Του Κώστα Ιωαννίδη
Ο Οκτώβριος του 2018 είναι αδιαμφισβήτητα πτωτικός μήνας, στην διάρκεια του οποίου οι απώλειες του τελευταίου τριμήνου έχουν περάσει αυτές των προηγούμενων, ενώ είναι ο πρώτος μήνας του. Είχαμε λοιπόν μια επιτάχυνση της καθόδου των τιμών, που ξεκίνησε στο τρίτο τρίμηνο.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το πρώτο τρίμηνο ο ΓΔ υποχώρησε -2,73% και ο 25άρης -3,04%, το δεύτερο ο μέσος όρος έπεσε -2,94% με τον 25άρη στο -1,63%. Ενώ στο τρίτο, της καθαρής εξόδου από τα μνημόνια, ο ΓΔ έχασε -8,70%, με τον FTSE25 στο -8,28%. Μετά την τρίτη εβδομάδα του Οκτωβρίου ο ΓΔ έχει υποχωρήσει -9,67%, με τον 25άρη στο -9,41% και αυτές είναι οι επιδόσεις τους στο τελευταίο τρίμηνο.
Η αγορές μετοχών παγκόσμια κινούνται μέσα από γεγονότα και εξελίξεις που προκαλούν αντίθετης κατεύθυνσης συναισθήματα στο επενδυτικό κοινό, καθώς ήδη οι χρηματιστηριακοί δείκτες έχουν εμφανίσει πολλών ετών ανοδική πορεία. Σήμερα για παράδειγμα έχουμε ανατροπή της αρχικής καθόδου στις ασιατικές αγορές και βελτίωση της εικόνας των futures του S&P 500 στο ξεκίνημα της εβδομάδας με ανακοινώσεις αποτελεσμάτων τρίτου τριμήνου εταιριών παγκόσμιας εμβέλειας.
Η αγορά της Αθήνας αντίθετα, κινείται σε επίπεδα που δύσκολα θα γινότανε αποδεκτά ως σοβαρές εκτιμήσεις στην αρχή της χρονιάς. Ο ορισμός νέου χαμηλού για τον ΓΔ στις 610,51 μονάδες, τη μέρα του παγκόσμιου ξεπουλήματος μετοχικών αξιών την προ περασμένη βδομάδα και η υποχώρηση των όγκων μετά, οδήγησαν στο να κλείσει ο μέσος όρος την Παρασκευή στις 625 μονάδες. Σε αυτή τη σύνοδο μάλιστα, ο τραπεζικός δείκτης σημείωσε νεότερα χαμηλά, αφήνοντας αρνητικές υποσχέσεις για το άμεσο μέλλον. Αφού αν χαθεί ακόμα περισσότερο η εμπιστοσύνη των θεσμικών στις τράπεζες, οι πιέσεις που θα ξεσπάσουν γενικά θα είναι, κατά την παράδοση του ΧΑ, υπερβολικά μεγάλες.
Συμπληρώθηκαν τέσσερις πτωτικές εβδομάδες στη σειρά για την αγορά. Την τελευταία όμως διαπιστώθηκε, η αναζήτηση πιστά τάσης εδώ από την κατεύθυνση των μετοχικών αξιών παγκόσμια. Αυτή προσφάτως δεν είναι σαφής. Το ξεπούλημα του Οκτωβρίου δεν έχει αποκτήσει την πλήρη εξήγησή του, ώστε να έχουν ξεκάθαρο πεδίο για τις επενδυτικές τους κινήσεις οι διαχειριστές κεφαλαίου. Η μάχη επιχειρημάτων μεταξύ των «ταύρων» και των «αρκούδων» θα συνεχιστεί.
Η ιταλική κυβέρνηση αψήφησε τις αγορές και την Κομισιόν, κατεβάζοντας σχέδιο προϋπολογισμού για το 2019 που αυξάνει τις ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης της Ιταλίας το επόμενο έτος, ανεβάζει το δημόσιο έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ και οδηγεί τη δυναμική του δημόσιου χρέους σε μια πολλαπλά επισφαλή διαδρομή. Οι αναλυτές της Barclays αναφέρονται στη μεταδοτικότητα που εκτιμούν ότι θα έχει η Ιταλική κρίση στην υπόλοιπη περιφέρεια του ευρώ. Να γιατί οι αποδόσεις των Ιταλικών και Ελληνικών ομολόγων κινούνται παράλληλα και με περίπου ίδιο βηματισμό ανά σύνοδο, ενώ των υπολοίπων χωρών που χρειάστηκαν στήριξη, παρακολουθούν τα σκαμπανεβάσματα του γερμανικού ομολόγου αναφοράς. Με την εβδομάδα που ξεκινά, θα ολοκληρωθεί και ο πρώτος μήνας του τελευταίου τριμήνου. Συνήθως, οι κινήσεις που θα ακολουθήσουν, από την πλευρά των θεσμικών που διαχειρίζονται κλασικά μετοχικά αμοιβαία, καθορίζονται από τις προσδοκίες για τα κέρδη των εταιριών της επόμενη χρονιά. Εδώ ωστόσο, οι συμμετέχοντες δεν ανήκουν κυρίως σε αυτή την κατηγορία. Έλκονται εταιρίες που έχουν μεγαλύτερη «ειδίκευση» στις βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις.
