Δυνάμεις που σπρώχνουν προς διαφορετικές κατευθύνσεις επηρεάζουν το τελευταίο διάστημα τις τιμές του πετρελαίου, με την αγορά να παραμένει διχασμένη παρακολουθώντας τις γεωπολιτικές εξελίξεις, από την μία, που δημιουργούν φόβους για έλλειψη προσφοράς, και τις ανησυχίες για τα διογκούμενα αποθέματα που δείχνουν υπερπροσφορά, από την άλλη.
Ενδεικτική της κατάστασης είναι η πορεία των τιμών την Παρασκευή. Η χθεσινή ημέρα ξεκίνησε με τις τιμές να κινούνται πτωτικά καθώς οι ανησυχίες για κάμψη της ζήτησης στις ΗΠΑ και για υπερπροσφορά αργού αντιστάθμισαν την ώθηση που είχαν δώσει οι ανησυχίες για την κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η ουκρανική επίθεση
Το κλίμα όμως άλλαξε αφότου έγινε γνωστό ότι η Ουκρανία επιτέθηκε σε ένα σημαντικό ρωσικό λιμάνι στη Βαλτική Θάλασσα, προκαλώντας πυρκαγιά σε εγκατάσταση πετρελαίου και διακόπτοντας βασικές αποστολές, σύμφωνα με αξιωματούχο της υπηρεσίας ασφαλείας της Ουκρανίας.
Επίσης, το Κίεβο στοχοποίησε τρία αντλιοστάσια που προωθούν αργό στον κόμβο Ουστ-Λούγκα. Αυτοί είναι οι δύο σημαντικότεροι κόμβοι εξαγωγής αργού πετρελαίου της Ρωσίας στις ακτές της Βαλτικής.
Συγκεκριμένα, μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεγάλης εμβέλειας έπληξαν το λιμάνι του Πριμόρσκ της Ρωσίας, προκαλώντας πυρκαγιά σε ένα πλοίο και σε ένα αντλιοστάσιο.
Οι εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου αποτελούν μία από τις κύριες πηγές εσόδων για το Κρεμλίνο και η Ουκρανία έχει επικεντρώσει τις επιθέσεις της σε ενεργειακές εγκαταστάσεις και λιμάνια και διυλιστήρια σε μια προσπάθεια να ασκήσει πίεση στη Μόσχα.
Το Πριμόρσκ είναι κόμβος για τον λεγόμενο «σκιώδη στόλο», τα εκατοντάδες πλοία που η Ρωσία χρησιμοποιεί για τη μεταφορά πετρελαίου και την παράκαμψη των κυρώσεων. Εκτιμάται ότι από το λιμάνι διέρχονται περίπου 60 εκατ. τόνοι πετρελαίου ετησίως, αποφέροντας δισεκατομμύρια δολάρια στη Μόσχα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η αναστολή των φορτώσεων που προκάλεσε η επίθεση θα μπορούσε να στοιχίσει στο Κρεμλίνο πάνω από 40 εκατ. δολάρια.
Ασταθείς οι τιμές
Μετά την επίθεση οι τιμές του πετρελαίου σημείωσαν άνοδο, με το μπρεντ να ενισχύεται κατά 2%. Ωστόσο, μέχρι το απόγευμα, αυτά τα κέρδη είχαν περιοριστεί με τους επενδυτές να επικεντρώνονται στα στοιχεία για την απασχόληση και τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ. Το μπρεντ τελικά αυξήθηκε περίπου 0,3% και το αμερικανικό αργό κατά λιγότερο από 1%.
Οι τιμές του πετρελαίου είναι ασταθείς σε όλη τη διάρκεια του 2025, αλλά δεν έχουν επηρεαστεί σημαντικά από τις αναταραχές που προκύπτουν από τις γεωπολιτικές συγκρούσεις. Πέρα από την απότομη αλλά σύντομη αύξηση που σημείωσαν το καλοκαίρι κατά τη σύγκρουση Ισραήλ και Ιράν, οι τιμές του πετρελαίου ακολουθούν ως επί το πλείστον πτωτική τάση, την οποία στηρίζουν οι αποφάσεις του ΟΠΕΚ+ για αύξηση της παραγωγής και το ρεκόρ παραγωγής που σημειώνει η αμερικανική παραγωγή.
Από την αρχή του έτους, το μπρεντ έχει καταγράψει πτώση 11% ενώ το αμερικανικό αργό πτώση 13%.
Με βάση όλα αυτά, οι παράγοντες που επίσης θα μπορούσαν να επηρεάσουν το κλίμα είναι:
- Το ενδεχόμενο η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) να μειώσει τα επιτόκια την επόμενη εβδομάδα σε μια προσπάθεια να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη, η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης για πετρέλαιο.
- Το ενδεχόμενο να επιβληθούν κυρώσεις στις χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, κάτι για το οποίο πιέζει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, οι ΗΠΑ παροτρύνουν τους συμμάχους τους στην G7 να επιβάλουν δασμούς έως και 100% σε Κίνα και Ινδία για τις αγορές ρωσικού πετρελαίου. «Οποιαδήποτε πιθανότητα οι δασμοί να επιβληθούν στην Ινδία και την Κίνα για να βλάψουν τις εξαγωγές, θα βγάλει εκτός αγοράς τα ρωσικά βαρέλια», σχολίασε στο Reuters ο John Kilduff της Again Capital.
- Η αγορά προετοιμάζεται για υπερπροσφορά αργού παγκοσμίως προς το τέλος του 2025. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προέβλεψε ρεκόρ πλεονάσματος προσφοράς πετρελαίου το επόμενο έτος.
«Το σημερινό αφήγημα έχει μετατοπιστεί προς τις κυρώσεις και τον κίνδυνο εφοδιασμού αντί για την υπερπροσφορά», δήλωσε η Rebecca Babin της CIBC Private Wealth Group. «Προς το παρόν, συνεχίζουμε να μην πηγαίνουμε πουθενά γρήγορα».
