Πυκνώνουν τα μαύρα σύννεφα πάνω από τη Γαλλία, με τη χώρα να έρχεται αντιμέτωπη με πολιτική και δημοσιονομική παράλυση. Ωστόσο η κατάσταση —παρά τη δραματική εικόνα— δεν θα επαναφέρει την Ευρωζώνη στην κρίση του 2012.
Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της Capital Economics, η οποία προειδοποιεί ότι το Παρίσι κινδυνεύει με παρατεταμένη αστάθεια, χωρίς όμως να απειλείται με «σπιράλ θανάτου» τύπου Ελλάδας ή Ιταλίας ή να δημιουργεί τις συνθήκες για μετάδοση της κρίσης σε όλη τη νομισματική ένωση.
Πολιτικό αδιέξοδο και σκιά των εκλογών
Όπως σημειώνει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Capital Economics, Neil Shearing, «αυτό που ξεκίνησε ως πολιτική κρίση κινδυνεύει να εξελιχθεί σε φάρσα».
Μόλις μία εβδομάδα μετά την παραίτησή του, ο Σεπαστιέν Λεκόρνι επανεμφανίζεται ως τέταρτος πρωθυπουργός μέσα σε έναν χρόνο — εξέλιξη που αποδεικνύει πόσο δύσκολο είναι να περάσουν ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις με ένα κοινοβούλιο χωρίς πλειοψηφία.
Οι πιθανότητες πρόωρων εκλογών αυξάνονται, όμως οι αναλυτές εκτιμούν πως ούτε αυτές θα λύσουν τον γόρδιο δεσμό. Οι αγορές, αντίθετα, κοιτούν ήδη προς το 2027, όταν αναμένεται η επόμενη προεδρική αναμέτρηση, με την Μαρίν Λεπέν και το Rassemblement National να προηγούνται σταθερά στις δημοσκοπήσεις.
Το ρίσκο του «doom loop» έχει εκλείψει
Η Capital Economics απορρίπτει τις συγκρίσεις με την κρίση χρέους του 2010-2015. Όπως τονίζει ο Shearing, η Γαλλία δεν αντιμετωπίζει πλέον τον κίνδυνο του διαβόητου «doom loop» — της αλυσιδωτής αντίδρασης μεταξύ τραπεζών και κρατικού χρέους που έπληξε τότε τις χώρες του Νότου.
Τα γαλλικά κρατικά ομόλογα αντιστοιχούν μόλις στο 2% των συνολικών περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών, γεγονός που περιορίζει δραστικά τον κίνδυνο μετάδοσης.
Παράλληλα, οι επιχειρηματικοί δανεισμοί στη Γαλλία έχουν δει τα επιτόκιά τους να μειώνονται, παρότι το κόστος δανεισμού του Δημοσίου αυξήθηκε — μια απόκλιση που δείχνει ότι η πραγματική οικονομία δεν «μολύνεται» από την πολιτική αστάθεια.
Διαφορετική κρίση, διαφορετική διάγνωση
Η σύγκριση με την Ελλάδα ή ακόμη και την Ισπανία ή την Πορτογαλία της δεκαετίας του 2010 είναι παραπλανητική, τονίζει η Capital Economics.
Εκείνες οι χώρες υπέφεραν από δίδυμα ελλείμματα —δημοσιονομικά και εξωτερικού ισοζυγίου— επειδή «ζούσαν πάνω από τις δυνατότητές τους».
Η Γαλλία, αντιθέτως, έχει πρόβλημα δημοσιονομικό, όχι εξωτερικό. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού κινείται γύρω στο 5% του ΑΕΠ, αλλά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είναι ουσιαστικά ισορροπημένο.
Η «δημόσια αποταμίευση» μπορεί να είναι αρνητική, ωστόσο ο ιδιωτικός τομέας αποταμιεύει επαρκώς ώστε η συνολική οικονομία να μη ζει πέρα από τα όριά της.
Το πραγματικό πρόβλημα
Το πραγματικό πρόβλημα, κατά τον Shearing, είναι η αναιμική ανάπτυξη. Η γαλλική οικονομία αναπτύσσεται μόλις κατά 1% ετησίως, πολύ κάτω από τα προ κρίσης επίπεδα του ευρωπαϊκού Νότου στη δεκαετία του 2000.
Η χαμηλή ανάπτυξη δυσκολεύει τη δημοσιονομική εξίσωση, αλλά δεν απαιτεί «πόνο» στον ιδιωτικό τομέα ή εσωτερική προσαρμογή τύπου 2012.
Η Capital Economics προειδοποιεί πως η παράλυση του πολιτικού συστήματος και η απροθυμία για δημοσιονομική πειθαρχία δημιουργούν «τοξικό μείγμα» για τις αγορές. Όσο το Παρίσι καθυστερεί να παρουσιάσει αξιόπιστο σχέδιο σταθεροποίησης, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος μιας πιο απότομης προσαρμογής υπό την πίεση των ομολόγων.
Η εταιρεία αναμένει ότι το spread μεταξύ γαλλικών και γερμανικών ομολόγων θα συνεχίσει να διευρύνεται, καθώς οι επενδυτές γίνονται ολοένα πιο επιφυλακτικοί για τις προοπτικές της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης.
Όμως, όπως υπογραμμίζει ο Shearing, «αυτό δεν είναι το 2012»: η ΕΚΤ διαθέτει σήμερα πολύ πιο ισχυρό οπλοστάσιο για να αποτρέψει τη μετάδοση κρίσης και οι συνθήκες του «περιφερειακού σοκ» δεν επαναλαμβάνονται στον πυρήνα της ευρωζώνης.