Οι ιδιώτες επενδυτές είναι προτιμότερο να τηρήσουν ακόμα στάση αναμονής και ας βγάλουν το φίδι από την τρύπα οι θεσμικοί. Αφού διαθέτουν θεωρητικά καλύτερο εξοπλισμό για τέτοιου είδους «επιχειρήσεις». Οι προσδοκίες σχετικά με τον σκληρό πυθμένα των τραπεζικών blue chip από το 2015 και μετά διαψευστήκαν πολλές φορές. Τώρα υπάρχει ένα παγκόσμιο μούδιασμα. Το προκαλούν ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα, η «ιταλική» αναταραχή στην ευρωζώνη και η βουτιά των αναδυόμενων οικονομιών από την αύξηση των επιτοκίων δανεισμού. Περιμένουμε υπομονετικά.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης εβδομάδας
Κούρασε τους επενδυτές το επιμελώς συντηρούμενο άγχος
Η τρίτη εβδομάδα του Οκτωβρίου αποδείχθηκε κατάλληλη για να φρενάρει την πτώση των βασικών δεικτών στα μεγάλα χρηματιστήρια του κόσμου, σε μια περίοδο που οι περισσότεροι επενδυτές έχουν τη διάθεση να ακολουθούν την τάση στη Wall Street. Υπενθυμίζουμε πως το καθοδικό βήμα τη δεύτερη εβδομάδα του μήνα διαμορφώθηκε από μια ελεύθερη πτώση των τιμών στις 10 και 11 Οκτωβρίου, που έδωσε πάλι παρεμβατική δύναμη στα επιχειρήματα των απαισιόδοξων αναλυτών. Το μήνυμά τους είναι πως ήρθε η ώρα να καταλάβουν όλοι πως η άνοδος των μετοχικών αξιών που ξεκίνησε στις 9 Μαρτίου του 2009 έφθασε στο τέλος της. Ωστόσο οι αγορές, εν μέσω αντικρουόμενων πολιτικών στο οικονομικό πεδίο και με αρκετές αναταράξεις από το γεωπολιτικό, κατάφεραν να εμφανίσουν τάση συσσώρευσης προ των εκλογών για το Κογκρέσο στις ΗΠΑ.
Συνεπώς αναμένουν ψύχραιμα τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων παγκόσμιας εμβελείας των ΗΠΑ του κλάδου της τεχνολογίας. Μετά τις ανησυχίες για υψηλότερα επιτόκια που προκάλεσαν την απότομη πτώση στις αρχές Οκτωβρίου και την Πέμπτη επίσης, ο S&P 500 παραμένει κάτω κατά 5% από το ρεκόρ του στις 20 Σεπτεμβρίου, με τις πιο διάσημες μετοχές όπως η Amazon, η Alphabet (της GOOGLΕ), η Netflix και η Facebook να παρουσιάζουν χαμηλό προφίλ σε σχέση με ότι έδειχναν τα τελευταία χρόνια. Η ανακοίνωση κερδών της Microsoft Corp την Τετάρτη μετά τη λήξη, ακολουθούμενη από τις Alphabet και Amazon αργά την Πέμπτη, θα επηρεάσουν το επενδυτικό φρόνημα στη Wall Street συνολικά.
Η βουτιά του Οκτωβρίου
Στα εννέα χρόνια ανόδου σημειώθηκαν αρκετές κρίσεις πανικού στα χρηματιστήρια και η ομάδα ανάλυσης της Yiardeni Research τις ανεβάζει σε 62. Από αυτές πέντε ήταν καθαρές διορθώσεις (με τους βασικούς δείκτες να πέφτουν πάνω από 10%) αλλά καμιά δεν εξελίχθηκε σε bear market (απώλειες πάνω από 20%). Η πιο γνωστή διόρθωση ήταν εκείνη που έφερε το ξεπούλημα από την υπερψήφιση του Brexit. Θυμίζουμε πως αρκετά χρόνια μετά, η υπόθεση της ομαλής αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ είχε, την εβδομάδα που πέρασε, πρόοδο προς τη θετική κατεύθυνση. Τις κρίσεις πανικού διαδέχθηκαν ράλι ανακούφισης, με αποτέλεσμα οι βασικοί δείκτες των χρηματιστηρίων της Νέας Υόρκης τον Σεπτέμβριο να εμφανίσουν νέα ρεκόρ υψηλών βίου.
Το ξεπούλημα του Οκτωβρίου δεν έχει αποκτήσει την πλήρη εξήγησή του, ώστε να έχουν ξεκάθαρο πεδίο για τις επενδυτικές τους κινήσεις οι διαχειριστές κεφαλαίου. Η μάχη επιχειρημάτων μεταξύ των «ταύρων» και των «αρκούδων» θα συνεχιστεί. Συνεπώς τις δύο επόμενες εβδομάδες, με πυρομαχικά που θα προσφέρουν οι πολιτικές επιλογές της διοίκησης Τραμπ αναφορικά με τις σχέσεις των ΗΠΑ με τη Ρωσία, αλλά και η εξέλιξη του εμπορικού πολέμου με την Κίνα. Από τη δεύτερη οικονομία του πλανήτη είχαμε πρόσφατα δυσάρεστα μηνύματα. Καθώς η ανάπτυξή της επιβραδύνεται και οι αναλυτές προσπαθούν να προσδιορίσουν το ποσοστό του ψαλιδίσματος που προκαλεί η δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ.Η αταλάντευτη στάση της Fed σχετικά με την πολιτική της για τα βασικά επιτόκια ειδοποιεί για την αύξηση του κόστους δανεισμού, που θα επιβαρύνει περισσότερο της αναδυόμενες οικονομίες, οι οποίες θα έχουν μικρότερη συνεισφορά στο παγκόσμιο ΑΕΠ.
Τώρα η συναίνεση των αγοραίων δυνάμεων προβλέπει ότι η απόδοση του 10ετούς ομολόγου αναφοράς, κατευθύνεται προς το 4%. Με τον Jamie Dimon CEO της JPMorgan Chase, να δηλώνει ότι τη βλέπει να κυμαίνεται στο 4,00% και ίσως στο 5,00%. Εντούτοις, τόνισε ότι πρόκειται για απλή ανακατάληψη των κανονικών επιπέδων απόδοσης, σύμφωνα με την αντίστοιχη σταθερή οικονομική ανάπτυξη. Αυτή η εκτίμηση από στάση της Fed, για ορισμένους είναι το βασικό κίνητρο για να θεωρήσουν πως η πρόσφατη βουτιά δεν είναι μια ακόμα κρίση πανικού, αλλά η αρχή ενός πραγματικού bear market.
