Οι επενδυτές δεν είναι ακριβώς αυτό που ονομάζουμε ορθολογικά όντα. Είναι αρκετές οι φορές τις δύο τελευταίες δεκαετίες που τους είδαμε να δρουν με υπέρμετρη ευφορία ή με πανικό και μαζικές ρευστοποιήσεις, χωρίς οι πραγματικές οικονομικές και γεωπολιτικές συνθήκες να δικαιολογούν τη μία ή την άλλη αντίδραση.
Σήμερα με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται, τις εντάσεις ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και τη Ρωσία να κορυφώνονται, τις απειλές για χρήση πυρηνικών να επιστρέφουν στο προσκήνιο, αλλά και τις οικονομίες να δέχονται ισχυρές πιέσεις από τον εκρηκτικό πληθωρισμό και τις μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων, οι επενδυτές… αισιοδοξούν. Το ράλι καλά κρατεί με τον S&P 500 να έχει ενισχυθεί 17% από τις αρχές του έτους, τον Nasdaq να καταγράφει κέρδη άνω του 30% και την εικόνα να είναι εξίσου ευοίωνη στα χρηματιστήρια της Ευρώπης.
Οι κινήσεις του προφήτη της Όμαχα και του Mr. Big Short
Δεν αισθάνονται, ωστόσο, όλοι άνετα με την επέλαση των «ταύρων» στην αγορά. Δύο από τα πιο γνωστά ονόματα του επενδυτικού κόσμου, των οποίων οι κινήσεις αρκετές φορές στο παρελθόν έχουν αποδειχθεί προφητικές, σήμερα εκπέμπουν SOS. Αυτό τουλάχιστον έδειξαν τα στοιχεία, που κατατέθηκαν προ ημερών στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC).
Ο Γουόρεν Μπάφετ, γνωστός και ως «προφήτης της Όμαχα» για τη διορατικότητά του στις επενδύσεις, πούλησε (μέσω της εταιρείας του Berkshire Hathaway) μετοχικά μερίδια πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η διαφορά ανάμεσα στις ρευστοποιήσεις και στις μετοχές που αγόρασε ήταν μεγαλύτερη από 8 δισ. δολάρια.
Ο Μάικλ Μπέρι, που ορθώς προέβλεψε την κατάρρευση της αγοράς στέγης και τη χρηματοπιστωτική κρίση το 2008 (κερδίζοντας το προσωνύμιο Mr. Big Short), προέβη επίσης το τελευταίο τρίμηνο σε ένα μεγάλο σορτάρισμα. Το fund του, Scion Asset Management, αγόρασε oψιόν put (δικαιώματα πώλησης σε συγκεκριμένη τιμή) αξίας 866 εκατ. δολαρίων έναντι συγκεκριμένου fund, που ακολουθεί τον S&P 500 και αξίας 739 εκατ. δολαρίων εναντίον fund, που ακολουθεί τον Nasdaq 100. Πρόκειται ουσιαστικά για στοιχήματα πτώσης της αγοράς.
Τι βλέπουν κόντρα στη φούσκα αισιοδοξίας
Μάλιστα οι κινήσεις των δύο μεγαλοπενδυτών έρχονται την ώρα που έρευνα της Bank of America αποκαλύπτει ότι οι διαχειριστές κεφαλαίων εκφράζουν τον μικρότερο βαθμό απαισιοδοξίας για τις αγορές από τον Φεβρουάριο του 2022, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Σε μία ένδειξη της αυξημένης αυτοπεποίθησης το μερίδιο των τοποθετήσεων σε μετρητά (που λειτουργούν ως ασφαλές καταφύγιο) περιορίστηκε από το 5,3% στο 4,8% το τελευταίο τρίμηνο. Αυτό κάνει το CNN να αναρωτηθεί σε ανάλυσή του: «Ξέρουν κάτι που δεν ξέρουμε;».
Ουσιαστικά Μπάφετ και Μπέρι δεν γνωρίζουν κάτι παραπάνω, αλλά σε αντίθεση με την γενική τάση των επενδυτών φέτος να αγνοεί όλους τους ξεκάθαρους κινδύνους, οι ίδιοι φοβούνται. Πιστεύουν, όπως αποκαλύπτουν οι κινήσεις τους, πως το γεωπολιτικό ρίσκο και οι οικονομικές προκλήσεις δεν μπορούν παρά να σπάσουν τη «φούσκα αισιοδοξίας» και για αυτό και περιμένουν μεγάλη διόρθωση. Ο Μπάφετ θέλει να είναι προετοιμασμένος, προφυλαγμένος έναντι μίας τέτοιας προοπτικής και ο Μπέρι θέλει να βγάλει κέρδος από αυτήν.
Ο τίγρης δεν βρυχάται
Ποιος είναι όμως ο πιο σοβαρός κίνδυνος; Η Κίνα. Το πόσο δυνατός αισθάνεται ο τίγρης της Ασίας είναι ίσως το πιο σημαντικό στοιχείο για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας σήμερα. Καταναλωτικές δαπάνες, βιομηχανική παραγωγή, επενδύσεις σε πάγιο ενεργητικό επιβραδύνθηκαν περαιτέρω τον Ιούλιο, σύμφωνα με τα τελευταία μακροοικονομικά δεδομένα, ενώ μία νέα πληγή φαίνεται να ανοίγει: Η ανεργία των νέων, που έχει εκτιναχθεί σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Όλα αυτά πατούν «φρένο» στην ανάπτυξη, που επιμένει να είναι πιο αναιμική από ό,τι το Πεκίνο, αλλά και οι διεθνείς αναλυτές προσδοκούσαν όταν ο Σι Τζινπίνγκ εγκατέλειπε την πολιτική μηδενικής ανοχής έναντι του Covid. Και σαν να μην έφταναν οι οικονομικές περιπέτειες, έχουμε και την όξυνση των εντάσεων ανάμεσα σε Κίνα και ΗΠΑ, που θα μπορούσε επίσης να πλήξει σοβαρά τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη.
Το «γεωπολιτικό χάος» τρομάζει
Ο επίμονος πληθωρισμός είναι η δεύτερη μεγάλη πρόκληση. Και αυτή δεν μπορεί να την αγνοήσει κανείς – τουλάχιστον όχι όσο συνεχίζεται ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι ενώ όλοι στις αγορές έβλεπαν ότι κλείνει ο κύκλος της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, με πολλούς μάλιστα να περιμένουν μειώσεις επιτοκίων προς τα τέλη του έτους, η Federal Reserve έστειλε μήνυμα πως θα πρέπει να θεωρούνται πιθανές νέες επιτοκιακές αυξήσεις.
Οι επιπτώσεις των γεωπολιτικών εντάσεων στον πληθωρισμό και την οικονομία είναι ένας φόβος που συμμερίζεται και ο Τζέιμι Ντίμον, CEO της JPMorgan Chase. «Δεν έχουμε δει τέτοια επίπεδα γεωπολιτικού χάους από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο κόσμος δεν είναι ασφαλής» είπε πρόσφατα στο CNBC.
Οι τράπεζες μπαίνουν στο μικροσκόπιο
Και η τρίτη ανησυχία; Οι τράπεζες. Είδαμε ήδη ένα sell off των τραπεζικών μετοχών στον απόηχο προειδοποιήσεων από τον οίκο Fitch Ratings για υποβάθμιση του αμερικανικού τραπεζικού τομέα. Μία τέτοια εξέλιξη θα πυροδοτούσε τριγμούς που δύσκολα θα περιορίζονταν στα αμερικανικά σύνορα.
