Του Κώστα Ιωαννίδη
Η νευρικότητα θα μειωθεί όταν τα διεθνή χρηματιστήρια απαλλαχθούν από την πρόσφατη κρίση πανικού που κατέλαβε τους επενδυτές, μετά την αύξηση των εργατικών αμοιβών στις ΗΠΑ, που ανακοινώθηκε στην αρχή του Φλεβάρη. Αναγνωρίζοντας την σπανιότητα της μη επιβεβαίωσης των εκτιμήσεων της Barclays περιμένουμε την αλλαγή του κλίματος προς την κατεύθυνση της ηπιότητας μετά την ανακοίνωση του επίσημου πληθωρισμού για την οικονομία των ΗΠΑ την Τετάρτη. Τα δεδομένα θα καταδείξουν σύμφωνα με τους υπολογισμούς του τμήματος ανάλυσης της διεθνούς επενδυτικής τράπεζας πως οι πληθωριστικές πιέσεις υπάρχουν, αλλά ακόμα είναι εκτός των ορίων συναγερμού για την Fed. Σήμερα τα ασιατικά χρηματιστήρια κινούνται ανοδικά όπως και τα futures των δεικτών των αγορών των ΗΠΑ με το δολάριο σε κάμψη.
Ως τότε η νευρικότητα που θα επικρατεί στις αγορές της Νέας Υόρκης θα «εμπνέει» τους θεσμικούς και στις υπόλοιπες αγορές αλλά και τις μηχανές που εισάγουν αυτοματοποιημένα εντολές στο σύστημα συναλλαγών των μεγάλων χρηματιστηρίων. Εδώ δεν υπάρχουν οι «πολυτέλειες» που ισχύουν στις αναπτυγμένες αγορές και παράλληλα δεν είναι οι τιμές των μετοχών σε ύψη που δίνουν Ρ/Ε πάνω από τον ιστορικό τους μέσο όρο. Ωστόσο η δεύτερη εβδομάδα του Φεβρουαρίου αποδείχθηκε εξαιρετικά σκληρή για το σύνολο των μετοχών του ταμπλό αλλά αξίζει να αναφέρουμε πως οι μετοχές της Μεσαίας Κεφαλαιοποίησης εμφάνισαν καλύτερα αμυντικά χαρακτηριστικά από τα blue chip γιατί στις συναλλαγές τους δεν κυριαρχούν απόλυτα οι ξένοι θεσμικοί.
Τι να κάνουμε εμείς, οι εγχώριοι παράγοντες της αγοράς, από τον ρεπόρτερ ως τον πλέον έμπειρο διαχειριστή κεφαλαίων, όταν η παγκόσμια βιομηχανία των επενδύσεων περάνει δύσκολες στιγμές. Οι κινήσεις στα μεγάλα χρηματιστήρια έχουν περάσει από χρόνια στα «χέρια» των αλγορίθμων και στις αυτοματοποιημένες συναλλαγές. Για να επέλθει η κυριαρχία των συναλλαγών μέσω υπολογιστικών συστημάτων, χρειάστηκαν αρκετά βήματα, που έγιναν σταδιακά σε παγκόσμια κλίμακα. Για παράδειγμα τα ETFs, που από την ώρα που κέρδισαν την εμπιστοσύνη του επενδυτικού κοινού δημιουργήθηκαν πάνω τους νέα επενδυτικά οχήματα. Κύρια στις αγορές παραγώγων, που σκοπό είχαν να πολλαπλασιάσουν τα οφέλη ή τη ζημιά από τις κινήσεις τους. Όσο οι αγορές ανέβαιναν, σχεδόν χωρίς διάλειμμα, η χρήση τους ήταν αποδοτική και διαρκώς μεγάλωνε.
Επειδή δε, τα αμοιβαία κεφάλαια που σχηματίστηκαν ήταν παθητικά, ακολουθούσαν ακριβώς τη διακύμανση των δεικτών και την ποσόστωση που ίσχυε για τον καθένα. Με αποτέλεσμα, για μεγαλύτερη μείωση του κόστους διαχείρισής τους, την ανέλαβαν εξειδικευμένα προγράμματα σε υπερσύγχρονους υπολογιστές. Αυτό δικαιολογεί την, χωρίς δισταγμούς, εξάπλωση των πιέσεων, σε κάθε τμήμα των αναπτυγμένων χρηματιστηρίων. Ωστόσο έτσι, δημιουργούνται συνθήκες που προκαλούν με τη σειρά τους κρίσεις πανικού στους επενδυτές, οι οποίοι αποσύροντας βίαια τα κεφάλαιά τους από τα ETFs ανατοφοδοτούν την κάθοδο. Το σημαντικότερο λοιπόν ερώτημα δεν αφορά την υγεία της αγοράς της Αθήνας, αλλά στο αν όσα συνέβησαν ως τώρα, και εκείνα που θα επακολουθήσουν την τρέχουσα εβδομάδα, σηματοδοτούν μια παγκόσμια κατρακύλα της εμπιστοσύνης στις μετοχικές αξίες ή, μια προσωρινή διαταραχή που θα ξεπεραστεί.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης βδομάδας
ΗΠΑ ΕΥΡΩΠΗ ΚΟΣΜΟΣ
Ο μπαμπούλας του πληθωρισμού πανικόβαλε τους επενδυτές
Από το τέλος της περασμένης βδομάδας, ξεχωρίσαμε ως πρώτο θέμα την ανησυχία των θεσμικών, που προκλήθηκε από τα δεδομένα για τις αμοιβές στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ. Αφορούσε στον φόβο για κινήσεις από πλευράς Κεντρικών Τραπεζών πέρα και πάνω από την καθοδήγηση τους προς τις αγορές, σχετικά με το μέλλον των βασικών επιτοκίων. Την εβδομάδα που πέρασε ωστόσο δεν υπήρξε απλά η συνέχιση του προβληματισμού των επενδυτών, αλλά ένα ξέσπασμα της νευρικότητας στις συναλλαγές που αντιστοιχούσε σε κρίση επενδυτικού πανικού.