Η ώρα της ΕΚΤ
Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα αναμένουμε την ΕΚΤ με τη σύνοδο του ΔΣ της στις 25 Οκτωβρίου, όπου δεν θα υπάρξουν αλλαγές στα επιτόκια. Αλλά πιθανόν να σηματοδοτήσει τις αυξανόμενες ανησυχίες των αρμοδίων σχετικά με τους μελλοντικούς κινδύνους. Αυτοί, για την Barclays, συνδέονται κυρίως με τα δείγματα εξάντλησης στην ζήτηση από το εξωτερικό, τις διαταραχές στην προσφορά πετρελαίου και την Ιταλία. Σε ένα πολύ αρνητικό, αλλά εύλογο για τους αγοραίους σενάριο, λόγω της κλιμάκωσης του προστατευτισμού (άνοδος των δασμών του τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας) και της περαιτέρω αύξησης των τιμών του πετρελαίου στα 100 δολάρια το 2019, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ 2019 θα μειωθεί κάτω από το 1%. Εντός της ζώνης του ευρώ, η δημοσιονομική πολιτική της Ιταλίας και η πολιτική αβεβαιότητα θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα ευρύτερο πρόβλημα για τη ζώνη του ευρώ.
Εν τω μεταξύ, η ιταλική κυβέρνηση αψήφησε τις αγορές και την Κομισιόν, κατεβάζοντας σχέδιο προϋπολογισμού για το 2019 που αυξάνει τις ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης της Ιταλίας το επόμενο έτος, ανεβάζει το δημόσιο έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ και οδηγεί τη δυναμική του δημόσιου χρέους σε μια πολλαπλά επισφαλή διαδρομή. Οι αναλυτές της Barclays αναφέρονται στη μεταδοτικότητα που εκτιμούν ότι θα έχει η Ιταλική κρίση στην υπόλοιπη περιφέρεια του ευρώ. Για τον πληθωρισμό, οι αγοραίοι δεν συμμερίζονται την άποψη του Προέδρου Draghi για μια “σχετικά έντονη ανάκαμψη του υποκείμενου πληθωρισμού”. Η ΕΚΤ προβλέπει τον πληθωρισμό του 2019 στο 1,5%, σε αντίθεση με την πρόβλεψη για 1,25% της Barclays. Η τελευταία μέτρηση του δομικού πληθωρισμού ήταν 0,9% (Σεπτέμβριος 2018).
Τα «παράδοξα» κουράζουν
Μετά τα πρακτικά της FOMC, η πολιτική της ΕΚΤ θα επιβεβαιώσει πιθανώς την… «υπερατλαντική» διαφορά στην νομισματική πολιτική και την επικοινωνία, λόγω των διαφορών σε επίπεδο παραγωγής και εξ αφορμής διαφορετικών εξωτερικών κινδύνων. Η αυστηρότερη πολιτική της Fed παρασύρει υψηλότερα τα επιτόκια των αναδυόμενων αγορών, ενώ οι κίνδυνοι που απειλούν τη δραστηριότητά τους από την υψηλή έκθεση στον προστατευτισμό και την επιβράδυνση της Κίνας, υπαγορεύουν τάση στα επιτόκια προς την αντίθετη κατεύθυνση, μέσω της νομισματικής πολιτικής των τοπικών Κεντρικών Τραπεζών. Τα πρακτικά FOMC αυτής της εβδομάδας υποστήριξαν την άποψη πολλών ότι η Fed έχει εμπιστοσύνη στη δύναμη της οικονομίας και καθώς τη θεωρεί ισχυρή απομακρύνεται από το μακροπρόθεσμο ουδέτερο επιτόκιο (R *).
Τα πρακτικά επιβεβαίωσαν τις εικασίες ότι οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής της Federal Reserve στρέφονται προς την επιτάχυνση των επιτοκίων, πέραν των επιπέδων που θεωρούνται ουδέτερες, οι οποίες ούτε διεγείρουν ούτε περιορίζουν την οικονομία. Αυτό ακούγεται δυσοίωνο, αλλά οι προβλέψεις της Fed είναι μια προβολή, όχι μια υπόσχεση. Εάν η οικονομία σκοντάψει, το πιθανότερο είναι ότι η Fed θα αντιδράσει κατάλληλα και θα διευκολύνει με την πολιτική της.
Τελικά, δεν προκαλεί έκπληξη στους υποψιασμένους το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Trump και οι οικονομικοί του σύμβουλοι δεν είναι ικανοποιημένοι από όσα κάνει η Fed. Κατά την άποψή τους, οι φορολογικές περικοπές τους δρουν για την τόνωση της πραγματικής οικονομικής ανάπτυξης χωρίς αναζωογόνηση του πληθωρισμού. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν υπέρ της θέσης τους την εμφάνιση των δεικτών επί του πληθωρισμού της περασμένης εβδομάδας, οι οποίοι δείχνουν ήπια αύξηση του δείκτη τιμών παραγωγού και του δείκτη τιμών καταναλωτή. Ο τελευταίος απόκτησε ετήσιο ρυθμό μόλις 1,8% κατά τη διάρκεια των τριών μηνών έως το Σεπτέμβριο, εξαιρουμένων των τροφίμων και της ενέργειας. Η συμβολή στη συγκράτηση του πληθωρισμού στις τιμές των τελικών προϊόντων του Δείκτη Τιμών Παραγωγού αφορά στη συγκράτηση του δείκτη τιμών των εισαγωγών, εκτός από τα τρόφιμα και την ενέργεια, με μεταβολή μόλις 0,6% ετησίως έως το Σεπτέμβριο. Αυτό μπορεί να φαίνεται εκπληκτικό, δεδομένου ότι οι διοικούντες τις ΗΠΑ έχουν ήδη επιβάλλει δασμούς. Δεν είναι όμως τόσο περίεργο, δεδομένου ότι το εμπορικά σταθμισμένο δολάριο αυξήθηκε κατά 3,8% ετησίως μέχρι το τέλος της περασμένης εβδομάδας.
