Skip to main content

Ποια είναι τα επόμενα βήματα των 4 συστημικών τραπεζών

Από την έντυπη έκδοση 

Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]

H επόμενη μέρα των stress tests βρίσκει τις τράπεζες ανακουφισμένες αλλά και την κυβέρνηση να έχει κλείσει ένα από τα ανοιχτά κεφάλαια που την οδηγούν στο τέλος της διαπραγμάτευσης και στην έξοδο από τα μνημόνια.

Από τα αποτελέσματα της άσκησης οι τράπεζες αναδεικνύονται χωρίς άμεσες ανάγκες πρόσθετων κεφαλαίων, αφού οι ελάχιστοι δείκτες των εποπτικών τους κεφαλαίων όπως αυτοί ορίζονται στο δυσμενές σενάριο, κινήθηκαν από 5,90% μέχρι 9,69%. 
Μεταξύ του βασικού και του δυσμενούς σεναρίου οι τράπεζες παρουσιάζουν μία διαφορά στους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας η οποία μετριέται κατά μέσο όρο σε 9 ποσοστιαίες μονάδες βάσης.

Οι παραδοχές που έγιναν κατά τη διάρκεια της άσκησης για την πορεία της οικονομίας και συγκεκριμένα ως προς την πορεία του ΑΕΠ της χώρας καθιστούν κατανοητό γιατί προκύπτουν διαφορετικές κεφαλαιακές ανάγκες στο βασικό και στο δυσμενές σενάριο για τα τέσσερα συστημικά πιστωτικά ιδρύματα. Οι παραδοχές λοιπόν αυτές προβλέπουν αύξηση του ΑΕΠ 2,4% το 2018, 2,5% το 2019 και 2,5% το 2020 στο βασικό σενάριο και ύφεση 1,3%, 2,1% το 2018 και 2019 και ανάπτυξη 0,2% το 2020 στο δυσμενές σενάριο. Αυτές οι διαφορές για τις τράπεζες μεταφράζονται σε ένα μαξιλάρι κεφαλαίων ύψους 15,5 δισ. ευρώ προκειμένου να καλυφθούν τυχόν ανάγκες του δυσμενούς σεναρίου που θα προκύψουν σε περίπτωση ύφεσης της οικονομίας από τη δημιουργία νέων NPL’s, από τη μείωση κερδοφορίας κ.λπ.

Έτσι λοιπόν ο δείκτης CET 1 το 2020, στο δυσμενές σενάριο, διαμορφώνεται σε 9,69% για την Alpha Bank, 6,75% για τη Eurobank, 6,92% για την Εθνική και 5,90% για την Πειραιώς, ενώ στο βασικό οι δείκτες διαμορφώνονται αντιστοίχως στο 20,37% για την Alpha Bank, 16,56% για τη Eurobank, 15,99% για την Εθνική και 14,52% για την Πειραιώς.

Από τη στιγμή που έγιναν γνωστά τα αποτελέσματα, οι τράπεζες Alpha, Eurobank και Εθνική, απελευθερωμένες από τις δεσμεύσεις σημείωσαν στις ανακοινώσεις τους πως με βάση την ενημέρωση που είχαν από τον SSM, δεν προέκυψε στο πλαίσιο της άσκησης κεφαλαιακό έλλειμμα, ούτε ανάγκη κατάρτισης και υποβολής σχεδίου κεφαλαιακής ενίσχυσης.

Σε ό,τι αφορά την Τράπεζα Πειραιώς, αυτή ανακοίνωσε πως υλοποιεί ήδη σχέδιο κεφαλαιακής ενίσχυσης. Με αυτόν τον τρόπο η τράπεζα θα συνεχίζει να υπερτερεί των κεφαλαιακών απαιτήσεων και θα μειώσει τους κινδύνους που ανακύπτουν από τον ισολογισμό της.

H αγορά είχε εκφράσει ανοιχτά την εκτίμηση για τις πολύ καλύτερες επιδόσεις της Αlpha και της Εθνικής και μερικώς δικαιώθηκε. Βεβαίως, σε ό,τι αφορά την Εθνική Τράπεζα, τα πράγματα θα είχαν εξελιχθεί ακόμη καλύτερα αν είχε ολοκληρωθεί η πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής. Υπενθυμίζεται, άλλωστε, πως παραμονή της ανακοίνωσης των stress tests παραιτήθηκε ο CEO της τράπεζας Λεωνίδας Φραγκιαδάκης.

Η Eurobank, από την πλευρά της, εμφανίζει τη μικρότερη επίπτωση υπό το δυσμενές σενάριο, ενώ δεν προσμετρήθηκε η πώληση της Bancpost, θυγατρικής της τράπεζας στη Ρουμανία που θα ενίσχυε τον σχετικό δείκτη με 40 μονάδες βάσης, καθώς τούτη ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2018. Όμως θα προσμετρηθεί στο SREP (Διαδικασία Εποπτικού Ελέγχου και Αξιολόγησης). 

