Skip to main content

Το «αγκάθι» της υποαπασχόλησης

To ποσοστό της ανεργίας μειώνεται με σταθερά βήματα τα τελευταία χρόνια, αλλά η εικόνα της ελληνικής αγοράς εργασίας εξακολουθεί να απέχει αρκετά από εκείνη της υπόλοιπης Ευρωζώνης. Ένα από τα μεγάλα αγκάθια παραμένει η υποααπασχόληση, η οποία μαζί με την μερική απασχόληση καλύπτει σχεδόν το 15% του ανθρώ εργατικού δυναμικού. Η κατάσταση ενώ παρουσιάζει βελτίωση στον γενικό πληθυσμό, επιδεινώνεται στις νεαρότερες ηλικίες, όπως προκύπτει από μελέτη του ΚΕΠΕ. 

Ο αριθμός των υποαπασχολούμενων, δηλαδή των απασχολουμένων που επιθυμούν να εργαστούν περισσότερες ώρες, αλλά δεν βρίσκουν αντίστοιχη θέση εργασίας, αυξήθηκε το τέταρτο τρίμηνο του 2018 σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο κατά 8,4 χιλ. ή 3,6%, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει το ΚΕΠΕ. Κατά συνέπεια, το μερίδιό τους στο σύνολο των απασχολουμένων αυξήθηκε σε 6,3% (από 6% το 2017δ). Μεγαλύτερη αύξηση εμφανίζεται μεταξύ των ανδρών υποαπασχολούμενων έναντι των γυναικών (5,4% έναντι 2%).

Ωστόσο στο σύνολο του 2018, οι υποαπασχολούμενοι μειώθηκαν κατά 14 χιλ. σε σύγκριση με το 2017 ή 5,4%. Η μείωση εμφάνισε διαφοροποιήσεις μεταξύ φύλων και ηλικιακών ομάδων. Συγκεκριμένα, είναι μεγαλύτερη μεταξύ των γυναικών (7,6% έναντι 2,7%), ενώ σημαντική μείωση που άγγιξε το 14% καταγράφεται στην ηλικιακή ομάδα 45-64 ετών και ακολουθεί η ομάδα 20-24 ετών (11%).

Στην αντίθετη κατεύθυνση κινήθηκε η υποαπασχόληση στην ομάδα 15-19 ετών, καθώς ο αριθμός των υποαπασχολούμενων διπλασιάστηκε. Όπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί του ΚΕΠΕ η μεγάλη αυτή αύξηση προέρχεται κυρίως από την αύξηση του αριθμού των υποαπασχολούμενων ανδρών.

«Ενώ σε γενικές γραμμές η υποαπασχόληση μειώνεται δείχνοντας βελτίωση των προοπτικών στην αγορά εργασίας, για την ομάδα 15-19 ετών καταγράφεται σημαντική αύξηση. Σημειώνεται ότι το φαινόμενο δεν καταγράφηκε την περίοδο 2016-2017, άρα θα ήταν σκόπιμη περισσότερη διερεύνηση προτού καταλήξει κανείς σε συμπεράσματα» επισημαίνεται στη μελέτη.

Οι παράγοντες για την μερική απασχόληση 

Όσον αφορά στη μερική απασχόληση διατηρήθηκε σταθερή στο 8,7% των απασχολουμένων το τελευταίο τρίμηνο του 2018, παρά τη μείωση του αριθμού των μερικώς απασχολουμένων, αλλά χαμηλότερα από το τέλος του 2017.

∆ύο σημεία παρουσιάζουν ενδιαφέρον στη σύσταση των μερικώς απασχολουμένων, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ.  Το πρώτο είναι ότι αυξάνεται αργά, αλλά σταθερά, το μερίδιο αυτών που δηλώνουν ως αιτία της μερικής απασχόλησης τη συμμετοχή σε κάποιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Το μερίδιο αγγίζει το τελευταίο τρίμηνο οριακά το 4%, πλησιάζοντας τις τιμές πριν την κρίση. Εφόσον πρόκειται για εκούσια επιλογή, η παρατήρηση δημιουργεί αισιοδοξία για το μέλλον, καθώς φαίνεται ότι οι απασχολούμενοι αποφασίζουν όλο και συχνότερα να βελτιώσουν τα εκπαιδευτικά τους προσόντα.

Το δεύτερο σημείο είναι η ανοδική πορεία των μερικώς απασχολουμένων που δηλώνουν ως αιτία της μερικής απασχόλησης τη φροντίδα ηλικιωμένων και παιδιών, ενώ είχε μειωθεί ως προβαλλόμενη αιτία στη διάρκεια της κρίσης. Η αύξηση θα μπορούσε να σηματοδοτεί επιστροφή αυτής της κατηγορίας στην απασχόληση (θετική εξέλιξη) ή ενίσχυση των σχετικών προβλημάτων λόγω εισοδηματικών περιορισμών και μείωσης των διαθέσιμων επιλογών (αρνητική εξέλιξη).