Το συμπέρασμα για τη χρηματιστηριακή αγορά είναι ότι η νομισματική πολιτική βρίσκεται σε σύγκρουση με τη δημοσιονομική πολιτική. Ως αποτέλεσμα, μερίδα αναλυτών κατηγορεί την Fed για την πτώση της αγοράς την περασμένη εβδομάδα. Ενώ λοιπόν αρκετοί ανησυχούν πολύ για την αγορά, πιστεύουν παράλληλα ότι θα μπορούσε να ανακάμψει απότομα, όταν η Fed έρθει στα συγκαλά της.
Η εβδομάδα σε αριθμούς
Την τρίτη εβδομάδα του Οκτωβρίου, ο S&P 500, κλείνοντας στις 2767,78 μονάδες, είχε μεταβολή +0,02% ενώ στο 2018 διαμόρφωσε κέρδη +3,52%. Ο Dow, με άνοδο +0,41%, έκλεισε στις 25.444,34 μονάδες, στο 2018 κερδίζει +2,93%. Ο S&P400 πρακτικά αμετάβλκητος +0,05% διαμόρφωσε επίδοση φέτος -1,49%, ενώ ο Russell 2000 της μικρής κεφαλαιοποίησης, με μεταβολή -0,24%, εμφάνισε ετήσια απόδοση +0,43%. Ο δε Nasdaq, με απώλειες -0,64%, ψαλίδισε τα κέρδη του για το 2018 στο +7,90%.
Ο FTSE100 του Λονδίνου κέρδισε +0,77% στη βδομάδα, με απώλειες -8,30% στο 2018. Ο DAX ανέβηκε +0,26%, με ετήσια επίδοση -10,56%, ο CAC είχε μεταβολή -0,22%, με απόδοση στο 2018 -4,29%. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας υποχώρησε -0,11% και στο έτος αποδίδει -11,47%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή -0,91%, στο 2018 αποδίδει πλέον -12,69%. Ο Bovespa της Βραζιλίας εκτινάχθηκε +1,57%, με +10,23% επίδοση φέτος, ενώ ο Bolsa του Μεξικού με -0,01% μεταβολή, απόκτησε απώλειες -3,88% στο 2018.
Ο Nikkei, με εβδομαδιαία μεταβολή -0,72%, στο 2018 εμφάνισε πτώση -1,02%. Ο δείκτης Kospi στη Νότια Κορέα είχε μεταβολή -0,26% και επίδοση για φέτος -12,61%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία έχασε -1,20%, στο 2018 αποδίδει +0,76%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ ο Hang Seng υποχώρησε -0,93% και στο 2018 εμφάνισε επίδοση -14,57%. Μεταβολή -2,17% εμφάνισε ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Σαγκάης SSE Comp. Ind., με επίδοση στο έτος -22,88%. Ο χρυσός κινήθηκε ανοδικά, +0,69%, στα 1230,00 δολάρια η ουγκιά, με επίδοση το 2018 -5,75%. Αντίθετα κατά -2,99%, κινήθηκε το πετρέλαιο Crude. Στο 2018 γράφει κέρδη +15,42%.
ΧΑ
Εβδομάδα συσσώρευσης κοντά στο ελάχιστο έτους
Ο Οκτώβριος του 2018 είναι αδιαμφισβήτητα πτωτικός μήνας, στην διάρκεια του οποίου οι απώλειες του τελευταίου τριμήνου έχουν περάσει αυτές των προηγούμενων, ενώ είναι ο πρώτος μήνας του. Είχαμε λοιπόν μια επιτάχυνση της καθόδου των τιμών, που ξεκίνησε στο τρίτο τρίμηνο.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το πρώτο τρίμηνο ο ΓΔ υποχώρησε -2,73% και ο 25άρης -3,04%, το δεύτερο ο μέσος όρος έπεσε -2,94% με τον 25άρη στο -1,63%. Ενώ στο τρίτο, της καθαρής εξόδου από τα μνημόνια, ο ΓΔ έχασε -8,70%, με τον FTSE25 στο -8,28%. Μετά την τρίτη εβδομάδα του Οκτωβρίου ο ΓΔ έχει υποχωρήσει -9,67%, με τον 25άρη στο -9,41% και αυτές είναι οι επιδόσεις τους στο τελευταίο τρίμηνο.
Στις 11/10 ο ΓΔ χτύπησε στις 610,51 μονάδες (κατώτερο έτους) ενώ από τις 9/10 είχε περάσει κάτω από τις 640, που θεωρούσαν αρκετοί αναλυτές ως σκληρό πυθμένα της αγοράς για το 2018. Η παρακολούθηση της πορείας της αγοράς μας πληροφορεί, ότι επί εννέα συνόδους ως την Παρασκευή της εκπνοής των σειρών Οκτωβρίου στα παράγωγα, ο ΓΔ πραγματοποιεί συσσώρευση μεταξύ των 610 και 649 μονάδων χονδρικά. Κλείνοντας δε στις 625 μονάδες, βρέθηκε κάτω από το μέσο αυτής της διακύμανσης, μετά από σειρά συνεδριάσεων με χαμηλούς όγκους.
Σε άλλες εποχές θα χρειαζότανε να αναφέρουμε τις σημαντικότερες ειδήσεις στο εσωτερικό που επηρεάσανε τις κινήσεις των επενδυτών. Αλλά αυτό το μήνα η πορεία των τιμών αποκτά κατεύθυνση από την εξέλιξη των βασικών δεικτών της παγκόσμιας κεφαλαιαγοράς και μόνο. Γιατί οι παραγόμενες στην χώρα ειδήσεις είναι αδιάφορες ή, εμμέσως, επιβαρυντικές στο κλίμα των συναλλαγών. Αναφερόμαστε στην απουσία κινητικότητας στον τομέα των επενδύσεων, καθώς η εστίαση του πολιτικού δυναμικού αφορά σε θέματα προεκλογικού χαρακτήρα, χωρίς παραγόμενο έργο για τις αποκρατικοποιήσεις και τις μεταρρυθμίσεις που θα επιτάχυναν την ανάπτυξη.
