Το επόμενο βραχυπρόθεσμο στοίχημα στο πεδίο της οικονομίας είναι μπροστά μας: να επανέλθει ο τριμηνιαίος ρυθμός ανάπτυξης πάνω από το 2%, ώστε να αναπτερωθούν οι ελπίδες για επίτευξη του αναθεωρημένου στόχου για το σύνολο του 2025: να κλείσει η χρονιά με ρυθμό ανάπτυξης 2,2%.
Ημερολογιακά, το γ’ τρίμηνο έχει κλείσει, αλλά, προς το παρόν, τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας είναι περιορισμένα. Υπάρχουν θετικές ενδείξεις από το μέτωπο των τουριστικών εσόδων και τάσεις μείωσης του εμπορικού ελλείμματος σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Επίσης, ως θετικό στοιχείο εκλαμβάνεται η αύξηση των φορολογικών εσόδων – ειδικά του ΦΠΑ που υποδηλώνει και αύξηση της κατανάλωσης, πέραν βέβαια και της αποτελεσματικότητας των μέτρων περιορισμού της φοροδιαφυγής.
Το γ’ τρίμηνο φέρνει μείωση της ανεργίας και αύξηση της απασχόλησης αλλά και βελτιωμένους δείκτες οικονομικού κλίματος, κάτι στο οποίο στέκεται στην πρόσφατη ανάλυσή της και η Εθνική Τράπεζα.
Τόσο το τμήμα ανάλυσης της ΕΤΕ όσο και το ΚΕΠΕ βάζουν τον πήχη πάνω από το 2% -ξεκάθαρα η πρώτη, οριακά το δεύτερο- και πλέον μένει να επιβεβαιωθούν αυτές οι προβλέψεις. Το βασικό κριτήριο για το γ’ τρίμηνο, το οποίο περιλαμβάνει και τον τζίρο της καλοκαιρινής περιόδου, θα είναι η κατανάλωση, καθώς αυτή θα κρίνει σε πολύ μεγάλο βαθμό και το τελικό αποτέλεσμα. Χειροπιαστά στοιχεία μέχρι στιγμής;
Ένα πολύ βελτιωμένο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών για τον Ιούλιο, με πλεόνασμα 938 εκατ. ευρώ φέτος, από 209,9 εκατ. ευρώ πέρυσι. Μια πολύ καλή επίδοση στις τουριστικές εισπράξεις, που έφτασαν φέτος στα 4,5 δισ. ευρώ, από 3,9 δισ. ευρώ πέρυσι, αλλά και ένα βελτιωμένο εμπορικό ισοζύγιο φέτος τον Αύγουστο, με το έλλειμμα να συγκρατείται στα 2,1 δισ. ευρώ, από 2,58 δισ. ευρώ πέρυσι, παρά τη μείωση των εξαγωγών. Επίσης, χειροπιαστή είναι η αύξηση των φορολογικών εσόδων και τον Αύγουστο, όπως επίσης και τα στοιχεία για τη μείωση της ανεργίας.
Το ΚΕΠΕ
Το ΚΕΠΕ, με έκθεση που έδωσε προ ημερών στη δημοσιότητα, κρατάει τον πήχη πάνω από το 2% για το διάστημα Ιουλίου – Σεπτεμβρίου, αν και αναθεωρεί προς τα κάτω τις προβλέψεις του για το σύνολο του έτους, μετά και το «κακό» β’ τρίμηνο που έκλεισε στο 1,7%.
Ειδικότερα, εκτιμά ότι το γ’ τρίμηνο θα κινηθεί σε ένα εύρος από 1,91% έως 2,14% (βάζει τη μέση πρόβλεψη στο 2,02%) και ανεβάζει περαιτέρω τον στόχο στο 2,34% για το δ’ τρίμηνο (με εύρος από το 2,11% έως και το 2,57%). Έτσι, ο πήχης για το β’ εξάμηνο μπαίνει στο 2,18% (με εύρος από 2,015 έως το 2,36%) και για ολόκληρο το 2025 στο 2,07% (με εύρος από το 1,98% έως το 2,16%), δηλαδή λίγο χαμηλότερα από τον επίσημο στόχο που αποτυπώθηκε στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού και βάζει τον πήχη στο 2,2%. Πώς στηρίζει το ΚΕΠΕ την αναθεωρημένη εκτίμησή του;
«Σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες προβλέψεις του υποδείγματος παραγόντων του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) για τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές του πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), η ελληνική οικονομία παραμένει σταθερή σε τροχιά ανάπτυξης, με τον μέσο ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ στο σύνολο του έτους 2025 να προβλέπεται στο 2,1%. Η εκτίμηση αυτή συνιστά μία ελαφρά προς τα κάτω αναθεώρηση της αντίστοιχης προηγούμενης πρόβλεψης του ΚΕΠΕ (2,2%), καθώς αντανακλά την ήπια επιβράδυνση που κατέγραψε ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στο β’ τρίμηνο του έτους.
