Συνέχιση της αναπτυξιακής πορείας της ελληνικής οικονομίας και φέτος με ρυθμό ανάπτυξης 2,3%, υποχώρηση του πληθωρισμού κοντά στο στόχο του 2% αλλά και περαιτέρω αποπληρωμή των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας εκτιμά για φέτος ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM).
Στην ετήσια έκθεση του για το 2024 σημειώνει για την Ελλάδα ότι «η δημοσιονομική σύνεση θα παραμείνει πυλώνας των προτεραιοτήτων πολιτικής των αρχών».
Υποστηριζόμενη από τους τρέχοντες «ευνοϊκούς ανέμους», ο ESM εκτιμά ότι η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να αντιμετωπίσει μακροχρόνια οικονομικά εμπόδια, τα οποία, εάν δεν αντιμετωπιστούν, θέτουν σε κίνδυνο τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους.
«Προτεραιότητα είναι η γεφύρωση του ακόμη μεγάλου χάσματος στην παραγωγικότητα σε σχέση με την υπόλοιπη ζώνη του ευρώ». Η αύξηση των επενδύσεων στο πλαίσιο των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα πρέπει να διοχετεύσει πόρους σε παραγωγικούς τομείς της οικονομίας που είναι ικανοί να δημιουργήσουν νέες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
Αναφερόμενος στην ελληνική οικονομία ο ESM τονίζει ότι η ανάπτυξη ήταν ισχυρή, η ανεργία και το δημόσιο χρέος μειώθηκαν περαιτέρω και το πρωτογενές ισοζύγιο πέτυχε σημαντικό πλεόνασμα. «Το spread του κρατικού χρέους της Ελλάδας μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδό του από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και όλοι οι μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης απέδωσαν στην Ελλάδα αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας».
Ωστόσο, ο πληθωρισμός παρέμεινε πάνω από 2% και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε μέτρια. Κρίσιμη για την υπέρβαση των μακροχρόνιων εμποδίων στην ανάπτυξη θεωρεί ο ΕSM την ανανέωση της δυναμικής των μεταρρυθμίσεων. «Η Ελλάδα διατηρεί την ικανότητα να αποπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις που οφείλονται στον ESM/EFSF τους επόμενους 12 μήνες» τονίζεται στην ετήσια έκθεση του Μηχανισμού συμπληρώνοντας ότι τα ταμειακά διαθέσιμα θα παραμείνουν υψηλά αξιολογώντας ότι οι κίνδυνοι βραχυπρόθεσμα θα είναι χαμηλοί. «Υποστηριζόμενη από τους τρέχοντες “ούριους ανέμους”, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να αντιμετωπίσει μακροχρόνια οικονομικά εμπόδια, τα οποία, εάν δεν αντιμετωπιστούν, θέτουν σε κίνδυνο τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους» σημειώνει χαρακτηριστικά.
«Αγκάθια» πληθωρισμός – έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών
Ο ESM τονίζει ότι το 2024 η ελληνική οικονομία συνέχισε να αναπτύσσεται, εν μέσω ενός δύσκολου εξωτερικού περιβάλλοντος, η ανεργία και το δημόσιο χρέος μειώθηκαν περαιτέρω και καταγράφηκαν υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα. Το spread του δημόσιου χρέους μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδό του από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και όλοι οι μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης απέδωσαν στην Ελλάδα την επενδυτική βαθμίδα.
Ωστόσο, όπως σημειώνει, πέρυσι ο πληθωρισμός παρέμεινε πάνω από 2% και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε μέτρια. «Ο πληθωρισμός ναι μεν μειώθηκε, αλλά ο επίμονος πληθωρισμός στον τομέα των υπηρεσιών τον διατήρησε σχετικά υψηλό στο 3%». Σύμφωνα με τον ESM, «η ανανέωση της δυναμικής των μεταρρυθμίσεων είναι κρίσιμη για την υπέρβαση των μακροχρόνιων εμποδίων στην ανάπτυξη».
Το 2024, η οικονομική δραστηριότητα της Ελλάδας αυξήθηκε κατά 2,3%, σημαντικά πάνω από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ, επωφελούμενη από :
- την αύξηση της απασχόλησης,
- την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής,
- τις υψηλότερες επενδύσεις και
- τον ισχυρό τουρισμό.