Η Ιταλία και οι διαφωνίες των κυβερνόντων με τις Βρυξέλλες, μέτρησαν αρνητικά στην αγορά ομολόγων του ευρώ μόνο για τα ιταλικά και τα ελληνικά ομόλογα. Αλλά ήταν αδιάφορες για τις αποδόσεις των Ισπανικών και των Πορτογαλικών, υπογραμμίζοντας τις επιφυλάξεις των επενδυτών για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας, παρά την έξοδο από τα μνημόνια που δεν αποδείχθηκε επενδυτικά πανάκεια.
Η εβδομάδα που οι τιμές ακολούθησαν την τάση των διεθνών αγορών ξεκίνησε με δύο ανοδικές συνόδους και οι τρεις πτωτικές που ακολούθησαν, εξάτμισαν το ανοδικό αποτέλεσμα των πρώτων. Έτσι ο ΓΔ έχασε -0,56% ο 25άρης έμεινε πρακτικά αμετάβλητος +0,06% και ο FTSEM έπεσε -1,38% με συνέπεια οι ετήσιες επιδόσεις τους αντίστοιχα να είναι -22,13%, -20,75% και -16,56%.
Τη Δευτέρα ο ΓΔ εμφάνισε άνοδο +0,98%, κλείνοντας στις 634,47 μονάδες από 628,33 ενώ ο 25άρης κατέληξε στις 1661,2 από 1649,78 με μεταβολή +0,69%. Την επόμενη ο μέσος όρος εμφάνισε άνοδο +1,61% κλείνοντας στις 644,66 μονάδες ενώ ο 25άρης κατέληξε στις 1697,62 με μεταβολή +2,19%. Στο διήμερο ο τραπεζικός δείκτης εμφάνισε άνοδο +1,04% και την Τρίτη +2,34%. Τότε σημειώθηκαν τα μέγιστα των βασικών δεικτών στη βδομάδα. Την Τετάρτη η πτώση ξεκίνησε από τις ασιατικές αγορές και απλώθηκε, με τον ΓΔ να χάνει -1,18% καταλήγοντας στις 637,08 μονάδες, με τον FTSE25 στο -1,20% στις 1677,20, ενώ ο τραπεζικός έπεσε -1,74%. Την Πέμπτη αυξήθηκαν οι πιέσεις στις τραπεζικές μετοχές με το δείκτη τους να υποχωρεί -3,18% υποχρεώνοντας σε πτώση -0,82% τον ΓΔ, που έκλεισε στις 631,88 μονάδες, ενώ ο 25άρης έχασε -0,68% καταλήγοντας στις 1665,74. Την Παρασκευή η εκπνοή των σειρών Οκτωβρίου στα παράγωγα δεν επηρέασε την ατμόσφαιρα των συναλλαγών. Αφού η μετακύληση θέσεων είχε ολοκληρωθεί από την προηγούμενη σύνοδο. Αλλά η επιμονή των πιέσεων στις Τράπεζες που οδήγησε τον δείκτη τους σε νέο χαμηλό έτους (462,06) και κλείσιμο στις 467,57 μονάδες, έφερε πτώση στον ΓΔ -1,12% (624,81 μονάδες) με ελάχιστο εβδομάδας τις 621,90. Ο δείκτης των blue chip κατέληξε στις 1650,85 με μεταβολή -0,89%.
Η στατιστική εικόνα των blue chip στη βδομάδα και το μήνα διαφέρουν. Αφού στο μήνα δεν υπάρχει ανοδικό, ενώ στην εβδομάδα εκπνοής τα ανοδικά με τα πτωτικά ήταν σχεδόν ισοδύναμα.
Με βάση την εβδομαδιαία επίδοση τη μεγαλύτερη άνοδο είχαν ΟΠΑΠ +4,21% (-5,53% στο μήνα), ΤΙΤΚ +3,75% (-6,70% στο μήνα), ΜΠΕΛΑ +3,43% (-1,09% στο μήνα), ΤΕΝΕΡΓ +3,13% (-1,73% στο μήνα), ΛΑΜΔΑ +2,57% (-6,55% στο μήνα), ΔΕΗ +1,93% (-13,71% στο μήνα), ΕΕΕ +1,76% (-8,10% στο μήνα), ΕΛΠΕ +1,46% (-7,45% στο μήνα), και ΟΛΠ +1,29% (-4,48% στο μήνα). Ακολουθεί μια ομάδα με μικρή άνοδο ήτοι οι ΑΔΜΗΕ +0,63% (-3,64% στο μήνα), ΜΥΤΙΛ +0,51% (-7,13% στο μήνα), ΓΕΚΤΕΡΝΑ +0,43% (-7,30% στο μήνα), ΕΥΔΑΠ +0,10% (-9,16% στο μήνα).
Απώλειες κοντά σε αυτές του ΓΔ εμφάνισαν οι ΦΡΛΚ -0,22% (-11,22% στο μήνα) και ΓΡΙΒ -0,13% (-2,76% στο μήνα). Στον αντίποδα για τις απώλειές τους ξεχώρισαν οι ΕΤΕ -7,21% (-18,34% τον Οκτώβριο), ΜΟΗ -6,62% (-6,00% τον Οκτώβριο), ΠΕΙΡ -4,39% (-40,96% τον Οκτώβριο), ΣΑΡ -3,49% (-40,96% τον Οκτώβριο), ΑΛΦΑ -7,21% (-9,60% τον Οκτώβριο), ΒΙΟ -2,50% (-15,36% τον Οκτώβριο), ΕΧΑΕ -2,38% (-5,95% τον Οκτώβριο), ΕΥΡΩΒ -1,93% (-23,39% τον Οκτώβριο), ΑΡΑΙΓ -0,75% (-12,50% τον Οκτώβριο), και ΟΤΕ -0,67% (-9,18% τον Οκτώβριο).
