Το δολάριο ενισχύθηκε ελαφρώς έναντι των κυριότερων νομισμάτων, μετά την απόφαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια, σύμφωνα με τις προσδοκίες της αγοράς.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ έδειξε ότι η κεντρική τράπεζα δεν βιάζεται να μειώσει τα επιτόκια, εν μέσω αυξημένης αβεβαιότητας για το εμπόριο, την οικονομία και τον πληθωρισμό, προσθέτοντας πώς δεν μπορεί να λάβει προληπτικά αποφάσεις, μέχρι να υπάρξει σαφήνεια σχετικά με την κατεύθυνση της αμερικανικής οικονομίας.
Η αγορά αναμένει επίσης την έκβαση της συνάντησης που θα έχουν το Σάββατο στην Ελβετία ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ και ο επικεφαλής διαπραγματευτής για το εμπόριο Τζέιμισον Γκριρ, με τον «τσάρο» της κινεζικής οικονομίας και αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Χε Λίφενγκ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ δήλωσε πάντως πως δεν είναι πρόθυμος να μειώσει τους αμερικανικούς δασμούς σε κινεζικά προϊόντα για να φέρει το Πεκίνο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Απίθανη μια συμφωνία ΗΠΑ-Κίνας;
Οι αγορές περιμένουν επίσης και μια εμπορική συμφωνία ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία, όπως άφησε να εννοηθεί ο Τραμπ. «Σε κάθε περίπτωση πάντως, μια εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-Βρετανίας θα μπορούσε μεν να ωφελήσει και τις δύο χώρες, αλλά οι οικονομικές της επιπτώσεις είναι πιθανό να είναι πολύ λιγότερο σημαντικές από μια εμπορική συμφωνία με άλλες μεγαλύτερες οικονομίες, ιδίως την Ιαπωνία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Κίνα», τονίζουν παράγοντες της αγοράς.
«Οι αγορές θεωρούν απίθανη μια εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-Κίνας στο εγγύς μέλλον, ειδικά μετά την επανάληψη του Πεκίνου ότι δεν θα υπάρξουν σημαντικές διαπραγματεύσεις μέχρι οι ΗΠΑ να μειώσουν τους υψηλούς εμπορικούς δασμούς», σημειώνουν οι ίδιες πηγές.
Από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν αντιμετωπίσει μια πρωτοφανή αστάθεια, η οποία κατά καιρούς έχει προκαλέσει πανικό. Φαινόταν ότι το τέλος των ΗΠΑ ως παγκόσμιας ηγεμονικής δύναμης και η εμφάνιση μιας άλλης νέας υπερδύναμης, της Κίνας, είναι προ των πυλών. «Αυτό το συναίσθημα οδήγησε τους επενδυτές να σπεύσουν να πουλήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε δολάρια , με αποτέλεσμα το πράσινο νόμισμα που κυριαρχούσε στις αγορές εδώ και δεκαετίες, να μπει σε πορεία υποτίμησης έναντι των ανταγωνιστών του.
«Δεν θα χυθεί αίμα»
Ωστόσο, εν μέσω όλου του πανικού, υπάρχουν εκείνοι που βλέπουν μια ομαλή, αργή, ειρηνική και πολυπολική μετάβαση, ακόμη κι αν το δολάριο χάσει την ισχύ του. Οι αναλυτές της Deutsche Bank πιστεύουν μάλιστα ότι «το τέλος της κυριαρχίας του δολαρίου είναι μια πιθανότητα που έχει αποκτήσει δυναμική, αλλά η έλλειψη σαφούς διαδόχου, η οποία ούτε υπάρχει ούτε αναμένεται, και η συνεχιζόμενη οικονομική και στρατιωτική κυριαρχία των ΗΠΑ θα καθυστερήσουν αυτήν την αλλαγή».
Επιπλέον, οι άκρως διασυνδεδεμένες οικονομίες ΗΠΑ-Κίνας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια ομαλή, διαδοχή , κατά την οποία, παρά τους φόβους, «δεν θα χυθεί αίμα», αναφέρουν οι αναλυτές της γερμανικής τράπεζας.
Μέχρι σήμερα, το δολάριο συνεχίζει να κυριαρχεί στον κόσμο σε κάθε τομέα, γι’ αυτό και η Deutsche Bank πιστεύει ότι το τέλος της κυριαρχίας του δολαρίου μπορεί ακόμη να αποφυχθεί, αν και αυτό καθίσταται δύσκολο.
