Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
[email protected]
Βόμβες στα θεμέλια του ασφαλιστικού συστήματος, ακόμη και μετά τα μέτρα που ψηφίστηκαν τα μεσάνυχτα της Κυριακής, αποτελούν η έκρηξη της μερικής απασχόλησης και η ραγδαία μείωση των αμοιβών, σε συνδυασμό πάντα και με το υψηλό ποσοστό της ανεργίας.
Μία μόλις ημέρα μετά την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού νόμου και παρά τις ποικίλες και εντονότατες αντιδράσεις που αυτός προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί, τα μηνιαία στοιχεία της μισθωτής εργασίας και της εξέλιξης των μισθών που έδωσε στη δημοσιότητα το ΙΚΑ δεν αφήνουν κανένα περιθώριο εφησυχασμού για το μέλλον της κοινωνικής ασφάλισης.
Η «Ναυτεμπορική» παρουσιάζει την εξέλιξη των βασικών δεικτών της αγοράς εργασίας, της απασχόλησης και των μισθών σε βάθος επτά ετών, ώστε να εξαχθούν τα αναγκαία συμπεράσματα για τις επιπτώσεις που έχουν τα πραγματικά δεδομένα της οικονομίας στο σύνολο του ασφαλιστικού συστήματος.
Από τα στοιχεία απασχόλησης του ΙΚΑ του Σεπτεμβρίου 2015 σε σύγκριση με τα αντίστοιχα στοιχεία της περιόδου 2009-2015 προκύπτουν τα εξής βασικά συμπεράσματα:
1. Τον Σεπτέμβριο του 2015, σε σύγκριση με τους αντίστοιχους μήνες των τελευταίων επτά ετών, ο μέσος μισθός στο σύνολο της μισθωτής απασχόλησης πέφτει κάτω από το όριο των 1.000 ευρώ και διαμορφώνεται στα 966,38 ευρώ μικτά. Αυτό σημαίνει μείωση του μέσου μισθού του Σεπτεμβρίου του 2015 κατά 24,4% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μέσο μισθό του Σεπτεμβρίου του 2009 που ήταν 1.277,14 ευρώ.
2. Από την ανάλυση των στοιχείων για το ίδιο χρονικό διάστημα προκύπτει ότι έχουμε αύξηση σχεδόν κατά 100% της ελαστικής εργασίας. Δηλαδή, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2009 οι απασχολούμενοι με μερική απασχόληση ήταν 265.555 άτομα, πέρυσι τον Σεπτέμβριο ανήλθαν στα 528.571 άτομα.
3. Ενώ πριν από την υπογραφή του πρώτου μνημονίου ο μέσος μισθός της μερικής απασχόλησης ήταν 583,22 ευρώ (Σεπτέμβριος 2009), τον περσινό Σεπτέμβριο ο μέσος μηνιαίος μισθός για μερική απασχόληση βυθίσθηκε στα 410,60 ευρώ. Δηλαδή, τον Σεπτέμβριο του 2009 ο μέσος μισθός για μερική απασχόληση ήταν σχεδόν όσος είναι σήμερα ο κατώτατος μισθός για πλήρη απασχόληση (586 ευρώ).
4. Το τέταρτο στοιχείο που υπονομεύει τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος είναι τα εξαιρετικά υψηλά ποσοστά ανεργίας που εξακολουθούν να υπάρχουν σήμερα και βρίσκονται στο 24,6%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ στο σύνολο των κοινών επιχειρήσεων, σε ασφαλισμένους με πλήρη απασχόληση το μέσο ημερομίσθιο ανέρχεται σε 50,44€ και ο μέσος μισθός σε 1.171,91€, αντίστοιχα στη μερική απασχόληση ανέρχονται σε 23,75€ και 410,60€.
Στα οικοδομοτεχνικά έργα το μέσο ημερομίσθιο είναι 39,62€ και ο μέσος μισθός 543,98€. Στο σύνολο των ασφαλισμένων η μέση απασχόληση είναι 21,50 ημέρες, στους ασφαλισμένους στις κοινές επιχειρήσεις 21,64 και στους ασφαλισμένους στα οικοδομοτεχνικά έργα 13,73.
Επισημαίνεται ότι στις κοινές επιχειρήσεις η μέση απασχόληση και το μέσο ημερομίσθιο έχουν υπολογιστεί για τις ασφαλιστέες ημέρες, ενώ στα οικοδομοτεχνικά έργα για τις πραγματοποιηθείσες ημέρες.
Μικρότεροι οι μισθοί στις μικρές επιχειρήσεις
Στις επιχειρήσεις με λιγότερους από δέκα μισθωτούς, το μέσο ημερομίσθιο πλήρους απασχόλησης ανέρχεται στο 63,56% του μέσου ημερομισθίου των ασφαλισμένων σε επιχειρήσεις με πάνω από δέκα μισθωτούς, ενώ ο μέσος μισθός ανέρχεται σε 60,15%.