Θυμίζουμε τις παρατηρήσεις του περασμένου σχολίου, που αποτέλεσαν τη βάση ενός συντονισμένου ξεπουλήματος θέσεων σε μετοχικές αξίες: Οι ανησυχίες για τον αντίκτυπο της εξέλιξης στην αγορά εργασίας και από τις προοπτικές για μια ενδυνάμωση του πληθωρισμού, έφεραν την αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων και έστειλαν τους επενδυτές στην έξοδο την Παρασκευή. Η άνοδος των αποδόσεων των ομολόγων αρχίζει να αφορά τις αγορές. Σίγουρα αυτό είναι ένα ζήτημα τώρα, που δεν ίσχυε για όλο το περασμένο έτος. Τα επιτόκια έχουν αυξηθεί αρκετά γρήγορα αυτό το έτος και η ταχύτητα αυτή είναι ανησυχητική. Δεν υπάρχει ανάλυση, μετά το τέλος της δεύτερης βδομάδας του μήνα, που να μην θεωρεί ως άξονα της αυξημένης μεταβλητότητας και της πτώσης τα παραπάνω.
Το τέρας του πληθωρισμού ξεπρόβαλε στα μάτια των επενδυτών στις ΗΠΑ και τους έστειλε, τις τελευταίες ημέρες, στην έξοδο από τις μετοχικές αξίες και τα προϊόντα τους. Η εβδομάδα που ξεκίνησε, μετά από μια από τις πιο ασταθείς σε βάθος χρόνων, περιλαμβάνει δύο σημαντικές αναγνώσεις σχετικά με τον πληθωρισμό των ΗΠΑ. Από αυτές θα εξαρτηθεί η αποκατάσταση μιας ηρεμίας ή το εάν θα επεκταθεί ακόμα η περίοδος αστάθειας. Εάν ο δείκτης τιμών καταναλωτή των ΗΠΑ τον Ιανουάριο την επόμενη Τετάρτη και ο δείκτης τιμών παραγωγού την επόμενη ημέρα, βρεθούν σε υψηλότερα επίπεδα από ό, τι προβλέπει η αγορά, θα αυξηθούν οι πωλήσεις και οι περιδινήσεις των τιμών των μετοχών.
Οι αποδόσεις ανά asset
Η αγορά μετοχών έχει γίνει ιδιαίτερα ευαίσθητη στον πληθωρισμό αυτό το μήνα. Οι πρόσφατες φορολογικές περικοπές στις ΗΠΑ, οι οποίες αναμένεται να ωθήσουν την οικονομική ανάπτυξη, η προοπτική μεγαλύτερου δανεισμού από το δημόσιο για τη χρηματοδότηση ενός αυξανόμενου δημοσιονομικού ελλείμματος και η άνοδος των μισθών έχουν ωθήσει όλες τις αποδόσεις των ομολόγων αναφοράς του αμερικανικού δημοσίου σε επίπεδα που έχουν να φανούν σχεδόν τέσσερα χρόνια. Η συζήτηση για το ασφάλιστρο κινδύνου των μετοχών, τα επιτόκια και τον πληθωρισμό, κυριαρχεί στους κύκλους των αγοραίων. Η άνοδος πιέσεων στους μισθούς ώθησε τις αποδόσεις των 10ετών αμερικανικών ομολόγων πιο κοντά στο ορόσημο του 3,0% που παρατηρήθηκε τελευταία πριν από τέσσερα χρόνια, μειώνοντας την ελκυστικότητα των μετοχών. Στο μυαλό των επενδυτών κέρδισε χώρο η άποψη ότι ο φόβος του πληθωρισμού θα αναγκάσει την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ να αυξήσει τα επιτόκια βραχυπρόθεσμου δανεισμού με ταχύτερο ρυθμό από ό, τι αποτιμάται σήμερα στην αγορά.
Η τρέχουσα απόδοση κερδών για τις εταιρείες του δείκτη S & P 500 εκτιμάται σε 5,4%, κάτω από το μέσο όρο του 6,4% των τελευταίων 20 ετών. Καθώς οι αποδόσεις των ομολόγων ανεβαίνουν, η διαφορά μεταξύ των δύο μικραίνει, προκαλώντας αλλαγές στις κατανομή των περιουσιακών στοιχείων (assets) ανάμεσα σε μετοχές και στις αξίες σταθερού εισοδήματος. Θα λέγαμε λοιπόν πως οι βιαστικοί που είχαν ούτως ή άλλως κέρδη αποφάσισαν βλέποντας την ένταση στο ξεφόρτωμα πούλησαν θέσεις.
Στη δεύτερη εβδομάδα του Φεβρουαρίου, ο S&P 500, κλείνοντας στις 2619,55 μονάδες, είχε επίδοση -5,16% ενώ στο 2018 εμφάνισε απώλειες -2,02%. Ο Dow, με μεταβολή -5,21%, έκλεισε στις 24.190,90 μονάδες, στο 2018 απέδωσε -2,14%. Ο S&P400 έπεσε 5,05% με επίδοση φέτος -4,19%, ομοίως ο Russell 2000 της μικρής κεφαλαιοποίησης, με μεταβολή -4,49%, εμφάνισε ετήσια απόδοση -3,76%. Ο δε Nasdaq, με απώλειες -5,06%, διαμόρφωσε οριακή πτώση -0,42% το 2018.
Ο χρυσός κινήθηκε πτωτικά, κατά -1,28%, στα 1318,10 δολάρια η ουγκιά με απόδοσή το 2018 +1,00%. Παράλληλα κινήθηκε το πετρέλαιο Crude κατά –9,24%. Στο 2018 άρχισε να γράφει απώλειες -1,75%.
Ο FTSE100 του Λονδίνου υποχώρησε -4,72% στη βδομάδα και έχει απώλειες στο 2018 -7,74%. Ο DAX έπεσε -5,30%, με ετήσια απόδοση -6,27%, ο CAC είχε μεταβολή -5,33%, με απόδοση την τρέχουσα χρονιά -4,39%. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας βούλιαξε -5,60% και στο έτος αποδίδει -4,03%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή -4,46%, στο 2018 αποδίδει +1,43%. Ο Bovespa της Βραζιλίας υποχώρησε -3,74%, με +5,89% επίδοση φέτος, ενώ ο Bolsa του Μεξικού χάνοντας -5,15%, έχει επίδοση για το 2018 -3,15%.