Δεν παραλείπει μάλιστα να κάνει αναφορά και στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε κάτω από το 10% το δεύτερο 6μηνο του έτους, για πρώτη φορά μετά από περισσότερο από μια δεκαετία και η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό συνέχισε να αυξάνεται.
Ωστόσο, όπως τονίζει, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών παραμένει σημαντικά πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα και επιδεινώθηκε ελαφρώς το 2024 στο 6,4% του ΑΕΠ.
Το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώθηκε στο 4,8% του ΑΕΠ. Τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν για ακόμα μία χρονιά, υποστηριζόμενα από την περαιτέρω βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης και τις ευνοϊκές μακροοικονομικές συνθήκες.
Ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ μειώθηκε με σχεδόν διψήφιο ποσοστό για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά. Τα κρατικά spreads της Ελλάδας μειώθηκαν στο χαμηλότερο επίπεδό τους από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, πριν από 15 χρόνια, και όλοι οι οργανισμοί αξιολόγησης έχουν πλέον αποδώσει την επενδυτική βαθμίδα στα κρατικά ομόλογα της χώρας. «Χάρη σε αυτές τις εξελίξεις, η Ελλάδα μπόρεσε να αποπληρώσει πρόωρα σχεδόν 8 δισεκατομμύρια ευρώ από το δάνειο του α΄ μνημονίου διατηρώντας παράλληλα τα ταμειακά διαθέσιμα σε ικανοποιητικά επίπεδα».
Η Ελλάδα, σύμφωνα με τον ESM, έφτασε σε ένα ακόμη σημαντικό ορόσημο μεταρρύθμισης όταν η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας απορρόφησε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που ιδρύθηκε το 2010 για την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος, ολοκλήρωσε ουσιαστικά τη στρατηγική του για την εκποίηση των συμμετοχών του στις περισσότερες συστημικές τράπεζες στην Ελλάδα. «Αυτή η συγχώνευση με απορρόφηση θα ενισχύσει την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, μια εταιρεία χαρτοφυλακίου που διαχειρίζεται την επιχειρησιακή ικανότητα του ελληνικού κράτους, όπου ο ESM από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καθεστώς παρατηρητή, βελτιστοποιώντας τους πόρους της και επιτρέποντάς της να διαχειρίζεται τα κρατικά περιουσιακά στοιχεία πιο αποτελεσματικά.
Ελληνικό τραπεζικό σύστημα
Οι ελληνικές τράπεζες απέδωσαν ικανοποιητικά το 2024 καθώς συνέχισαν να καταγράφουν υψηλά κέρδη, χαμηλότερα από τα επίπεδα ρεκόρ του 2023, καθώς τα επιτόκια άρχισαν να μειώνονται. Η κεφαλαιοποίηση παρέμεινε σταθερή, οι πιστώσεις του ιδιωτικού τομέα ανέκαμψαν κατά 10%, κυρίως λόγω πιστώσεων προς μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες, και ο καθαρός δανεισμός για στεγαστικά δάνεια συρρικνώθηκε. Μετά την έγκριση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, οι ελληνικές τράπεζες κατέβαλαν μερίσματα για πρώτη φορά μετά από 16 χρόνια. Παράλληλα, οι ελληνικές τράπεζες ανακοίνωσαν εθελοντικά σχέδια για την απόσβεση των αναβαλλόμενων φορολογικών τους πιστώσεων περίπου επτά χρόνια νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα, σε μια προσπάθεια να βελτιώσουν την ποιότητα του κεφαλαίου τους.
Οι δείκτες των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) των τραπεζών μειώθηκαν περαιτέρω (3,4% το τρίτο τρίμηνο του 2024, σε σύγκριση με 5,0% το τέταρτο τρίμηνο του 2023), αλλά ένα μεγάλο απόθεμα παλαιών «κόκκινων» δανείων που είναι εκτός των ισολογισμών των τραπεζών, δεν έχει ακόμη αναδιαρθρωθεί (74,7 δις. ευρώ που έχουν περάσει στους φορείς διαχείρισης πιστώσεων από το τέταρτο τρίμηνο του 2024, τα οποία αντιπροσώπευαν το 31,4% του ΑΕΠ), υπογραμμίζοντας την ανάγκη για αποτελεσματική εφαρμογή του νέου πλαισίου αφερεγγυότητας, που σχετίζεται κυρίως με το υψηλό ποσοστό ανεπιτυχών πλειστηριασμών (περίπου 75%).