Τεχνική ανάλυση – παράγωγα
Το χαμηλό πλήθος ανοικτών θέσεων αντικατοπτρίζει μειωμένη διάθεση συμμετοχής
Στην εβδομάδα εκπνοής των σειρών Οκτωβρίου σημειώθηκε συσσώρευση στην υποκείμενη αγορά, κοντά στα επίπεδα των νέων χαμηλών. Είχαμε εντούτοις αύξηση 86,31% των όγκων στα ΣΜΕ του FTSE25. Η υποχώρηση κατά -15,7% στις ανοικτές θέσεις, σχετίζεται με την επικράτηση υψηλής νευρικότητας διαρκείας. Ο 25άρης κατέληξε στις 1650,85 μονάδες, με εβδομαδιαία μεταβολή +0,06%.
Οι όγκοι στα ΣΜΕ του δείκτη συνολικά, ανήλθαν σε 21.427 συμβόλαια, καταλήγοντας με 5.447 ανοικτές θέσεις. Ο μέσος όγκος της σειράς Οκτωβρίου διαμορφώθηκε στα 2158 από 1955 ΣΜΕ. Για τη σειρά του Νοεμβρίου διαμορφώθηκε στα 2098 από 346 συμβόλαια ημερησίως. Ενώ για την τελευταία σειρά (Δεκεμβρίου) για το 2018, ο μέσος όγκος διαμορφώθηκε σε 30 ΣΜΕ ανά συνεδρίαση.
Οι ανοικτές θέσεις της σειράς Οκτωβρίου κατέληξαν σε 355 από 5956 και της επόμενης σε 5391 από 504 ΣΜΕ. Οι τελευταίες πράξεις του ΣΜΕ Οκτωβρίου έγιναν στις 1646,50 μονάδες, ενώ της σειράς που κυριαρχεί από σήμερα έγιναν στις 1650,75 με τον υποκείμενο δείκτη να είναι οριακά ψηλότερα έναντι του ΣΜΕ της.
Στις 11/10 ο 25άρης χτύπησε στις 1600 μονάδες (1599,69 κατώτερο έτους) ενώ από τις 8/10 είχε περάσει κάτω από τις 1700, που θεωρούσαν αρκετοί αναλυτές ως ζώνη στήριξης της αγοράς για το 2018. Η παρακολούθηση της πορείας της αγοράς μας πληροφορεί, ότι επί εννέα συνόδους ως την Παρασκευή της εκπνοής των σειρών Οκτωβρίου στα παράγωγα, ο ΓΔ πραγματοποιεί συσσώρευση μεταξύ των 1655 και 1700 μονάδων χονδρικά. Κλείνοντας δε στις 1650,85 μονάδες, βρέθηκε στο μέσο αυτής της διακύμανσης, μετά από σειρά συνεδριάσεων με χαμηλούς όγκους.
Σε άλλες εποχές θα χρειαζότανε να αναφέρουμε τις σημαντικότερες ειδήσεις στο εσωτερικό που επηρεάσανε τις κινήσεις των επενδυτών. Αλλά αυτό το μήνα η πορεία των τιμών αποκτά κατεύθυνση από την εξέλιξη των βασικών δεικτών της παγκόσμιας κεφαλαιαγοράς και μόνο. Γιατί οι παραγόμενες στην χώρα ειδήσεις είναι αδιάφορες ή, εμμέσως, επιβαρυντικές στο κλίμα των συναλλαγών.
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Κώστας Φέγγος της Versal ΑΕΠΕΥ
Εβδομάδα σταθεροποίησης στα χαμηλά, ήταν αυτή που ολοκληρώθηκε για το Ελληνικό Χρηματιστήριο, παρόλα τα συνεχή κακά νέα που ανακοινώνονταν σχεδόν καθημερινά.
Τα Ξένα Χρηματιστήρια βρίσκονται σε πορεία διόρθωσης, το Πετρέλαιο έχει ανέβει, η Ιταλική κρίση ανεβάζει τα επιτόκια, με την Τουρκία υπάρχει ένταση και παραιτήθηκε ο εμβληματικός, για το χειρισμό των σχέσεων με τους Γειτονικούς Λαούς, Υπουργός Εξωτερικών.
Στον τομέα της Οικονομίας ακούσαμε πολλές Ελληνικές φωνές να διαβεβαιώνουν ότι οι Ελληνικές Τράπεζες είναι σταθερές και δεν χρειάζονται ανακεφαλαιοποίηση, αλλά μόνο χλιαρές διαβεβαιώσεις από το εξωτερικό. Τέλος η βδομάδα επισφραγίστηκε με την αποχώρηση από την Ελλάδα μιας από τις μεγαλύτερες εισηγμένες και αγαπημένης των Θεσμικών και των δεικτών, του Τιτάνα. Έστω και αν θα συνεχιστεί η παρουσία της μετοχής στο Ελληνικό ταμπλώ, φαίνεται ότι άλλη μια κραταιά Επιχείρηση δεν μπορεί να επιβιώσει στην Ελλάδα.
Κύριο ενδιαφέρον για τη χρηματιστηριακή πορεία αυτή την περίοδο, είναι οι εκτιμήσεις για τις Ελληνικές Τράπεζες. Εφόσον οι Επενδυτές πειστούν πως δεν επαπειλείται ανακεφαλαιοποίηση / Κρατικοποίηση, τα πράγματα θα βελτιωθούν και οι τιμές θα ανέβουν. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δεν υπάρχει κανένας λόγος να γίνει ανακεφαλαιοποίηση, καθώς τα κεφάλαια των Τραπεζών κρίθηκαν επαρκή με επαχθή κριτήρια, μόλις τον περασμένο Μάιο. Κρατικοποίηση δεν έγινε ακόμη και το 2013, ή το 2015 που τα πράγματα ήταν εκτός ελέγχου και οι Τράπεζες χρειαζόντουσαν ένα πακτωλό κεφαλαίων για να στηρίξουν τα εποπτικά τους κεφάλαια. Είναι εξαιρετικά απίθανο να γίνει τώρα, που τα εποπτικά κεφάλαια είναι επαρκή. Όμως οι Ξένοι Επενδυτές πουλάνε και μειώνουν θέσεις.