Ο Nikkei, με εβδομαδιαία μεταβολή -8,53%, στο 2018 εμφάνισε πλέον απώλειες -6,07%. Ο δείκτης Kospi στη Νότια Κορέα είχε μεταβολή -6,40% και επίδοση για φέτος -4,20%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία έπεσε -3,03%, στο 2018 αποδίδει -0,15%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ ο Hang Seng έχασε -9,49% και στο 2018 έχει επίδοση -1,38%. Πτώση -9,60% εμφάνισε ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Σαγκάης SSE Comp. Ind., με επίδοση στο έτος -5,36%.
Ένα ακόμα Panic attack
Η εικόνα των αγορών δεν είναι συνηθισμένη και θα λέγαμε πως είχε τα χαρακτηριστικά της κρίσης επενδυτικού πανικού, που ωστόσο δεν είναι σε αντιστοιχία με τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας και των εισηγμένων. Οι μετοχές των ΗΠΑ κατέληξαν με κέρδη άνω του 1% την Παρασκευή, μετά από άλλη μια σύνοδο που η τάση διέψευδε τις επιλογές της προηγούμενης ώρας, αν και οι Dow και S&P 500 παρουσίασαν τις μεγαλύτερες εβδομαδιαίες απώλειές τους από τον Ιανουάριο του 2016. Οι traders είπαν ότι οι απότομες μεταβολές που σηματοδότησαν τις συναλλαγές της εβδομάδας είναι πιθανό να συνεχιστούν.
Πολλοί έσπευσαν να σημειώσουν, πως η διάθεση για πώληση δεν προκλήθηκε από ξαφνική αλλαγή στα εθνικά ή τα παγκόσμια θεμελιώδη οικονομικά. Εμφανίστηκε ενόψει μιας ενδυνάμωσης του παγκόσμιου οικονομικού κλίματος και των ΗΠΑ. Τα στοιχεία της έκθεσης για την απασχόληση της περασμένης Παρασκευής, ότι οι μισθοί αυξάνονται κατά 2,9%, φαίνεται ότι αποτέλεσαν τον παράγοντα που προκάλεσε, καθώς ώθησε την “κερδοσκοπία” ότι θα μπορούσε να είναι το τέλος του πάρτι για τα χρηματιστήρια.
Η ταχεία πτώση και η ταχεία ανάκαμψη, ως εκ τούτου, είναι ένα φαινόμενο που παράγεται από την αγορά. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, αλλά η ανησυχία πρέπει να αφορά την μεταβαλλόμενη φύση της επένδυσης και όχι τις πραγματικές οικονομικές δυνάμεις που διαμορφώνουν την καθημερινή ζωή των περισσότερων ανθρώπων.
Σχέση αλγόριθμων και επενδυτών
Το πραγματικό ζήτημα για τις αγορές είναι το πώς η τεχνολογία και η αυτοματοποιημένη διαπραγμάτευση, μπορούν και δημιουργούν ισχυρές ανωμαλίες στον τρόπο λειτουργίας των αγορών. Οι αγορές έχουν στριφογυρίσει και στο παρελθόν, αλλά ο τρόπος που βυθίστηκαν και στη συνέχεια ανακτήθηκαν οι τιμές τις τελευταίες ημέρες, μπορεί να εξηγηθεί μόνο με λογισμικό και παθητική διαπραγμάτευση που οδηγεί σε τυφλή πώληση και τυφλή αγορά. Ο Steve Grasso, αναλυτής του CNBC και πολλά χρόνια trader ανέφερε: «Δεν υπάρχει ποτέ τόσο σύντομος χρόνος για έναν άνθρωπο ώστε να μπορεί να πουλήσει μια θέση σε συγκεκριμένη μετοχή τόσο πολύ χαμηλά μέσα σε λίγα λεπτά. Οι άνθρωποι δεν ρευστοποιούν μετοχές έτσι. Οι μηχανές το κάνουν. Και τότε οι άνθρωποι αντιδρούν και αρχίζουν να τις μιμούνται».
Η JPMorgan πρόσφατα εκτιμούσε ότι μόνο το 10% των μετοχών διαπραγματεύονται καθημερινά από άτομα που κάνουν ενεργές επιλογές, σχετικά με το τι πρέπει να αγοράσουν ή να πουλήσουν. Ο αριθμός αυτός μπορεί να είναι χαμηλός, αλλά γνωρίζουμε ότι ένα μεγάλο μέρος όλων των μετοχών ανήκει σε σχετικά νέα επενδυτικά οχήματα που ονομάζονται Διαπραγματεύσιμα Αμοιβαία Κεφάλαια (ETF) που αντιπροσωπεύουν ένα παθητικό καλάθι μετοχών. Ορισμένα αμοιβαία κεφάλαια αποτελούνται από δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια που επενδύουν όχι μόνο σε ETF, αλλά σε παράγωγα (όπως τα δικαιώματα προαίρεσης ή τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης) τα οποία έχουν δομηθεί για να δημιουργήσουν διπλές ή τριπλάσιες αποδόσεις αυτών των ETF ή το αντίστροφο, ζημίες. Στις περισσότερες συνόδους, όλα αυτά τα καλάθια και τα παράγωγά τους ακυρώνονται. Αλλά κάθονται εκεί, περιμένοντας τις ημέρες που η δραστηριότητα επιταχύνεται. Τότε αφυπνίζονται, καθώς συνδέονται με προγράμματα που αγοράζουν και πωλούν με βάση το πόσο γρήγορα κινούνται οι τιμές. Το αποτέλεσμα είναι μια αγορά που βρίσκεται συχνά σε ηρεμία, αλλά μπορεί, ακόμα και με έναν ελαφρύ αέρα, να μετατραπεί σε μια δίνη πωλήσεων και στη συνέχεια να αντιστρέψει την κατεύθυνση και να γίνει ένας σίφουνας αγορών.