Το μέσο ημερομίσθιο των γυναικών στις κοινές επιχειρήσεις με πλήρη απασχόληση αντιπροσωπεύει το 84,15% του αντίστοιχου ημερομισθίου των ανδρών, ενώ στη μερική απασχόληση το 94,93%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ, υποβλήθηκαν και επεξεργάστηκαν «Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις» (ΑΠΔ) από 241.249 κοινές επιχειρήσεις και 12.997 από οικοδομοτεχνικά έργα.
Ο αριθμός των ασφαλισμένων οι οποίοι έχουν δηλωθεί στις ΑΠΔ ανέρχεται σε 1.909.670, εκ των οποίων 1.874.568 σε κοινές επιχειρήσεις και 35.102 σε οικοδομοτεχνικά έργα.
Ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων – ασφαλισμένων ανέρχεται σε 1.947.502 άτομα και σε αυτόν συμπεριλαμβάνονται οι μισθωτοί με πλήρη και μερική απασχόληση, καθώς και εκείνοι για τους οποίους δεν έχει δηλωθεί ή είναι λάθος ο τύπος της απασχόλησης.
Απασχόληση ανά κλάδο δραστηριότητας
Στο σύνολο των ασφαλισμένων, 20,99% απασχολείται στον κλάδο «Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο», 19,16% στον κλάδο «Ξενοδοχεία και Εστιατόρια» και 13,42% στις «Μεταποιητικές Βιομηχανίες».
Το 21,62% των ασφαλισμένων με ελληνική υπηκοότητα απασχολείται στο «Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο», 16,55% σε «Ξενοδοχεία και Εστιατόρια» και 13,17% στις «Μεταποιητικές Βιομηχανίες».
Το 46,56% των ασφαλισμένων με υπηκοότητα άλλης χώρας Ε.Ε. απασχολείται σε «Ξενοδοχεία και Εστιατόρια», 13,03% στο «Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο» και 10,57% στις «Μεταποιητικές Βιομηχανίες».
Η κατηγορία επαγγέλματος στην οποία απασχολείται ο μεγαλύτερος αριθμός ασφαλισμένων στις κοινές επιχειρήσεις είναι «Υπάλληλοι Γραφείου» με ποσοστό 22,12%.
Το 27,21% των ασφαλισμένων με ελληνική υπηκοότητα είναι «Υπάλληλοι Γραφείου», το 24,30% είναι «Απασχολούμενοι στην Παροχή Υπηρεσιών και ως Πωλητές σε καταστήματα και υπαίθριες αγορές», ενώ 14,05% είναι «Ανειδίκευτοι Εργάτες, Χειρώνακτες και Μικροεπαγγελματίες».
Αύξηση σε σχέση με το 2014
Ο αριθμός των ασφαλισμένων στις κοινές επιχειρήσεις τον Σεπτέμβριο του 2015 αυξήθηκε κατά 5,20% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2014, στα οικοδομοτεχνικά έργα μειώθηκε κατά 12,46% και στο σύνολο των επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 4,81%.
Ο αριθμός των ασφαλισμένων αυξήθηκε στις κοινές επιχειρήσεις με πλήρη απασχόληση κατά 4,03%, ενώ με μερική απασχόληση αυξήθηκε κατά 10,18%.
Ο αριθμός των αλλοδαπών ασφαλισμένων αυξήθηκε κατά 0,14%. Το ποσοστό των ασφαλισμένων γυναικών επί του συνόλου των ασφαλισμένων αυξήθηκε από 46,42% σε 46,64%.
Η μέση απασχόληση στις κοινές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 3,00%, ενώ στα οικοδομοτεχνικά έργα μειώθηκε κατά 1,86%.
Τo μέσο ημερομίσθιο στις κοινές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 3,61%, στα οικοδομοτεχνικά έργα μειώθηκε κατά 5,22% και στο σύνολο κατά 3,61%.
Ο μέσος μισθός μειώθηκε στις κοινές επιχειρήσεις κατά 6,49% και στα οικοδομοτεχνικά έργα μειώθηκε κατά 6,98%.
Στις κοινές επιχειρήσεις με πλήρη απασχόληση το μέσο ημερομίσθιο μειώθηκε κατά 3,17%, ενώ ο μέσος μισθός μειώθηκε κατά 5,99%.
Σύγκριση με τον Αύγουστο 2015
Ο αριθμός των ασφαλισμένων στις κοινές επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 1,30%, στα οικοδομοτεχνικά έργα αυξήθηκε κατά 30,89% και στο σύνολο των επιχειρήσεων αυξήθηκε κατά 1,72%.
Ο αριθμός των αλλοδαπών ασφαλισμένων αυξήθηκε κατά 0,71%. Η μέση απασχόληση στις κοινές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 2,48%, στα οικοδομοτεχνικά έργα αυξήθηκε κατά 11,54% και στο σύνολο των επιχειρήσεων μειώθηκε κατά 2,54%.
Τo μέσο ημερομίσθιο στις κοινές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 0,62% και στα οικοδομοτεχνικά έργα μειώθηκε κατά 0,13%.
Ο μέσος μισθός στις κοινές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 3,07% και στα οικοδομοτεχνικά έργα αυξήθηκε κατά 11,39%.