Για να μιλήσουμε για ανάκαμψη, πρέπει ο δείκτης να επανέλθει άμεσα πάνω από το επίπεδο των 650 μονάδων και οι πωλήσεις στις Τράπεζες να σταματήσουν να τρομοκρατούν τους Επενδυτές. Επίσης μια διατήρηση των τιμών σε επίπεδα πάνω από τις 600 μονάδες, θα μπορούσε να δημιουργήσει σιγά – σιγά αγοραστές και να βελτιώσει το κλίμα. Σε κάθε περίπτωση όμως, το κλίμα έχει χαλάσει και θα χρειαστούν ειδήσεις με χειροπιαστά αποτελέσματα, ίσως και σε πολιτικό επίπεδο, για να υπάρξει βελτίωση.
Ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Sec
Συνεχίστηκε για μια ακόμη εβδομάδα η εικόνα αδυναμίας και συναλλακτικής αδράνειας στο Χ.Α. με το πτωτικό σερί να συμπληρώνει τέσσερα αρνητικά εβδομαδιαία κλεισίματα.
Οι σωρευτικές απώλειες του Γενικού Δείκτη, από την 21η Σεπτεμβρίου, προσεγγίζουν το 11% ενώ οι μέσες ημερήσιες συναλλαγές έχουν συρρικνωθεί, πλέον, στα 34 εκατ. ευρώ, περίπου όσο κάνει η Αγορά κατά τους Καλοκαιρινούς μήνες.
Η Κυβερνητική κρίση λειτούργησε ως καταλύτης για την διακοπή της μικρής ανοδικής ανάσας που σημειώθηκε από τα χαμηλά της Αγοράς, ενώ το κλίμα φορτίστηκε από την απόφαση της Εθνικής Τράπεζας να μην προχωρήσει την συμφωνία πώλησης της Εθνικής Ασφαλιστικής και της Τιτάν να μεταφέρει έδρα και πρωτογενή διαπραγμάτευση εκτός Ελλάδας.
Σε επίπεδο αναμονών οι Επενδυτές, παραμένουν εστιασμένοι στην Συνταγματική ψηφοφορία του Κοινοβουλίου της FYROM, καθώς και στον νέο Νόμο διαχείρισης των “κόκκινων” δανείων, με την μορφή τιτλοποιήσεων που φαίνεται να έρχεται τον Δεκέμβριο.
Σε ότι αφορά την απόφαση της Τιτάν να προχωρήσει σε δημόσια πρόταση των μετοχών και παράλληλη εισαγωγή τους στο Euronext, η είδηση δεν αιφνιδίασε την Αγορά, καθώς υπήρχαν από καιρό δημοσιεύματα που το ανέφεραν ως ενδεχόμενο. Η παρατεταμένη χαμηλή συναλλακτική δραστηριότητα του Χ.Α. και οι δυνατότητες χρηματοδότησης του ομίλου με ανταγωνιστικότερους όρους, βρίσκονται πίσω από την απόφαση της εταιρείας να αναζητήσει πλατφόρμες διαπραγμάτευσης με ισχυρότερο στίγμα Θεσμικών κεφαλαίων, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις επιλογές και τις δυνατότητες άντλησης κεφαλαίων.
Την ίδια στιγμή στον προθάλαμο της εξόδου από το Χ.Α. βρίσκονται άλλες 6 εταιρείες, για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία (Σελόντα, Νηρέας, Περσέας, ΑΛΚΑΤ, Μινωικές Γραμμές και Υγεία) γεγονός κάθε άλλο παρά υποστηρικτικό για το περιεχόμενο της Ελληνικής Αγοράς. Πέρα από τις εταιρείες που αντιμετώπισαν προβλήματα βιωσιμότητας την τελευταία δεκαετία, ο αριθμός των κερδοφόρων και ποιοτικών εταιρειών που αποχώρησαν από την Ελληνική Αγορά, έχει περιορίσει το βάθος των επενδυτικών επιλογών που προσφέρει το Χ.Α.
Από τις 350 εισηγμένες του 2005, ο αριθμός των εισηγμένων εταιρειών έχει πέσει κάτω από τις 200 και η τάση παραμένει σταθερά πτωτική, αφού στο ισοζύγιο οι εισαγωγές νέων εταιρειών είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Η τάση αυτή θα αντιστραφεί μόνο όταν αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη της Επενδυτικής Κοινότητας απέναντι στην Ελληνική Αγορά, αφού το Χρηματιστήριο έχει δείξει στο όχι και πολύ μακρινό παρελθόν ότι μπορεί να υποστηρίξει σημαντικά υψηλότερες συναλλαγές και μεγαλύτερο πλήθος εισηγμένων εταιρειών.
Αρκεί να υπάρξει περισσότερη μακροοικονομική ορατότητα, χωρίς τις συνεχείς αιρέσεις ρίσκου που έρχονται από το πολιτικό περιβάλλον.