Το ζήτημα για το χρηματιστήριο αυτή τη φορά δεν είναι τα κέρδη στο άμεσο μέλλον, αλλά ο πληθωρισμός και τα επιτόκια. Η άποψη του Dr Yardeni είναι ότι ο πληθωρισμός είναι πιθανό να παραμείνει υποτονικός γύρω στο 2,0%. Τις αποδόσεις των ομολόγων, από την άλλη πλευρά, μπορεί να εξομαλύνουν οι επενδυτές σε όλο τον κόσμο καθώς οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες εγκαταλείπουν τη χαλάρωση. Αυτό είναι καλό, διότι επιβεβαιώνει ότι η παγκόσμια οικονομία έχει επιτύχει αυτοσυντηρούμενη ανάπτυξη και δεν απαιτεί πλέον στήριξη από τις κεντρικές τράπεζες.
Παρατηρεί στη συνέχεια ότι: «Δεν έχει πλέον πολύ νόημα για την απόδοση των 10ετών κρατικών ομολόγων της Γερμανίας να είναι κάτω από το 1,00%, όπως συνέβη από τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2014. Επίσης, δεν έχει νόημα η απόδοση των κρατικών ομολόγων της Ιαπωνίας παραμένει κοντά στο μηδέν. Κάτω από αυτή την οπτική, η απόδοση των ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου στο 2,80% είναι σίγουρα πολύ πιο φυσιολογική από τις συγκρίσιμες αποδόσεις στο εξωτερικό. Εάν η Fed προχωρήσει με τρεις αυξήσεις των επιτοκίων φέτος, όπως είναι ευρέως αναμενόμενο, αυτό θα ωθήσει τα επιτόκια της από το 1,50% σε 2,25%. Σε αυτό το σενάριο η απόδοση των ομολόγων των ΗΠΑ θα μπορούσε να ανέλθει στο 3,00% -3,50%. Η άνοδος στις μετοχές θα μπορούσε ασφαλώς να συνεχιστεί σε αυτό το περιβάλλον, ειδικά αν τα υψηλότερα επιτόκια επιβεβαιώνουν ότι η σταθερή οικονομική ανάπτυξη ενισχύει τα εταιρικά κέρδη.
ΧΑ
Μια εβδομάδα που η τάση υποτάχθηκε στην παγκόσμια
Ο ΓΔ έπεσε σε πέντε συνεδριάσεις -5,32% και ο 25άρης -5,65%, μια βδομάδα που η παγκόσμια κεφαλαιαγορά σφραγίστηκε με αξιοπρόσεκτη φυγή κεφαλαίων από τα χρηματιστήρια. Οι μεταβολές των ελληνικών δεικτών είναι της ιδίας τάξης μεγέθους με αυτές για τον DAX -5,30%, CAC -5,33%, Dow Jones -5,21%, S&P500 -5,16% και μικρότερες από τις απώλειες του ΝΙΚΚΕΙ -8,13% με τους δείκτες των Κινέζικων αγορών να χάνουν περίπου -9,5%. Ήταν μια εβδομάδα που την επενδυτική κοινότητα κατέλαβε μια κρίση πανικού που προκλήθηκε από τον φόβο πως οι πληθωριστικές πιέσεις μπορούσαν να επιταχυνθούν απότομα. Τότε, θα αναγκαστούν οι Κεντρικές Τράπεζες να περάσουν σε πιο γρήγορες κινήσεις για νομισματική σύσφιξη και άνοδο των βασικών επιτοκίων, με ρυθμούς που δεν είχαν ενσωματωθεί στις τιμές των μετοχών. Από το τέλος της πρώτης βδομάδας του Φεβρουαρίου ξεκίνησε η διάθεση για φυγή από το ρίσκο και στη δεύτερη επιταχύνθηκε.
Και οι πέντε συνεδριάσεις δημιούργησαν μια στατιστική αταξία. Ενδεικτική της εκ των έξω εισαγόμενης νευρικότητας, που δεν ήταν δυνατό να αφήσει ανεπηρέαστους τους ισχυρούς θεσμικούς του ΧΑ. Τη Δευτέρα η σύνοδος ξεκίνησε με μικρό καθοδικό χάσμα και εξελίχθηκε στην πιο σκληρή για τον ΓΔ πτώση που από τις 875,38 μονάδες έφθασε στις 853,67 έχοντας πυθμένα τις 850. Ο τζίρος πλησίασε τα 80 εκατ. ευρώ, με τα πακέτα στα 10,2 εκατ. και με τον 25άρη (-2,60%) να έχει τζίρο εκτός προσυμφωνημένων συναλλαγών 62,1 εκατ. Η εικόνα το ταμπλό περιλάμβανε 16 ανοδικές με ένα blue chip ανάμεσά τους και 101 πτωτικές μετοχές και 18 αμετάβλητες. Την Τρίτη, στη συνεδρία με τον καλύτερο τζίρο, καθώς έπιασε τα 117,3 εκατ. ευρώ, ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -1,74% και έφθασε στις 838,80 μονάδες με πυθμένα κάτω από τις 815. Ήταν και ελάχιστο εβδομάδας. Ο 25άρης έκλεισε στις 2130,79 από 2170,65 με μεταβολή -1,84%. Το πλήθος των ανοδικών ανήλθε σε 36 των καθοδικών σε 85 και ο αριθμός των σταθερών διαμορφώθηκε σε 20.
Την Τετάρτη, οι επενδυτές έδειξαν, με το ανοδικό αυτή τη φορά χάσμα στο άνοιγμα, πρόθυμοι να εμφανίσουν αντίδραση μετά από τις τρεις στη σειρά καθοδικές συνόδους. Αυτές από τις 886,44 μονάδες την Πέμπτη 1/2, το δεύτερο καλύτερο κλείσιμο στο 2018, οδήγησαν τον μέσο όρο στις 814,96 την προηγούμενη. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 71,380 εκατ. ευρώ, οι συναλλαγές με πακέτα είχαν αξία 12,243 εκατ. και ο ΓΔ οδηγήθηκε ψηλότερα +1,33% κλείνοντας στις 849,94 μονάδες. Βοήθησαν οι Τράπεζες και έτσι ο 25άρης έκλεισε στις 2157,50 με μεταβολή +1,25%. Η στατιστική εικόνα των blue chip βελτιώθηκε, όπως προκύπτει από το πλήθος των ανοδικών (19 από 4) blue chip έναντι των καθοδικών (5 από 19). Η σύνοδος της Πέμπτης έγινε υπό το κράτος δύο σημαντικών για τους συναλλασσόμενους παραγόντων. Ο πρώτος αφορούσε στην ψήφο εμπιστοσύνης που έλαβε η ελληνική οικονομία μέσω του αποτελέσματος της έκδοσης επταετούς ομολόγου και ο δεύτερος στην συνέχεια του πανικού στις διεθνείς αγορές.
