Τα αυξημένα κόστη λειτουργίας είναι το βασικό πρόβλημα που προβληματίζει σε ποσοστό 99% τα στελέχη του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας FMCG (ταχυκίνητων καταναλωτικών αγαθών) που συμμετείχαν σε έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).
Η εύρεση και διατήρηση του προσωπικού, με το 77% να αναφέρει κενές θέσεις, και η κλιματική αλλαγή αποτελούν επίσης σημαντικούς παράγοντες, σύμφωνα με την έρευνα. Αλλα προβλήματα που καταγράφονται ως σημαντικά είναι η αβεβαιότητα του ευρύτερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η χαμηλή κερδοφορία και η κλιματική αλλαγή.
«Διασυνδεδεμένα τα προβλήματα»
«Τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι τα προβλήματα δεν είναι μεμονωμένα αλλά διασυνδεδεμένα: το αυξημένο κόστος λειτουργίας, η αδυναμία προσέλκυσης ανθρώπινου δυναμικού και η αναγκαιότητα ψηφιακού και βιώσιμου μετασχηματισμού συνθέτουν ένα πεδίο που απαιτεί συνολική στρατηγική επανατοποθέτηση», σχολιάζει το ΙΕΛΚΑ.
«Η Τεχνητή Νοημοσύνη και οι πρακτικές ESG προσφέρουν σημαντικά εργαλεία, όμως η μέχρι τώρα εφαρμογή τους είναι είτε αποσπασματική είτε περιορισμένη, γεγονός που επιβάλλει την ανάγκη για βαθύτερη ενσωμάτωσή τους στις βασικές επιχειρησιακές λειτουργίες. Το μέλλον του κλάδου θα εξαρτηθεί από τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να μετασχηματιστούν στο αναδυόμενο ευμετάβλητο επιχειρηματικό περιβάλλον», προσθέτει.
Οι παράγοντες που προβληματίζουν
Αναλυτικότερα, το βασικό πρόβλημα που καταγράφουν τα στελέχη της αγοράς είναι τα αυξημένα κόστη λειτουργίας, κάτι που διαχρονικά προβληματίζει τον κλάδο και το δηλώνει το σύνολο του δείγματος.
Εξίσου σημαντικός είναι και ο προβληματισμός σε σχέση με το κόστος προμήθειας προϊόντων και πρώτων υλών σε ποσοστό 96%.
Αυτό που καταγράφεται αυξημένο είναι σαν πρόβλημα είναι η εύρεση και ανάπτυξη προσωπικού σε ποσοστό 89%, με το 65% να το θεωρούν μεγάλο πρόβλημα, κάτι που δείχνει τις δυσκολίες στην προσέλκυση εργαζομένων ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Κενές θέσεις για το 77%
Σύμφωνα με την έρευνα του ΙΕΛΚΑ προκαλεί προβληματισμό ότι μόλις το 23% των επιχειρήσεων, δηλαδή 1 στις 4, δηλώνει πως δεν υπάρχουν κενές θέσεις προσωπικού, ενώ το υπόλοιπο 77% αναγνωρίζει ελλείψεις, με το 31% να αναφέρει 1-25 κενές θέσεις, το 7% 25-100 κενές θέσεις, το 5% 100-200 κενές θέσεις, το 11% 200-500 κενές θέσεις και το 5% πάνω από 500 θέσεις.
Αν και δεν είναι εφικτό να γίνει σαφής υπολογισμός του πλήρους αριθμού κενών θέσεων εργασίας, είναι σαφές ότι πρόκειται για αρκετές χιλιάδες.
Αυτή η τάση ειδικά το καλοκαίρι οφείλεται στις αυξημένες ανάγκες των επιχειρήσεων λόγω της τουριστικής περιόδου και του ανταγωνισμού προσέλκυσης εποχιακού προσωπικού με άλλους κλάδους της οικονομίας (τουρισμός, εστίαση κλπ), σύμφωνα με την έρευνα.
Διείσδυση Τεχνητής Νοημοσύνης
Με δεδομένη την ανάγκη για μείωση του λειτουργικού κόστους και αποδοτικότερης αξιοποίησης του προσωπικού, αναδεικνύεται το ερώτημα αν η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση. Η πλειοψηφία (54%) των επιχειρήσεων δηλώνει ότι έχει υιοθετήσει σχετικές εφαρμογές, το 33% εξακολουθεί να τις αγνοεί ή να τις απορρίπτει, ενώ μόλις το 14% δηλώνει άγνοια.
Ακόμη πιο αποκαλυπτική είναι η κατανομή των πεδίων εφαρμογής: η πλειονότητα περιορίζεται στη χρήση εργαλείων για data analytics και business intelligence με 67% λόγω του μεγάλου όγκου δεδομένων που διαχειρίζονται, ακολουθούν η γραμματειακή υποστήριξη με 47%, η πρόβλεψη ζήτησης με 37% λόγω της σημασίας της για τη σωστή διαχείριση της παραγγελιοληψίας, η εφοδιαστική αλυσίδα με 33% και η εξυπηρέτηση πελάτων με 30%.
Η εικόνα που διαγράφεται δείχνει ότι αν και γίνονται σοβαρά βήματα, υπάρχει ακόμα αρκετός δρόμος προτού η τεχνητή νοημοσύνη απαντήσει στα ουσιαστικά προβλήματα του κλάδου, σημειώνεται.
Κλιματική αλλαγή
Όσον αφορά τον τρίτο πυλώνα των προτεραιοτήτων των επιχειρήσεων του κλάδου, την κλιματική αλλαγή, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων εστιάζει στην ενέργεια, με 2 στις 3 επιχειρήσεις να δίνουν προτεραιότητα στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κυρίως λόγω υψηλού κόστους (αποτελεί άλλωστε την δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία κόστους μετά το μισθολογικό κόστος στο λιανεμπόριο) και 2 στις 5 στις επενδύσεις στην παραγωγή ενέργειας με εναλλακτικούς τρόπους (Πχ. Φωτοβολταϊκά).
Ακολουθεί η αύξηση της ανακύκλωσης (λόγω και της επικείμενη εφαρμογής του συστήματος εγγυοδοσίας φιαλών DRS) και μετά η βιώσιμη εφοδιαστική αλυσίδα με 27%, η εκπαίδευση του προσωπικού σε ESG πρακτικές με 24% και η μείωση σπατάλης τροφίμων και νερού με 22% και 20% αντίστοιχα.
Η έρευνα
Η έρευνα διεξήχθη τον Ιούνιο 2025 με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου και δείγμα 130 ανώτερα και ανώτατα Στελέχη Επιχειρήσεων (Λιανεμπόριο-Αλυσίδες σουπερμάρκετ και Προμηθευτές Ταχυκίνητων Καταναλωτικών Αγαθών) από τη Γενική Διεύθυνση και τα τμήματα Marketing, Πωλήσεων, Αγορών, Οικονομικών, Πληροφορικής κλπ.
