Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Έκρηξη του δημόσιου χρέους μέσα σε έναν χρόνο σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, αλλά κυρίως στον Νότο, καταγράφουν τα χθεσινά στοιχεία της Εurostat, ενώ όλα δείχνουν ότι ο «λογαριασμός» δεν είναι τελικός, αφού η πανδημία εξακολουθεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τα κοινοτικά στοιχεία, μέσα σε 12 μήνες, δηλαδή το πρώτο τρίμηνο του 2021 σε σχέση με την ίδια χρονική περίοδο του 2020, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε 14,4 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ στο σύνολο της Ευρωζώνης, ενώ μεγάλες είναι οι διακυμάνσεις μεταξύ των κρατών-μελών.
Στο Νότο η αύξηση του χρέους είναι πρωτοφανής, κάτι που δεν έχει προηγούμενο εν καιρώ ειρήνης. Στην Κύπρο η αύξηση του χρέους ήταν 29 μονάδες, στην Ελλάδα 28, στην Ισπανία 26, στην Ιταλία 22, στην Πορτογαλία 18 και στη Γαλλία 17 μονάδες.
Είναι προφανές ότι ο Νότος πλήττεται καίρια λόγω της δραματικής πτώσης του τουρισμού στη διάρκεια του περασμένου καλοκαιριού, η οποία συνεχίζεται και φέτος παρά τη μερική ανάκαμψη χάρη στην εκστρατεία εμβολιασμού. Οι κυβερνήσεις των παραπάνω χωρών αύξησαν κατακόρυφα τις δημόσιες δαπάνες για να στηρίξουν τις επιχειρήσεις και την απασχόληση, ενώ τα έσοδα από τον τουρισμό συρρικνώθηκαν. Οι επιχειρήσεις έμειναν όρθιες, ωστόσο από την άλλη το δημοσιονομικό κόστος είναι πολύ μεγάλο και φυσικά τα κράτη-μέλη θα βρουν το πρόβλημα μπροστά τους τα επόμενα χρόνια.
Αντέχει ο Βορράς
Στον αντίποδα, ο κοινοτικός Βορράς που δεν εξαρτάται από τον τουρισμό, είχε αρκετά μικρότερες επιπτώσεις σε σχέση με το χρέος. Στη Γερμανία αυξήθηκε την παραπάνω περίοδο περίπου 10 μονάδες, στην Ολλανδία 5,5, στη Φινλανδία 6 μονάδες. Ωστόσο, στην Αυστρία που επίσης εξαρτάται από τον τουρισμό η αύξηση ήταν 14 μονάδες.
Στην Ελλάδα το χρέος κατέγραψε νέο ρεκόρ και από 180,7% του ΑΕΠ ή 329,6 δισ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2020 εκτοξεύθηκε έναν χρόνο αργότερα στο 209,3% του ΑΕΠ ή 344,1 δισ. ευρώ. Σε ποσοστό του ΑΕΠ, η χώρα είχε μακράν το υψηλότερο χρέος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η δομή του ελληνικού χρέους ήταν σε ποσοστό του ΑΕΠ η εξής: 159,7% δάνεια, 45,5% τίτλοι και 4% ταμειακά διαθέσιμα και καταθέσεις. Σχετικά με την Ευρωζώνη, το πρώτο τρίμηνο του 2021 το δημόσιο χρέος κυμάνθηκε στο 100,5% του ΑΕΠ έναντι 86,1% που ήταν την ίδια περίοδο του 2020. Στο σύνολο της Ε.Ε. αυξήθηκε από 79,2% σε 92,9% του ΑΕΠ.
Σε απόλυτους αριθμούς το υψηλότερο χρέος καταγράφηκε στη Γαλλία με 2,739 τρισ. ευρώ, ενώ ακολουθούν η Ιταλία με 2,651 τρισ. ευρώ, η Γερμανία με 2,366 τρισ. ευρώ και η Ισπανία με 1,392 τρισ. ευρώ.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αύξηση του χρέους στη Γαλλία μέσα στην προαναφερόμενη 12μηνη περίοδο ήταν της τάξης των 300 δισ. ευρώ, στην Ισπανία 266 και στην Ιταλία 220 δισ. ευρώ. Στην Ελλάδα ήταν περίπου 29 δισ. ευρώ.
Ιταλικό «δράμα»
Στην Ιταλία η κατάσταση λαμβάνει δραματικές διαστάσεις, δεδομένου ότι το χρέος σε ποσοστό του ΑΕΠ έφτασε το 160,0% του ΑΕΠ, που σημαίνει ότι σε περίπτωση που αυξηθούν τα επιτόκια ομολόγων θα είναι περίπου αδύνατη η εξυπηρέτησή του τα επόμενα χρόνια.
Η Ελλάδα μπορεί να έχει υψηλότερο χρέος σε ποσοστό του ΑΕΠ, βρίσκεται όμως σε πολύ μεγάλο ποσοστό στα χέρια των άλλων κρατών-μελών της Ευρωζώνης.
Το δημόσιο χρέος των 27 χωρών της Ε.Ε. σε απόλυτους αριθμούς αυξήθηκε από 11,060 τρισ. σε 12,420 τρισ. ευρώ. Στην Ευρωζώνη αυξήθηκε από 10,258 τρισ. σε 11,430 τρισ. ευρώ.
Η Εurostat δημοσιοποίησε χθες συγκεντρωτικά στοιχεία και για την πορεία του δημόσιου ελλείμματος επίσης για το πρώτο τρίμηνο του 2021, το οποίο κυμάνθηκε στην Ευρωζώνη στο -7,4% του ΑΕΠ. Στο σύνολο της Ε.Ε. το έλλειμμα ήταν -6,8% του ΑΕΠ.
