Σε θρίλερ εξελίσσεται η υπόθεση ελέγχων από τις ευρωπαϊκές εισαγγελικές αρχές του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), με την ηγεσία του αρμόδιου Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης να βρίσκεται σε ρήξη με την διοίκηση του Οργανισμού, μετά την πρωτόγνωρη και επιθετική ανακοίνωση στην οποία προχώρησε η διοίκηση του.
Αναλυτικότερα, η αναφορά στην ανακοίνωση που εξέδωσε στις 20 Μαΐου η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) ότι «η συλλογή ψηφιακών αποδεικτικών στοιχείων στα κεντρικά γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ αποδείχθηκε ιδιαίτερα δύσκολη και καθυστέρησε σημαντικά μέχρι τις 4:00 σήμερα το πρωί» καθώς επίσης το ότι «κατά τη διάρκεια του ελέγχου δεν υπήρξε ειλικρινής συνεργασία με τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. και ότι ο στόχος του ελέγχου τελικά επετεύχθη μόνο χάρη στην υποστήριξη των Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομία» προκάλεσε έντονη αντίδραση της διοίκησης του Οργανισμού, πρόεδρος του οποίου από τον Ιανουάριο είναι ο Νικόλαος Σαλάτας, Πρόεδρος Εφετών επί τιμή.
«Συκοφαντική συμπεριφορά»
Σε απάντηση λοιπόν η διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ με χθεσινή της ανακοίνωση κάνει λόγο για συκοφαντική συμπεριφορά του Ευρωπαίου Εισαγγελέα Ν. Πασχάλη, από τον οποίο μάλιστα ζητείται να ανακαλέσει εντός 48 ωρών «τα ως άνω ψευδώς αναφερθέντα στην από 20.05.2025 ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας» διαφορετικά «ο Οργανισμός θα προσφύγει ενώπιον της Δικαιοσύνης, προς αποκατάσταση της φήμης του».
Παράλληλα υποστηρίζει πως η ανακοίνωση δημιουργεί κλίμα εκφοβισμού του αγροτικού κόσμου καθώς «το αποτέλεσμα της συκοφαντικής συμπεριφοράς του Ευρωπαίου Εισαγγελέα είναι να επιδεινωθεί έτι περαιτέρω η ήδη δυσμενής θέση του Οργανισμού, με κίνδυνο η σχετική ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας να συμβάλει καθοριστικά στην άρση της διαπίστευσης του Οργανισμού, με συνέπεια την αδυναμία καταβολής 3 περίπου δις ευρώ ετησίως στους Έλληνες γεωργούς και κτηνοτρόφους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται».
Η αντίδραση του υπουργείου
Η πρώτη αντίδραση του αρμόδιου Υπουργού Κώστα Τσιάρα, ο οποίος έχει αναλάβει υπό προσωπική επιτήρηση των ΟΠΕΚΕΠΕ από τον Σεπτέμβριο του 2024 καθώς και όλη τη διαδικασία εξυγίανσης, ήταν να δηλώσει δημόσια άγνοια για την ανακοίνωση του Οργανισμού επισημαίνοντας ότι και ο ίδιος ενημερώθηκε από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης δηλώνοντας εξίσου δημόσια την έντονη δυσαρέσκεια του.
«Η ισχυρή πολιτική βούληση της κυβέρνησης είναι να υπάρξει διαφάνεια στον ΟΠΕΚΕΠΕ και να διευκολυνθεί κάθε είδους έλεγχος. Δεν έχουμε κανέναν απολύτως λόγο να σταματήσουμε μια διαδικασία, η οποία θα οδηγήσει τον Οργανισμό στην επόμενη μέρα», ανέφερε ο κ. Τσιάρας προσθέτοντας ότι το ζητούμενο είναι «να φέρουμε κάθαρση στον Οργανισμό».
Ραγδαίες οι εξελίξεις
Οι εξελίξεις αναμένεται να είναι ραγδαίες σε ό,τι αφορά στο μέλλον της διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ. Από νωρίς χθες το απόγευμα υπήρξε έντονη φημολογία ότι ο κ. Τσιάρας ζήτησε την παραίτηση του κ. Σαλάτα, με το ενδεχόμενο της απομάκρυνση της διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ να θεωρείται θέμα χρόνου. Από πλευράς του Μαξίμου δεν υπήρξε καμία επίσημη αντίδραση, ωστόσο, πληροφορίες αναφέρουν ότι το θέμα προκάλεσε έντονη δυσφορία στο κυβερνητικό επιτελείο. Σημειώνεται ότι τα ηνία της υφιστάμενης διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ έχουν οι κκ: Νικόλαος Σαλάτας (Πρόεδρος) Γεώργιος Ζαλίδης, Ομότιμος Καθηγητής Γεωπονίας ΑΠΘ και Ιωάννης Καϊμακάμης, Γεωπόνος – Διδάκτωρ Γεωπονίας (Αντιπρόεδροι), ενώ ο Γενικός Διευθυντής του Οργανισμού είναι ο κ. Ιωάννης Χατζής, Γεωπόνος – Προϊστάμενος ΟΠΕΚΕΠΕ.