Τεχνικά, η ανοδική ανάσα από τα χαμηλά των 610 μονάδων, εξαντλήθηκε οριακά χαμηλότερα από τις 650 μονάδες, επίπεδο το οποίο συνιστούσε και την πρώτη βραχυπρόθεσμη αντίσταση. Τα συναλλακτικά δεδομένα κάθε άλλο παρά βοήθησαν στην διατήρηση της ανοδικής δυναμικής, επιβεβαιώνοντας τον εύθραυστο χαρακτήρα της αντίδρασης. Η επιστροφή του Γενικού Δείκτη προς την περιοχή των χαμηλών έτους απαιτεί αυξημένο βαθμό εγρήγορσης, καθώς η διάσπαση τους έχει δυνητικό καθοδικό περιθώριο ως τις 573 μονάδες. Όλοι οι τεχνικοί δείκτες παραμένουν σε φάση πώλησης, υποδεικνύοντας αναμονή σε τοποθετήσεις βραχυπρόθεσμης λογικής, ενώ και οι ταλαντωτές, έχοντας φύγει από τις υποτιμημένες ζώνες τιμών, υποδεικνύουν νέο καθοδικό περιθώριο.
Για την ερχόμενη εβδομάδα η έλλειψη νέων και προγραμματισμένων γεγονότων, αναμένεται κρατήσει την συσχέτιση της Αγοράς με την διεθνή τάση, διατηρώντας, ενδεχομένως, την νευρικότητα στις διακυμάνσεις, δίνοντας τον πρώτο λόγο στους πωλητές και την προσέγγιση των προηγούμενων φετινών χαμηλών.
Σήμερα
Οι μετοχές της Ασίας αναπλήρωσαν τις αρχικές τους απώλειες και κινούνται ως επί το πλείστον ανοδικά καθώς γεννά ελπίδες στους επενδυτές η απόφαση να εφαρμοστεί στην Κίνα πολιτική αναζωπύρωσης της οικονομικής δραστηριότητας. Οι κινεζικές μετοχές κινήθηκαν υψηλότερα για δεύτερη συνεδρία στη σειρά και βοήθησαν να αντισταθμιστούν οι γεωπολιτικές ανησυχίες για τη Σαουδική Αραβία, την Ιταλία και το Brexit.
Τα blue chip στη Σαγκάη εκτινάχθηκαν κατά +3,5% στις πρώτες συναλλαγές εκεί, παρατείνοντας την ανατροπή της καθόδου της Παρασκευής μετά τη δέσμευση του Πεκίνου για στήριξη της οικονομίας και των εταιρειών. Στις 07:30 δική μας ώρα ο Shanghai Composite κέρδιζε +4,17%.
Αυτό βοήθησε τα συμβόλαια E-Mini για τον S&P 500 να μειώσουν κατά το ήμισυ την αρχική τους απώλεια. Ο ευρύτερος δείκτης των μετοχών της Ασίας-Ειρηνικού της MSCI εκτός της Ιαπωνίας γύρισε σε άνοδο πάνω από 0,2%.
Ο Nikkei της Ιαπωνίας στο δεύτερο μέρος πέρασε σε κέρδη 0,48%, αφού μειώθηκε πάνω από 1% νωρίτερα, όπως και οι μετοχές της Νότιας Κορέας με τον KOSPI στο +0,15% από -1,0% στο ξεκίνημα.
Αυτή την εβδομάδα είναι η περίοδος ανακοίνωσης εταιρικών κερδών, για το τρίτο τρίμηνο, στις Η.Π.Α. και οι εταιρείες που αναμένεται να τα δημοσιεύσουν έχουν ανάμεσά τους τις Amazon, Alphabet, Microsoft και Caterpillar.
Με την ισχυρή οικονομία και τις σημαντικές περικοπές των εταιρικών φόρων, τα κέρδη ανά μετοχή του S & P 500 αναμένεται να αυξηθούν κατά 22% σύμφωνα με τα στοιχεία της Refinitiv.
Οι προοπτικές της παγκόσμιας ανάπτυξης το 2019 μειώθηκαν για πρώτη φορά, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις των οικονομολόγων του Reuters που προειδοποίησαν ότι ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και οι αυστηρότεροι οικονομικοί όροι θα προκαλέσουν την επόμενη κάμψη.
Η Σαουδική Αραβία παρέμεινε στο προσκήνιο. Το Σάββατο, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ταυτίστηκε με τους Ευρωπαίους ηγέτες,ζητώντας από τη Σαουδική Αραβία περισσότερες απαντήσεις, αφού το Ριάντ αναγνώρισε ότι ο δημοσιογράφος πέθανε στο προξενείο μετά από εβδομάδες άρνησης.
Στην Ευρώπη, η Ιταλία πρέπει μέχρι τη Δευτέρα να εξηγήσει στην Κομισιόν την παραβίαση των κανόνων της και να αντιμετωπίσει την απόρριψη του προϋπολογισμού της, η οποία ενδεχομένως να οδηγήσει σε κυρώσεις.
Η ιταλική κυβέρνηση αναμένει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποφασίσει για πρώτη φορά την Τρίτη να ζητήσει από ένα κράτος μέλος να αναθεωρήσει το σχέδιο προϋπολογισμού του, ανέφερε μια κυβερνητική πηγή την Κυριακή.
Οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων χτύπησαν το ανώτατο επίπεδό τους από τις αρχές του 2014 την Παρασκευή. Η Ιταλία αναμένεται να είναι στην ημερήσια διάταξη όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συναντηθεί την Πέμπτη. Η τράπεζα θεωρείται βέβαιο ότι θα κρατήσει την πολιτική σε αναμονή και πιθανώς θα αναβάλει τη συζήτηση για την πολιτική επανεπένδυσης μέχρι τον Δεκέμβριο.
Το ευρώ ξεκίνησε την εβδομάδα σταθερά στα 1,1511 δολάρια έχοντας αναπηδήσει από την στήριξη στα 1,1431 την Παρασκευή. Η πρωθυπουργός Theresa May θα ανακοινώσει στο κοινοβούλιο τη Δευτέρα ότι το 95% της συμφωνίας διαζυγίου της Βρετανίας έχει διευθετηθεί, αλλά θα επαναλάβει την αντίθεσή της στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα χερσαία σύνορα με τη Βόρεια Ιρλανδία.
Στις αγορές βασικών προϊόντων, ο χρυσός και οι τιμές του πετρελαίου ήταν σταθερές τη Δευτέρα.