Έτσι, με τον χαμηλότερο τζίρο στη βδομάδα, μετά από περάσματα των τιμών σε θετικό πεδίο ο μέσος όρος οδηγήθηκε χαμηλότερα -1,01% και έφθασε στις 841,38 και ο 25άρης έκλεισε στις 2133,00 με μεταβολή -1,14%. Μια μέρα που διεθνώς οι τιμές των μετοχών έπεφταν στους, ανά αγορά, «τοπικούς γκρεμούς». Την Παρασκευή, είχαμε αρχικά την πρόθεση των θεσμικών να αναιρεθεί η άμυνα της προηγούμενης συνόδου, με άνοιγμα που αντιστοιχούσε σε πτωτικό χάσμα -1,46%. Ο πυθμένας ήταν κοντά στις 822 μονάδες για τον ΓΔ που έκλεισε στις 828,78 με μεταβολή -1,50%. Ο 25άρης έκλεισε στις 2102,64 μονάδες στο μέσον της ημερήσιας διακύμανσης τους. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 75,879 εκατ. ευρώ. Με συνέπεια ο μέσος τζίρος να είναι 81,5 εκατ. ευρώ και των πακέτων 10,15 εκατ. Η κεφαλαιοποίηση του ΧΑ από 58,792 δις ευρώ περιορίστηκε στα 55,920 χάνοντας 2,872 δις σε πέντε συνεδριάσεις.
Ο μέσος τζίρος για τις μετοχές του FTSEM χωρίς τα πακέτα ανήλθε στα 5,1 εκατ. ευρώ και ο δείκτης στη βδομάδα έχασε -4,45%. Στις 20 μετοχές του δείκτη της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, οι έξη έκαναν το ελάχιστο της βδομάδας και ελάχιστο τελευταίων 30 ημερών. Ενώ από τις 25 του δείκτη υψηλής κεφαλαιοποίησης, οι 16 εμφάνισαν ως ελάχιστο τελευταίων 30 ημερών το χαμηλό της δεύτερης βδομάδας του Φεβρουαρίου. Στον αντίποδα μόνο της ΠΕΙΡ το ανώτερο της εβδομάδας έγινε και μέγιστο τελευταίων τριών μηνών. Στα blue chip, με εβδομαδιαία άνοδο συναντάμε μόνο την ΓΡΙΒ στο +0,67%.
Ξεχώρισαν για τις απώλειές τους, πάνω από αυτές των δεικτών (από -6,5% ως -12,8%) οι ΔΕΗ -12,77%, ΕΤΕ -8,98%, ΠΕΙΡ -7,85%, ΕΥΡΩΒ -7,58%, ΒΙΟ -6,90%, ΕΛΠΕ -6,82%, ΑΛΦΑ -6,67%, ΑΔΜΗΕ -6,64%, και ΕΧΑΕ -6,48%. Με μεταβολή κοντά στην πτώση των ΓΔ και 25άρη έκλεισαν τη βδομάδα οι ΟΠΑΠ -5,87%, ΓΕΚΤΕΡΝΑ -5,63%, ΜΠΕΛΑ -5,35%, ΟΤΕ -5,05%. Ακολουθούν με απώλειες από -4,6% ως -5% οι ΦΦΓΚΡΠ -4,95%, ΕΕΕ -4,88%, ΑΡΑΙΓ -4,79%, και ΕΥΔΑΠ -4,63%. Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως μετοχές με αμυντικές θωρακίσεις, τα blue chip που έχασαν από -1,1% ως -3,8% και ήταν οι ΤΙΤΚ -3,81%, ΛΑΜΔΑ και ΜΥΤΙΛ -3,76%, ΜΟΗ -3,13%, ΤΕΝΕΡΓ -2,98%, ΣΑΡ -2,68%, και ΟΛΠ -1,18%.
Η επιδείνωση της στατιστικής εικόνας είναι σαφής, δεν υπάρχει blue chip με θετική επίδοση στον Φεβρουάριο. Καθώς η δεύτερη βδομάδα του, κλάδεψε τον 25άρη κατά -6% και η επίδοσή του (+0,93%) στο τρέχον έτος έπεσε κάτω από το +1%. Ενώ ο μέσος όρος κρατά, μετά από πτώση -5,70% στο μήνα, κέρδη +3,29% στο 2018.
Τεχνική ανάλυση – παράγωγα
Η εβδομάδα εκπνοής ξεκινά με πτωτική κληρονομιά και ανοδικές προσδοκίες
Στην δεύτερη εβδομάδα του Φεβρουαρίου, είχαμε άνοδο των όγκων στα ΣΜΕ του FTSE25 κατά 15%. Σημειώθηκε ωστόσο, λόγω μετακύλησης θέσεων, μικρότερη αύξηση +4,55%, στις ανοικτές θέσεις των ΣΜΕ του 25άρη. Ο FTSE25 κατέληξε στις 2102,64 μονάδες, με εβδομαδιαία μεταβολή -5,65%. Στα options του, ο συνολικός όγκος σε εβδομαδιαία βάση υποχώρησε -13,45%, ενώ σε 5 call αντιστοιχούσαν 6 puts.
Οι όγκοι στα ΣΜΕ του δείκτη συνολικά, αυξήθηκαν λόγω επίμονης καθόδου καταλήγοντας με 17.498 ανοικτές θέσεις από 16.737. Ο μέσος όγκος της σειράς Φεβρουαρίου, διαμορφώθηκε στα 2918 από 2537 ΣΜΕ με μεταβολή 15,03%, ενώ το ενδιαφέρον για τη σειρά Μαρτίου έφερε 677 από 587 συμβόλαια ημερησίως, με 1909 από 644 ανοικτές θέσεις. Οι τελευταίες πράξεις του ΣΜΕ της νέας κυρίαρχης σειράς, έγιναν στις 2113,00 μονάδες. Οι traders απλώσανε το ενδιαφέρον τους για τις επόμενες σειρές, προ της εβδομάδας εκπνοής που ξεκινά.