Η Πειραιώς, με τον CET I να διαμορφώνεται στο 5,9% υπό το δυσμενές σενάριο, έχει συμφωνήσει με τον SSM τις περαιτέρω δράσεις περικοπής στα κόστη και πωλήσεις μη τραπεζικών στοιχείων ενεργητικού αλλά και θυγατρικών στο εξωτερικό.
Η άσκηση δεν έθετε στις ελληνικές τράπεζες όριο στην επιτυχία ή την αποτυχία του test.

Tα αποτελέσματα της άσκησης πρόκειται να ενσωματωθούν στο πλαίσιο των συμπερασμάτων του ελέγχου SREP που διενεργούν στις τράπεζες οι εποπτικές αρχές. Προκειμένου να διασφαλίζονται ίσοι όροι ανταγωνισμού είναι καίριας σημασίας να εφαρμόζεται ένα κοινό μέτρο σύγκρισης για όλες τις τράπεζες. 

Η διαδικασία εποπτικού ελέγχου και αξιολόγησης (Supervisory Review and Evaluation Process – SREP) παρέχει στους επόπτες ένα εναρμονισμένο σύνολο εργαλείων για την εξέταση του προφίλ κινδύνου κάθε τράπεζας από τέσσερις διαφορετικές οπτικές γωνίες: 1. Το επιχειρηματικό μοντέλο /Έχει η τράπεζα βιώσιμη επιχειρηματική στρατηγική; 2. Τη διακυβέρνηση και τους κινδύνους/ Είναι τα διοικητικά όργανα κατάλληλα και αντιμετωπίζονται οι κίνδυνοι σωστά; 3. Το κεφάλαιο/ Διαθέτει η τράπεζα επαρκή αποθέματα κεφαλαίου ώστε να απορροφά τις ζημίες; 4. Τη ρευστότητα/ Μπορεί η τράπεζα να καλύψει βραχυπρόθεσμες ταμειακές ανάγκες;

Το SREP είναι μία δυναμική διαδικασία που αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέσα στον Οκτώβριο. Τότε λοιπόν και με βάση τις παραπάνω παραμέτρους οι εποπτικές αρχές θα λάβουν κατά περίπτωση την απόφαση για το αν κάποια τράπεζα πέραν των δράσεων πρέπει να προχωρήσει και σε αύξηση κεφαλαίου.

Προσδοκίες
Παρά το γεγονός πως οι επιμέρους «αποχρώσεις» των stress tests μπορεί να είναι διαφορετικές, υπάρχουν κάποια σημαντικά δεδομένα που αλλάζουν προς το θετικότερο τις προσδοκίες για την ελληνική οικονομία.

Τα δεδομένα αυτά μπορούν να συνοψιστούν:

  • Στη λήξη μιας σημαντικής εκκρεμότητας για τη χώρα που επιτρέπει στη μεν κυβέρνηση να διαπραγματευτεί το πέρας του μνημονίου, στις δε τράπεζες αλλά και στην ίδια τη χώρα, τους δίνεται πλέον η δυνατότητα να απευθυνθούν για δανεισμό στις αγορές. Ας σημειωθεί πως οι τράπεζες ετοιμάζουν ήδη υβριδικές εκδόσεις στις δράσεις τους.
  • Στην απελευθέρωση πόρων -οι «FT» τους προσδιορίζουν σε 20 δισ. ευρώ- που διακρατούντο για ενδεχόμενες κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών, ενώ τώρα θα αποτελέσουν είτε κεφαλαιακό μαξιλάρι για άλλες χρήσεις είτε θα αποπληρώσουν κομμάτι δανειακών υποχρεώσεων της χώρας.

Οι ίδιες οι τράπεζες στις ανακοινώσεις τους αναφέρονται στις επιδόσεις τους και στον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιήσουν τις επιδόσεις αυτές την επόμενη μέρα.

Επικεντρώνεται στον στόχο μείωσης των NPLs η Alpha Bank
Σε ανακοίνωσή της η τράπεζα επισημαίνει πως ολοκλήρωσε με επιτυχία την Άσκηση Προσομοίωσης Ακραίων Καταστάσεων 2018. 

Η άσκηση πραγματοποιήθηκε υπό το βασικό και το δυσμενές σενάριο μακροοικονομικών παραδοχών, με χρονικό ορίζοντα τριών ετών (2018-2020) και σημείο αναφοράς τον ισολογισμό της 31 Δεκεμβρίου 2017, αναμορφωμένο για την επίδραση της εφαρμογής του Διεθνούς Προτύπου Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης 9 (IFRS 9). 

