Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Μία διόγκωση των χρεών, κατά πολύ μεγαλύτερη και πιο απότομη από εκείνη που βίωσε ο πλανήτης το 2009 στον απόηχο της παγκόσμιας πιστωτικής ασφυξίας, θα είναι εκ των σοβαρότερων συνεπειών της πανδημίας στον ανεπτυγμένο κόσμο. Η βαθύτατη εφετινή ύφεση, που απαιτεί γενναίες δόσεις επεκτακτικής δημοσιονομικής πολιτικής, αλλά και η αυξανόμενη αίσθηση ότι η ανάκαμψη που θα ακολουθήσει δεν θα είναι τύπου V, αλλά μία πιο μακρά και επίπονη διαδικασία δεν αφήνουν ιδιαίτερα περιθώρια αισιοδοξίας. Τα καμπανάκια από τους ειδικούς αλλεπάλληλα, με το πιο πρόσφατο να έρχεται από τον οίκο Moody’s.
Το δεύτερο τρίμηνο του 2020 θα μείνει όπως όλα δείχνουν στην ιστορία ως το χειρότερο τρίμηνο για την παγκόσμια οικονομία τουλάχιστον από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι κυβερνήσεις έχουν αρχίσει να θέτουν σε επανεκκίνηση τις οικονομίες τους, αλλά γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να βιαστούν. Και τούτο γιατί πρέπει να φροντίσουν πρώτα να θωρακίσουν την δημόσια υγεία. Κινήσεις πρόωρες, βεβιασμένες, ελλιπώς προετοιμασμένες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα δεύτερο, ακόμη πιο σκληρό κύμα του νέου κορωνοϊού (σε αρκετές περιοχές του πλανήτη υπάρχουν ήδη δυσοίωνες ενδείξεις) και σε νέα καταστροφικά ως προς τον οικονομικό-κοινωνικό τους αντίκτυπο lockdown.
Οι αναλυτές του Moody’s βλέπουν συρρίκνωση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 4,6% φέτος και ανάκαμψη το 2021. Ωστόσο στον ανεπτυγμένο κόσμο το χαμένο έδαφος δεν θα καλυφθεί. Μετά την εφετινή συρρίκνωσή του κατά 6,4% το ΑΕΠ των ανεπτυγμένων οικονομιών θα αναπτυχθεί κατά 4,8% την επόμενη χρονιά. Αντιθέτως για τις αναδυόμενες οικονομίες η ανάπτυξη του 2021 θα είναι ταχύτερη από τη συρρίκνωση του 2020.
Εάν έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα έναντι των αναδυόμενων οικονομιών οι ανεπτυγμένες αυτό είναι η δυνατότητά τους να διαχειριστούν καλύτερα την αιφνίδια αύξηση των χρεών. Και τούτο γιατί χάρη στις έτοιμες για όλα κεντρικές τράπεζες, αλλά και τη στροφή των επενδυτών στην ασφάλεια των κρατικών ομολόγων, το κόστος δανεισμού παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, ακόμη και για τις χώρες εκείνες που είχαν βρεθεί στο επίκεντρο της προ δεκαετίας κρίσης χρέους.
Η Moody’s υπολογίζει ότι κατά μέσο όρο στις ανεπτυγμένες οικονομίες το χρέος θα αυξηθεί κατά 19 ποσοστιαίες μονάδες ως αναλογία του ΑΕΠ. «Πρόκειται για πιο αιφνίδια και πιο μεγάλη αύξηση από εκείνη της περιόδου της χρηματοπιστωτικής κρίσης και αντανακλά το ισχυρό σοκ του νέου κορωνοϊού» σημειώνει.
Τα πράγματα είναι μάλλον πιο δύσκολα για την Ευρώπη πάντως. Και τούτο γιατί σύμφωνα με τον οίκο σε αντίθεση με τον Καναδά και τις ΗΠΑ, όπου τα φουσκωμένα χρέη θα είναι αποκλειστικά συνέπεια των επεκτακτικών δημοσιονομικών μέτρων, στη γηραιά ήπειρο θα είναι και αποτέλεσμα των αδύναμων προοπτικών ανάπτυξης. Το ίδιο ισχύει και για την Ιαπωνία.
Και τούτο γιατί οι ευρωπαϊκές οικονομίες είναι πολύ περισσότερο εξαρτημένες από το εμπόριο ή/και τον τουρισμό, που δέχονται καίριο πλήγμα από την πανδημία. Για αυτές τις οικονομίες ο δρόμος της επιστροφής στα προ κρίσεως επίπεδα θα είναι μακρύς και μάλλον δύσβατος, προειδοποιεί ο Moody’s.