Το ζήτημα της υπεξαίρεσης εκατομμυρίων από κοινοτικά κονδύλια την εξαετία 2019-2024 αποτελεί ισχυρότατο πλήγμα για την αξιοπιστία της χώρας στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Στο βαθμό που επιβεβαιωθούν από τους ευρωπαίους εισαγγελείς οι φερόμενες απάτες – με αιχμή τη δήλωση ψευδών βοσκοτόπων από παραγωγούς κυρίως σε Κρήτη και Αθήνα- το μπαράζ των επιπτώσεων είναι τεράστιο. Αφενός το μπλοκάρισμα της λειτουργίας του ΟΠΕΚΕΠΕ θα σήμαινε αναστολή πληρωμών για το σύνολο του αγροτικού κόσμου μέχρι να αναπτυχθεί ένας προσωρινός μηχανισμός διαχείρισης, ενώ αναμένεται να επιβληθεί ηχηρό πρόστιμο στην Ελλάδα και βέβαια να επιστραφούν τα παρανόμως καταβληθέντα ποσά. Σε ο,τι αφορά στις διοικήσεις Οργανισμού από το 2019 έως το 2024 αλλά και των εμπλεκόμενων υπαλλήλων αναμένεται να παραπεμφθούν στην δικαιοσύνη.
Δεδομένου ότι πρόκειται για μια εσωτερική έρευνα από τον οικονομικό εισαγγελέα δεν υπάρχει πρόσβαση στα στοιχεία μέχρι να ολοκληρωθεί η συγκέντρωση του υλικού. Πάντως δεδομένου ότι η περίοδος της εξαετίας έχει παρέλθει εκτιμάται ότι οι διαδικασίες θα τρέξουν γρήγορα. Η ευρωπαϊκή εισαγγελία θα παραδώσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το σχετικό φάκελο και η Κομισιόν θα κρίνει πως θα προχωρήσει με τις διοικητικές ευθύνες απέναντι στην Ελλάδα. Για την ποινική ευθύνη η δικογραφία θα αποσταλεί σε Έλληνα εισαγγελέα.
Το ιστορικό
Το κουβάρι του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι εδώ και χρόνια πολύ μπλεγμένο. Είναι ενδεικτικό ότι τα τελευταία πέντε χρόνια ο πρόεδρος του Οργανισμού άλλαξε έξι φορές. Από τον Μάρτιο του 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε στην Ελλάδα πρόστιμο 283 εκατομμυρίων ευρώ για κακοδιαχείριση στον ΟΠΕΚΕΠΕ σχετικά με πληρωμές βοήθειας της ΕΕ που έγιναν το 2020, το 2021 και το 2022.
Πιο αναλυτικά, με βάση την απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης Agri (DG AGRI) οι καταλογισμοί αφορούν τα οικονομικά έτη 2020, 2021 και 2022 δηλαδή τις αιτήσεις ΟΣΔΕ των ετών 2019,2020 και 2021 εκ των οποίων τα 260,361 εκατ. ευρώ για ενισχύσεις έκτασης και 22,855 εκατ. ευρώ για πολλαπλή συμμόρφωση. Η Κομισιόν διαπίστωσε ότι το 2020 σημειώθηκε αφύσικη αύξηση των αιτήσεων στη χώρα μας από το εθνικό απόθεμα δικαιωμάτων στην περιφέρεια των βοσκοτόπων χωρίς ζώα.
Στη συνέχεια, η Επιτροπή έθεσε τον ΟΠΕΚΕΠΕ σε επιτήρηση για 12 μήνες. Στις 11 Σεπτεμβρίου 2024, ο αρμόδιος υπουργός Κώστας Τσιάρας, έθεσε τον ΟΠΕΚΕΠΕ υπό την εποπτεία του ΥΠΑΑΤ και συμφώνησε σε ένα σχέδιο δράσης με το τμήμα Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εξυγίανση του οργανισμού.