Οι μεταβολές των ελληνικών δεικτών είναι της ιδίας τάξης μεγέθους με αυτές για τον DAX -5,30%, CAC -5,33%, Dow Jones -5,21%, S&P500 -5,16% και μικρότερες από τις απώλειες του ΝΙΚΚΕΙ -8,13% με τους δείκτες των Κινέζικων αγορών να χάνουν περίπου -9,5%. Ήταν μια εβδομάδα που την επενδυτική κοινότητα κατέλαβε μια κρίση πανικού που προκλήθηκε από τον φόβο πως οι πληθωριστικές πιέσεις μπορούσαν να επιταχυνθούν απότομα. Τότε, θα αναγκαστούν οι Κεντρικές Τράπεζες να περάσουν σε πιο γρήγορες κινήσεις για νομισματική σύσφιξη και άνοδο των βασικών επιτοκίων, με ρυθμούς που δεν είχαν ενσωματωθεί στις τιμές των μετοχών. Από το τέλος της πρώτης βδομάδας του Φεβρουαρίου ξεκίνησε η διάθεση για φυγή από το ρίσκο και στη δεύτερη επιταχύνθηκε.
Για διευκόλυνση των αναγνωστών αποφασίσαμε να χωρίσουμε τα blue chip με βάση την επίδοσή τους στο έτος και θα αναφέρουμε κατόπιν τη μεταβολή στο Φεβρουάριο με το ποσοστό στην παρένθεση να αποτελεί τη μεταβολή εβδομάδας.
Ο ΓΔ (-5,32%) στο 2018 κερδίζει +3,29% και στο μήνα χάνει -5,70% με τον 25άρη στο +0,93% και -6% αντίστοιχα. Έχουμε με καλύτερες των δεικτών επιδόσεις τις
- ΔΕΗ (-12,77%) με απόδοση +42,26% το 2018 και -12,93% στο μήνα,
- ΓΕΚΤΕΡΝΑ (-5,63%) με απόδοση +17,38% το 2018 και -3,88% στο μήνα,
- ΠΕΙΡ (-7,85%) με απόδοση +17,07% το 2018 και -0,99% στο μήνα,
- ΣΑΡ (-2,68%) με απόδοση +14,62% το 2018 και -3,65% στο μήνα,
- ΑΛΦΑ (-6,67%) με απόδοση +9,68% το 2018 και -0,55% στο μήνα,
- ΒΙΟ (-6,90%) με απόδοση +8,50% το 2018 και -7,63% στο μήνα,
- ΟΛΠ (-1,18%) με απόδοση +7,74% το 2018 και -1,88% στο μήνα,
- ΤΕΝΕΡΓ (-2,98%) με απόδοση +6,92% το 2018 και -4,07% στο μήνα,
- ΜΥΤΙΛ (-3,76%) με απόδοση +6,35% το 2018 και -3,76% στο μήνα,
- ΑΡΑΙΓ (-6,67%) με απόδοση +6,06% το 2018 και -4,58% στο μήνα,
- με τα ΕΛΠΕ με απόδοση (-6,82%) +4,07% το 2018 και -9,90% στο μήνα.
Με μεταβολές έτους από +1% ως 2% έχουμε:
- ΜΟΗ (-3,13%) με απόδοση +2,02% το 2018 και -4,91% στο μήνα,
- ΜΠΕΛΑ (-5,35%) με απόδοση +2,01% το 2018 και -4,52% στο μήνα,
- ΕΥΔΑΠ (-4,63%) με απόδοση +1,92% το 2018 και -6,73% στο μήνα,
- ΑΔΜΗΕ (-6,64%) με απόδοση +1,76% το 2018 και -6,41% στο μήνα,
- ΕΧΑΕ (-6,48%) με απόδοση +1,52% το 2018 και -7,13% στο μήνα,
- ΟΤΕ (-5,05%) με απόδοση +1,30% το 2018 και -7,91% στο μήνα.
Οι καθοδικές μετοχές του 25άρη στο τρέχον έτος είναι
- ΕΕΕ (-4,88%) με απόδοση -6,24% το 2018 και -7,33% στο μήνα,
- ΦΦΓΚΡΠ (-4,95%) με απόδοση -4,95% το 2018 και -6,33% στο μήνα,
- ΟΠΑΠ (-5,87%) με απόδοση -3,81% το 2018 και -6,48% στο μήνα,
- ΛΑΜΔΑ (-3,76%) με απόδοση -3,62% το 2018 και -7,64% στο μήνα,
- ΕΤΕ (-8,98%) με απόδοση -3,45% το 2018 και -9,94% στο μήνα,
- ΓΡΙΒ (+0,67%) με απόδοση -2,17% το 2018 και -3,23% στο μήνα,
- ΕΥΡΩΒ (-7,58%) με απόδοση -1,06% το 2018 και -6,56% στο μήνα,
ΤΙΤΚ (-3,81%) με απόδοση -0,66% το 2018 και -7,89% στο μήν
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Κώστας Φέγγος της Versal ΑΕΠΕΥ
Η ‘εισαγόμενη’ πτώση κάνει την κατάσταση επικίνδυνη. Τα Αμερικάνικα Χρηματιστήρια από την περασμένη Παρασκευή έκαναν, μεγάλη πτώση – μικρότερη πτώση – ανοδική διόρθωση – μεγάλη διακύμανση – πτώση μεγαλύτερη της αρχικής. Αυτό είναι χαρακτηριστικό αλλαγής τάσης και έγινε με μεγάλη ένταση.
Ακόμη μας σώζει το γεγονός ότι η ένταση είναι ιδιαίτερα μεγάλη και ότι η πτώση δεν έχει φτάσει τα όρια του 20%. Θα μπορούσε συνεπώς να αποδοθεί σε προσωρινό πανικό. Παρόλα αυτά η κατάσταση “ζεματάει”.
Το σημερινό κλείσιμο της Wall Street θα είναι σημαντικό για τη συνέχεια. “Κόκκινο” κλείσιμο θα είναι πολύ αρνητικό, ενώ μια ανάκαμψη θα διατηρήσει τις ελπίδες, χωρίς όμως να αναστέλλει τους φόβους.
Αν η Αμερική συνεχίσει να έχει άσχημη πορεία, πολύ δύσκολα οποιοδήποτε Χρηματιστήριο και ιδιαίτερα το Ελληνικό, θα διαφοροποιηθεί.
