Σε κατάσταση αυξημένης επαγρύπνησης, λόγω Μέσης Ανατολής, τελεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Οι συνεχιζόμενες εχθροπραξίες «απειλούν» βασικές οικονομικές προβλέψεις που αφορούν από τον πληθωρισμό και την εξέλιξη του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μέχρι την ίδια την πορεία του ελληνικού ΑΕΠ. Προς το παρόν, η βασική επίπτωση έχει να κάνει με την αύξηση του βαθμού οικονομικής αβεβαιότητας.
Στο επίκεντρο βρίσκονται ο τουρισμός -με μετρήσιμες ήδη τις απώλειες από το κλείσιμο των ισραηλινών αεροδρομίων- και η ενέργεια, όπου τόσο οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου όσο και οι ναύλοι αρχίζουν να προκαλούν δεύτερο κύμα πιέσεων στις τιμές καταναλωτή.
Αν συνεχιστεί η ένταση, οι συνέπειες μπορεί να μεταφερθούν άμεσα και στον λογαριασμό του ρεύματος, λόγω της εξάρτησης της ηλεκτροπαραγωγής από το φυσικό αέριο.
Παράλληλα, το κόστος μεταφορών -μέσω Ορμούζ- επηρεάζει τόσο τις εξαγωγές όσο και τις εισαγωγές ενεργειακών και βιομηχανικών προϊόντων, υπονομεύοντας την ανταγωνιστικότητα και επιβαρύνοντας το εμπορικό ισοζύγιο. Το εύρος των επιπτώσεων θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια και την ένταση της κρίσης.
Επενδύσεις
Η διεθνής αβεβαιότητα, ειδικά όταν οι εστίες ανάφλεξης είναι κοντά, επηρεάζουν τις διεθνείς ροές κεφαλαίων και φρενάρουν τα επενδυτικά σχέδια. Εάν επιβεβαιωθούν οι συγκεκριμένοι φόβοι, θα είναι αρνητική εξέλιξη για την Ελλάδα, καθώς ήδη το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου πληγώθηκε από τη μείωση που κατέγραψαν οι επενδύσεις. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θα ήθελε η συγκεκριμένη εξέλιξη να είναι μια συγκυριακή παρένθεση και να μην έχει διάρκεια το φρένο των επενδύσεων, αλλά όλα εξαρτώνται από τις διεθνείς εξελίξεις.
Τουριστικά έσοδα
Για φέτος, έχει προβλεφθεί αύξηση τουριστικών εσόδων κατά ένα δισ. ευρώ σε σχέση με πέρυσι. Μέχρι την περασμένη Παρασκευή, οι προβλέψεις ήταν αισιόδοξες, καθώς καταγραφόταν αύξηση στον αριθμό των αφίξεων αλλά και των κρατήσεων. Όμως, το κλείσιμο των αεροδρομίων στο Ισραήλ καθιστά ήδη τις απώλειες μετρήσιμες. Η έκταση δε που θα λάβουν εξαρτάται από τη διάρκεια των εχθροπραξιών. Δεδομένου ότι βρισκόμαστε στην καρδιά της τουριστικής περιόδου, κάθε μέρα που περνάει δημιουργεί ζημιά. Το 2024, οι επισκέψεις μόνο από το Ισραήλ έφτασαν τις 621.000, με μερίδιο 1,7% επί του συνόλου, οι διανυκτερεύσεις ανήλθαν στα 3,93 εκατομμύρια και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 419 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, για το 2025, οι εκτιμήσεις έκαναν λόγο για σημαντική αύξηση, με δεδομένη και τη μεγάλη άνοδο των προγραμματισμένων πτήσεων. Η μέση δαπάνη ανά επισκέπτη από το Ισραήλ κινείται στα επίπεδα των 650 ευρώ και ξεπερνά τον μέσο όρο της χώρας, ενώ κυριότεροι προορισμοί είναι η Θεσσαλονίκη, η Κρήτη, η Κως και η Ρόδος. Το μισό δισ. ευρώ μπορεί να μην είναι πολύ μεγάλο νούμερο για έναν κλάδο της οικονομίας που πλέον προσφέρει εισπράξεις άνω των 20 δισ. ευρώ, δεν είναι όμως καθόλου αμελητέο. Το αν η σύρραξη θα επηρεάσει ή όχι τον τουρισμό και ευρύτερα, εξαρτάται και πάλι από τη διάρκεια και την ένταση του πολέμου.
