωγών της CNPC με τη Rosneft ενδέχεται να συνεχιστούν, όμως οι αγορές μέσω θαλάσσιων μεταφορών πιθανότατα θα περιοριστούν προσωρινά. «Δεν προβλέπεται πλήρης διακοπή των ροών, αλλά σίγουρα μια προσωρινή παύση», εκτίμησε η Muyu Xu της Kpler.
Η αγορά σε αναμονή
Η ανακοίνωση προκάλεσε κύμα ανόδου όχι μόνο στο αργό αλλά και στις μετοχές ενεργειακών εταιρειών, καθώς οι traders στοιχηματίζουν ότι η μείωση της ρωσικής προσφοράς θα περιορίσει το αναμενόμενο πλεόνασμα του χειμώνα. Αναλυτές της ING προειδοποιούν, ωστόσο, πως «η αγορά θα χρειαστεί χρόνο για να εκτιμήσει το εύρος των επιπτώσεων». Και τούτο γιατί το γεωπολιτικό πεδίο παραμένει εξαιρετικά ρευστό.
Θα πρέπει να θυμίσουμε ότι την περαμένη εβδομάδα ένα τηλεφώνημα του Βλαντίμιρ Πούτιν έπεισε τον Τραμπ να μην πει στην Ουκρανία το «ναι» για τους Tomahawk, αλλά και να ανακοινώσει νέα αμερικανο-ρωσική Σύνοδο Κορυφής.
Στόχος η ειρήνη και όχι η ρήξη
Μέσα σε λίγα 24ωρα το κλίμα ανετράπη και πάλι, με τον Αμερικανό πρόεδρο να επιλέγει τον δρόμο της οικονομικής πίεσης (αλλά και να διαψεύδει δημοσίευμα της WSJ, που τον ήθελε να ανάβει το πράσινο φως στο Κίεβο για χρήση πυραύλων κατά της Μόσχας σε ρωσικό έδαφος). Τίποτα δεν μας εγγυάται ότι οι διαθέσεις, η ρητορική και οι ενέργειες δεν θα αλλάξουν και πάλι. Εξάλλου είναι σαφές πως προτεραιότητα για τον Αμερικανό πρόεδρο παραμένει η επίτευξη ειρήνης στο ουκρανικό μέτωπο και όχι η ρήξη με τη Ρωσία.
Παρά το ράλι, το Brent παραμένει χαμηλότερα από τα επίπεδα του καλοκαιριού και ορισμένοι επενδυτές θεωρούν ότι η άνοδος ενδέχεται να είναι πρόσκαιρη. «Η αγορά έχει συνηθίσει στις ανατροπές του Τραμπ», σχολίασε η Vandana Hari της Vanda Insights. «Ένα μόνο τηλεφώνημα με τον Πούτιν μπορεί να ανατρέψει και πάλι τα πάντα».