Στην Ελλάδα, προχωρήσαμε στην έκδοση του πολύ σημαντικού επταετούς ομολόγου, που διορθώνει την καμπύλη επιτοκίων της Χώρας και δημιουργεί “μαξιλαράκι” ρευστότητας. Η έκδοση υπερκαλύφθηκε και το επιτόκιο ήταν στο 3,5%, που είναι πολύ χαμηλό σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν.
Όμως και η διαχείριση του χρονοδιαγράμματος δείχνει αποδιοργάνωση. Η έκδοση αρχικά αναβλήθηκε για τις 13 Φεβρουαρίου, μόλις άρχισε να πέφτει η Αμερική και μετά έγινε εσπευσμένα στις 8 Φεβρουαρίου, δίνοντας την αίσθηση ότι κάποιοι φοβούνται την επόμενη βδομάδα.
Την επόμενη βδομάδα έχουμε την αναθεώρηση των δεικτών MSCI και περιμένουμε νέα αξιολόγηση για την Ελλάδα από τη Fitch, που αναμενόταν να είναι θετική. Επίσης μπροστά μας είναι το σημαντικό Eurogroup στις 19/2.
Σημαντική στήριξη αποτελούν οι 820 μονάδες, καθώς από κει και κάτω τα πράγματα δυσκολεύουν. Η κατάσταση θα μπορούσε εύκολα να βελτιωθεί, αν δούμε αντίστοιχες κινήσεις στο εξωτερικό, αλλά αυτή τη στιγμή η διατήρηση αυξημένης ρευστότητας είναι επιβεβλημένη.
Ο Απόστολος Μάνθος της Δυναμική ΑΧΕΠΕΥ
Το διαγραμματικό ‘λαμπάδιασμα’ της πρώην στήριξης των 860 μονάδων, έχει επιφέρει ισχυρό πλήγμα στη μέχρι πρότινος ανοδική πορεία του Γενικού Δείκτη προς τις 920 μονάδες.
Μάλιστα η περαιτέρω αδυναμία του Δείκτη να πατήσει με ασφάλεια άνω της ζώνης των 855 με 860 μονάδων, θα ωθήσει αρκετούς ενεργούς επενδυτές σε ρευστοποιήσεις, ανοίγοντας έτσι “δίαυλο επικοινωνίας”, τόσο με τη βραχυχρόνια στήριξη των 814 μονάδων όσο και με το ψυχολογικό όριο των 800 μονάδων. Εκδήλωση της εν λόγω τεχνικής σκέψης με διακράτηση σε επίπεδο κλεισίματος των 814 μονάδων, θα δώσει μια δεύτερη ευκαιρία προσέγγισης των 855 μονάδων.
Αντιθέτως μια καθοδική διάσπαση της “ζώνης κραδασμών” των 814 με 800 μονάδων, με σημαντική αύξηση στο τζίρο, θα ωθήσει τον Γενικό Δείκτη προς την πολύ “δύστροπη” περιοχή στήριξης των 775 με 770 μονάδων.
Ριψοκίνδυνο εμφανίζεται στις τελευταίες συνεδριάσεις το “φλερτ”, που πραγματοποιεί ο Δείκτης της υψηλής κεφαλαιοποίησης με το επίπεδο στήριξης των 2108 με 2096 μονάδων, καθώς εάν “ενδώσει στις καθοδικές ορμές”, θα κατέλθει έως το πρώτο σημείο στήριξης των 2055 μονάδων. Έντονη αλλαγή στην υπάρχουσα βραχυχρόνια καθοδική τάση, θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με την επιτυχή διαφυγή από τα όρια των 2200 μονάδων.
Τέλος, για τον Τραπεζικό Δείκτη, όσο φαίνεται ότι αντέχει το επίπεδο των 900 μονάδων, τόσο οι “Buyers” θα “ποτίζονται” με εφησυχασμό, αρνούμενοι σταδιακά να πάρουν θέση αντίδρασης. Έτσι μια βίαιη καθοδική ρήξη του εν λόγω επιπέδου, θα προκαλέσει ένα έντονο πτωτικό “σπρώξιμο” προς την περιοχή των 845 μονάδων, με το μεγαλύτερο όγκο συναλλαγών να πραγματοποιείται κάτω από το επίπεδο των 860 μονάδων. Λήξη στο υπάρχον σενάριο μπορεί να προκληθεί μόνο με την ασφαλή επαναφορά του δείκτη άνω των 965 με 970 μονάδων.
Ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Sec
Η Ελλάδα κατάφερε να βρει την… ‘χαραμάδα ευκαιρίας’ και να δανειστεί με κουπόνι 3,5% για επτά χρόνια, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για να διατηρήσει το θετικό κλίμα στο Χρηματιστήριο. Η συσχέτιση με τις Ξένες Αγορές οδηγεί, πλέον, τις τιμές και της Εγχώριας Αγοράς και παρά την ομολογουμένως πιο “ώριμη” συμπεριφορά διακυμάνσεων, σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, ειδικά στον Τραπεζικό κλάδο, η πίεση της προσφοράς είναι εμφανής σε όλο το φάσμα των κεφαλαιοποιήσεων.
Το κυρίαρχο γεγονός που οδηγεί τις τιμές είναι τα Αμερικανικά επιτόκια.
Οι Ξένες Αγορές έχουν κάθε λόγο να διορθώσουν και να αναπροσαρμόσουν τις αποτιμήσεις, σε μια σχέση λογικότερη έναντι των ομολόγων αναφοράς που βλέπουν τις αποδόσεις τους να ανεβαίνουν. Το πόσο θα είναι αυτή η διόρθωση δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί, υπάρχει ωστόσο ένας εμπειρικός “μπούσουλας” που λέει ότι θα πρέπει οι μερισματικές αποδόσεις να γίνουν ελκυστικότερες από τις αποδόσεις των βραχυπρόθεσμων ομολόγων.