Η σταθερά θετική προοπτική ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας ενισχύεται από τις ενδείξεις για αυξημένη δυναμική των κλάδων του τουρισμού και των κατασκευών, από την επικείμενη εφαρμογή θεσμοθετημένων και εξαγγελθέντων μέτρων πολιτικής που θα συμβάλουν στην ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, από τις προσδοκίες επιτάχυνσης της εκτέλεσης του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένου του σκέλους που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς και από τις βελτιωμένες οικονομικές συνθήκες στην Ε.Ε. και το σταθερότερο κλίμα που διαμορφώνεται από τη συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ για τους δασμούς. Από την άλλη πλευρά, οι κίνδυνοι και οι αβεβαιότητες που απορρέουν στην παρούσα συγκυρία από το εξωτερικό περιβάλλον και τις γεωπολιτικές εξελίξεις παραμένουν σοβαροί, τονίζοντας την ανάγκη ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας, μέσω μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων για την ενδυνάμωση της παραγωγικής της βάσης».
Η Εθνική
Η Εθνική προβλέπει για το γ’ τρίμηνο του 2025 ρυθμό αύξησης του ελληνικού ΑΕΠ κατά 2,2% σε ετήσια βάση και 0,7% σε τριμηνιαία, με εποχική διόρθωση. Σύμφωνα με την ανάλυση της τράπεζας, ο δείκτης οικονομικού κλίματος ανήλθε στα επίπεδα των 109,6 μονάδων κατά το δίμηνο Ιουλίου -Αυγούστου, υψηλότερα τόσο από το 106,9 του β’ τριμήνου όσο και από τον μέσο όρο των 107,4 του περσινού γ’ τριμήνου. Η βελτίωση αυτή οφείλεται κυρίως στην άνοδο της εμπιστοσύνης στη βιομηχανία, η οποία έφθασε στα υψηλότερα επίπεδα από το α’ τρίμηνο του 2022, αντανακλώντας θετικές προσδοκίες για την παραγωγή. Ιδιαίτερα ισχυρή εμφανίζεται και η πορεία του δείκτη εμπιστοσύνης στις κατασκευές, ο οποίος παρέμεινε σε ανοδική τροχιά, φθάνοντας σε υψηλό 25ετίας τον Αύγουστο. Η συνιστώσα του δείκτη που αφορά το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων καταγράφει ιστορικό ρεκόρ, στοιχείο που υποδηλώνει έντονη δυναμική για τους επόμενους μήνες.
Στη μεταποίηση, ο δείκτης PMI ανέκαμψε στα επίπεδα του 54,5 τον Αύγουστο, τοποθετώντας την Ελλάδα εκ νέου στην κορυφή της Ευρωζώνης. Ο μέσος όρος του δείκτη για το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου διαμορφώθηκε στις 53,1 μονάδες, έναντι 53,2 το δεύτερο τρίμηνο και 52,1 το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Στην αγορά εργασίας, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 8% τον Ιούλιο, το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 17 ετών, από 8,8% το β’ τρίμηνο και 9,2% στο α’ εξάμηνο του 2025. Η απασχόληση αυξήθηκε κατά 3,5% σε ετήσια βάση, σημαντικά υψηλότερα από τον ρυθμό του 1,6% που είχε καταγραφεί κατά μέσο όρο το προηγούμενο τρίμηνο. Θετική συμβολή στην ανάπτυξη προσφέρει και ο τουρισμός, καθώς οι διεθνείς αφίξεις στο αεροδρόμιο της Αθήνας αυξήθηκαν κατά 7% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, διατηρώντας τον ίδιο ρυθμό με το δεύτερο τρίμηνο. Στην πλευρά της χρηματοδότησης, η πίστωση προς τον ιδιωτικό τομέα αυξήθηκε κατά 10,5% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο, έναντι 10,9% στο β’ τρίμηνο, ενώ τα καταναλωτικά δάνεια σημείωσαν τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση της χρονιάς, στο 6,2%.
Τα φορολογικά έσοδα εμφανίζουν επίσης ισχυρή δυναμική, με τα έσοδα από ΦΠΑ -εξαιρουμένων των καυσίμων- να αυξάνονται κατά 9,8% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο, έναντι 6,7% στο προηγούμενο τρίμηνο. Την ίδια στιγμή, οι εκταμιεύσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και του Ταμείου Ανάκαμψης συνέχισαν να αυξάνονται με διψήφιο ρυθμό, της τάξεως του 15% σε ετήσια βάση, ευθυγραμμισμένες πλήρως με τους στόχους του κρατικού προϋπολογισμού.