Διεθνής Τιμή Πετρελαίου
Όπως προκύπτει από την ετήσια έκθεση προόδου (annual growth report) που κατέθεσε η Ελλάδα στις Βρυξέλλες στο τέλος Απριλίου, όλες οι μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις έχουν στηριχθεί στην εκτίμηση ότι η διεθνής τιμή του πετρελαίου μπρεντ δεν θα ξεπεράσει τα 74,3 δολάρια το βαρέλι, καταγράφοντας μείωση συγκριτικά με τη μέση τιμή των 80,5 δολαρίων του 2024. Προς το παρόν, παρά την άνοδο που έχει καταγραφεί από τις αρχές Ιουνίου (και πριν ακόμη ανοίξει το μέτωπο Ιράν-Ισραήλ), δεν έχουμε ξεφύγει από αυτό το πλαίσιο. Όλα θα εξαρτηθούν, όμως, από το αν οι εξελίξεις θα είναι τόσο ραγδαίες που να διαταράξουν την παγκόσμια προσφορά πετρελαίου.
Ύψος ναύλων
Τα τελευταία 24ωρα, οι ναυλομεσίτες καταγράφουν τις πρώτες αυξήσεις, καθώς ο πόλεμος διεξάγεται σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη για το παγκόσμιο εμπόριο περιοχή. Από τα Στενά του Ορμουζ «περνά» το 20% του προσφερόμενου πετρελαίου αλλά και τεράστιες ποσότητες υγροποιημένου αερίου. Το κόστος ασφάλισης των μεταφορών έχει ήδη πολλαπλασιαστεί, οπότε δημιουργείται ακόμη ένας «πληθωριστικός» παράγοντας ειδικά για τα ενεργειακά προϊόντα.
Καθυστερήσεις στις μεταφορές: Ο συγκεκριμένος κίνδυνος σχετίζεται άμεσα με τη διέλευση από τα Στενά του Ορμουζ και τις πιθανές επιπτώσεις, σε περίπτωση που δημιουργηθούν εμπόδια στη ναυσιπλοΐα.
Τιμές καυσίμων κίνησης
Οι αυξήσεις στις τιμές λιανικής των καυσίμων κίνησης παρατηρούνται ήδη στην αγορά. Προς το παρόν, είναι συγκρατημένες αλλά το μέλλον είναι αβέβαιο. Από χθες, οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου έχουν επιστρέψει στα υψηλότερα επίπεδα από τον περασμένο Φεβρουάριο, κάτι που σημαίνει ότι και στη λιανική η τιμή της αμόλυβδης θα αρχίσει να πλησιάζει προς το 1,8 ευρώ το λίτρο.
Κόστος ηλεκτρικού ρεύματος
Το καλοκαίρι είναι μία ούτως ή άλλως δύσκολη περίοδος για το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς η αύξηση της ζήτησης λόγω κλιματιστικών ανεβάζει και τις τιμές. Τώρα, προστίθεται και ένας ακόμη παράγοντας αβεβαιότητας, που έχει να κάνει με την τιμή του φυσικού αερίου, το οποίο παραμένει βασικό προϊόν για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι λογαριασμοί της ηλεκτρικής ενέργειας, λοιπόν, μπορούν να αποτελέσουν ακόμη ένα πληθωριστικό μέτωπο. Προς το παρόν, πάντως, η μέση τιμή χονδρικής για τον Ιούνιο, κινείται, πάνω κάτω, στα ίδια επίπεδα με αυτά του Μαΐου, κάτι που σημαίνει ότι δεν έχουν διαφανεί ακόμη σημαντικές ανατιμήσεις. Από την αρχή της εβδομάδας, η τιμή χονδρικής έχει ξεπεράσει το επίπεδο των 90 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ωστόσο αυτή η τιμή δεν είναι πολύ υψηλότερη από την αντίστοιχη του Μαΐου.