Και επειδή η Αμερική ενδέχεται να έχει μπροστά της τέσσερις αυξήσεις βασικών επιτοκίων το 2018, θα πρέπει οι μερισματικές αποδόσεις να δώσουν κάτι παραπάνω από τα ομόλογα. Η προσαρμογή αυτή δεν είναι μικρή:
Στο 17,5% υπάρχει ισορροπία μεταξύ S&P 500 και διετούς Κρατικού ομολόγου και δεδομένου του ρίσκου που έχουν οι μετοχές μάλλον θα πρέπει να αναζητηθεί “κατιτίς παραπάνω”, ώστε οι μετοχές να ξαναγίνουν ελκυστικές.
Σε αυτό το πλαίσιο η διόρθωση που είναι σε εξέλιξη στην Αμερική, μείωσε την ψαλίδα αλλά δεν την έκλεισε.
Και τούτο διότι πολλά θα εξαρτηθούν και από την ταχύτητα της αύξησης των επιτοκίων. Στο παρελθόν οι προσδοκίες της Αγοράς έχουν παρουσιάσει αποκλίσεις από τα γεγονότα. Η FED είναι ένας Οργανισμός που δεν δεσμεύεται από την Αγορά, υπακούει ωστόσο στα δεδομένα και ο πληθωρισμός είναι ένα από αυτά.
Άρα η επόμενη μεγάλη ημερομηνία ίσως είναι η 14η Φεβρουαρίου. Το μεσημέρι της ερχόμενης Τετάρτης (15.30 ώρα Ελλάδος) ανακοινώνονται τα επίσημα στοιχεία για τον πληθωρισμό στην Αμερική (μηνιαία και ετήσια) με τις συγκλίνουσες εκτιμήσεις της Αγοράς να βρίσκονται στο 1,9%. Οτιδήποτε παραπάνω θα συμπιέσει χρονικά την αύξηση των επιτοκίων για να μείνει ο δείκτης εντός του στόχου (2%), οτιδήποτε λιγότερο θα επαναπροσδιορίσει την στάση των Αγορών.
Όλα αυτά επισημαίνονται διότι το “αφήγημα” της ανάκαμψης της Ελληνικής Οικονομίας δεν έχει ακυρωθεί, βρίσκεται ωστόσο αυτή την στιγμή, χρηματιστηριακά, σε δεύτερο πλάνο. Ο Γενικός Δείκτης “πλήρωσε” επίπεδα τιμών έως τις 814,96 μονάδες, από τα οποία αντέδρασε ενδοσυνεδριακά ολοκληρώνοντας την ανοδική διόρθωση στα επίπεδα των 856 μονάδων. Στο επίπεδο των 814 μονάδων το ωριαίο διάγραμμα εμφάνιζε έντονες υποτιμητικές υπερβολές, φαινόμενο το οποίο είχε διαπιστωθεί για τελευταία φορά στην Ελληνική Αγορά στις 14 Νοεμβρίου του 2017. Στις 856 μονάδες έκλεισε το καθοδικό “κενό” της 6ης Φεβρουαρίου, ενώ ο ωριαίος 200αρης κινητός μέσος λειτούργησε σαν αντίσταση αφού δοκιμάστηκε ανεπιτυχώς δύο φόρες. Σε ημερήσια βάση ο κινητός μέσος των 30 ημερών έχει διασπαστεί καθοδικά, ο MACD διατηρεί το σήμα πώλησης και οι ταλαντωτές κινούνται σε ουδέτερες ζώνες.
Η Αγορά έχει υποχωρήσει σημαντικά από τα πρόσφατα υψηλά της, ωστόσο δεν έχει καταφέρει να δείξει ακόμα κάποια συμπεριφορά αναχαίτισης της προσφοράς, παραμένοντας περισσότερο στην ροπή της τάσης των Ξένων Χρηματιστηρίων. Ως εκ τούτου η μεταβλητότητα αναμένεται να συνεχιστεί, με επόμενο σημείο αναφοράς, για την εκκίνηση μιας πειστικής αντίστασης, τις 800 μονάδες.
Πέρα από τις εξελίξεις στα Διεθνή Χρηματιστήρια, την Δευτέρα το βράδυ αναμένεται η ανακοίνωση των δεικτών του MSCI, η οποία θα έχει κυρίως χαρακτήρα αναδιαρθρώσεων χωρίς προσθήκες, ή διαγραφές.
Υπενθυμίζεται ότι στον δείκτη συμμετέχουν 9 Ελληνικές μετοχές στην κατηγορία της μεγάλης κεφαλαιοποίησης και 13 στην μικρή.
Την Τετάρτη πριν το άνοιγμα της συνεδρίασης η Coca Cola θα ανακοινώσει τα οικονομικά αποτελέσματα της χρήσης του 2017.
Την Παρασκευή λήγουν τα συμβόλαια του Φεβρουαρίου, το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων θα ανακοινώσει, προ απροόπτου, τους Ενδιαφερόμενους που κατέθεσαν δεσμευτικές προσφορές για την ΔΕΣΦΑ, ενώ τέλος αναμένεται η πιστοληπτική αξιολόγηση του Ελληνικού αξιόχρεου από τον Οίκο Fitch μετά την λήξη της συνεδρίασης.
Σήμερα
Οι ασιατικές αγορές μετοχών βίωσαν μια φάση ηρεμίας σήμερα Δευτέρα 12/2, καθώς τα συμβόλαια για τον S&P επέκτειναν την αναπήδησή τους αν και οι επενδυτές παγκόσμια εξακολούθησαν να ανησυχούν για τους κινδύνους από την εμφάνιση των δεδομένων επί του πληθωρισμού των ΗΠΑ μετά την απότομη πτώση της περασμένης εβδομάδας.
Ο ευρύτερος δείκτης μετοχών της Ασίας-Ειρηνικού της MSCI εκτός της Ιαπωνίας αυξήθηκε κατά 1%, έχοντας υποστεί πτ6ώσηξ την περασμένη εβδομάδα 7,3%.
Τόσο η Νότια Κορέα όσο και η Κίνα είδαν τους δείκτες των αγορών τους πάνω +1,2%, ενώ ο Nikkei της Ιαπωνίας έκλεισε για διακοπές.
Τα συμβόλαια E-Mini για τον S & P 500 έχουν κέρδη +0,6%. Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια αναμένεται να ανοίξουν με σταθερά κέρδη, ενώ τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για τον FTSE του Λονδίνου αυξήθηκαν κατά 1,4%.