Τρεις σημαντικοί ρόλοι του δολαρίου
Από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το δολάριο αποτελεί άλλωστε το κύριο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. « Το δολάριο παίζει τρεις σημαντικούς ρόλους στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα που κανείς άλλος δεν μπορεί να επιτελέσει αυτή τη στιγμή», σύμφωνα με ειδικούς της Deutsche Bank, με επικεφαλής τον Τζιμ Ριντ, σε μια ολοκληρωμένη έκθεση που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα:
– Πρώτον, το δολάριο είναι κυρίαρχο στη διευκόλυνση του διεθνούς εμπορίου και των ροών κεφαλαίων.
-Δεύτερον, παρά την πολυσυζητημένη πρόσφατη πτώση, το δολάριο είναι το κυρίαρχο νόμισμα στα επίσημα συναλλαγματικά αποθέματα (περίπου το 60% όλων των παγκόσμιων αποθεματικών) που κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες.
-Τρίτον, το δολάριο είναι επίσης το προτιμώμενο νόμισμα του ιδιωτικού τομέα ως μέσο αποταμίευσης, για πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις .
Κάτι πάντως έχει σπάσει με το δολάριο. Εχει υποτιμηθεί τελευταία έναντι άλλων νομισμάτων, ειδικά έναντι του ευρώ. Το ενιαίο νόμισμα, αλλά και το ελβετικό φράγκο και το ιαπωνικό γιεν, αναδεικνύονται σε ασφαλή καταφύγια.
Νέα πολυπολική τάξη
«Η παγκόσμια ηγεμονία του αμερικανικού δολαρίου θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μια αργή αλλά σταθερή αποδυνάμωση ως αποτέλεσμα μιας σειράς στρατηγικών, οικονομικών και διπλωματικών μετασχηματισμών που ξεκίνησαν από την ίδια την πολιτική των ΗΠΑ, υπό τον πρόεδρο Τραμπ», σύμφωνα με την έκθεση της Deutsche Bank. «Η αποχώρηση των ΗΠΑ από τον ρόλο τους ως εγγυητή των κανόνων του διεθνούς εμπορικού παιχνιδιού θα μπορούσε να αυξήσει το κόστος του εμπορίου και να κατακερματίσει την παγκόσμια συνεργασία», τονίζεται.
Αυτή η αυξημένη δυσπιστία πιστεύεται ότι βρίσκεται πίσω από την ραγδαία αύξηση της ζήτησης για χρυσό και τη συνεχιζόμενη άνοδο της τιμής του πολύτιμου μετάλλου.
«Αποστασία» παραδοσιακών συμμάχων
Η Deutsche Bank προειδοποιεί ότι «αρκεί οι ΗΠΑ να σταματήσουν να ενεργούν ως αξιόπιστος εταίρος σε βασικούς τομείς όπως η άμυνα, το εμπόριο και η διπλωματία, ώστε οι παραδοσιακά σύμμαχες χώρες να αρχίσουν να κατευθύνονται προς άλλα νομίσματα. «Θα μπορούσε να αναδυθεί ένας πολυπολικός κόσμος, στον οποίο το δολάριο, το ευρώ, το γουάν και ίσως άλλα μικρότερα νομίσματα θα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, ειδικά στις περιφερειακές σφαίρες επιρροής», λένε οι οικονομολόγοι της γερμανικής τράπεζας.
Η εγκατάλειψη της αμερικανικής ηγεσίας οδηγεί σε αλλαγές στην παγκόσμια δομή ισχύος, οι οποίες υπονομεύουν επίσης το κύρος του δολαρίου, σύμφωνα με την Deutsche Bank. Αυτή η αναδιάρθρωση συμμαχιών μειώνει την ικανότητα των ΗΠΑ να προβάλλουν την επιρροή τους , έναν βασικό παράγοντα για τη διατήρηση του ρόλου του δολαρίου ως ασφαλούς καταφυγίου. «Η απώλεια της υπεροχής του δολαρίου θα είναι μάλλον μια αργή μετατόπιση προς έναν πολυπολικό κόσμο, στον οποίο πολλά νομίσματα ανταγωνίζονται για περιφερειακή και οικονομική κυριαρχία», συνοψίζει η Deutsche Bank.