Το αποτέλεσμα προσδιορίστηκε σε όρους του Δείκτη Κεφαλαίων Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 (CET1). 

Στο πλαίσιο της άσκησης, δεν εφαρμόστηκε κανένα ελάχιστο όριο ή όριο κεφαλαίων. Υπό το βασικό σενάριο, ο Δείκτης Κεφαλαίων Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 (CET1) διαμορφώθηκε σε 20,4% για το έτος 2020 μετά τη σταδιακή ενσωμάτωση της επίδρασης από την εφαρμογή του Διεθνούς Προτύπου IFRS 9, ενισχυμένος κατά 212 μονάδες βάσης, κυρίως ως αποτέλεσμα της υψηλής κερδοφορίας προ προβλέψεων σύμφωνα με τις παραδοχές του βασικού σεναρίου. 

Υπό το δυσμενές σενάριο, ο ελάχιστος Δείκτης Κεφαλαίων Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 (CET1) ανήλθε σε 9,7% για το έτος 2020 μετά τη σταδιακή ενσωμάτωση της επίδρασης από την εφαρμογή του Διεθνούς Προτύπου IFRS 9, μειωμένος κατά 856 μονάδες βάσης, κυρίως ως αποτέλεσμα της αρνητικής επίπτωσης του πιστωτικού κινδύνου που οφείλεται στο μακροοικονομικό περιβάλλον, καθώς και στη μεθοδολογία που εφαρμόστηκε. 

Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του SSM, το αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, αξιολογήθηκε από το Εποπτικό του Συμβούλιο και διαπιστώθηκε η μη ύπαρξη κεφαλαιακού ελλείμματος, επομένως δεν προκύπτουν κεφαλαιακές ανάγκες ως αποτέλεσμα της άσκησης.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank Δημήτριος Π. Μαντζούνης δήλωσε: «Η εξαιρετική επίδοση στην Άσκηση Προσομοίωσης Ακραίων Καταστάσεων επιβεβαιώνει την ισχυρή κεφαλαιακή βάση της Alpha Bank και την ικανότητά μας να επιτυγχάνουμε τους στρατηγικούς στόχους μας. H κεφαλαιακή θέση της τράπεζας, η υψηλότερη μεταξύ των ελληνικών τραπεζών, μας επιτρέπει να εφαρμόσουμε το σχέδιό μας για τη μείωση των Μη Εξυπηρετουμένων Ανοιγμάτων και να συμβάλουμε στην ανάκαμψη της οικονομίας, ενισχύοντας περαιτέρω την ανάπτυξη των ελληνικών επιχειρήσεων».

Εθνική: Μελλοντικές κεφαλαιακές ενέργειες
Ολοκληρώθηκε η διενέργεια άσκησης προσομοίωσης από την ΕΚΤ για την περίοδο 2018-20, με ενσωμάτωση για πρώτη φορά του λογιστικού προτύπου IFRS9, αναφέρει στην ανακοίνωσή της η Εθνική Τράπεζα.

Σύμφωνα με τη μεθοδολογία της EBA, τόσο το βασικό όσο και το δυσμενές σενάριο διενεργήθηκαν σε στατικό ισολογισμό της 31.12.17, περιλαμβανομένης της επίπτωσης από την εφαρμογή του IFRS9. Συνεπώς, η επίδραση μελλοντικών κεφαλαιακών ενεργειών, όπως η πώληση θυγατρικών, δεν λήφθηκε υπ’ όψιν.

Η ΕΤΕ ενημερώθηκε ότι το αποτέλεσμα της άσκησης, καθώς και άλλοι παράγοντες εκτιμήθηκαν από το Supervisory Board του SSM. Κατόπιν τούτων, δεν προκύπτει κεφαλαιακό έλλειμμα ή ανάγκη κατάρτισης πλάνου κεφαλαιακής ενίσχυσης ως αποτέλεσμα της άσκησης.

Η άσκηση του 2018 διενεργήθηκε κάτω από σημαντικά αυστηρότερες παραδοχές σε σχέση με αυτή του 2015, έχοντας ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη κεφαλαιακή απομείωση στο δυσμενές σενάριο.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, η επίδραση του δυσμενούς σεναρίου της άσκησης ανήλθε σε 9,6 ποσοστιαίες μονάδες, με τον δείκτη των Κύριων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων (CET1) να μειώνεται σε 6,9% το 2020, συμπεριλαμβανομένης της επίδρασης του IFRS9 μετά την 01.01.2018 (-70 μ.β.) καθώς και της επίδρασης της Βασιλείας (CRDIV -20 μ.β.). Κάτω από το βασικό σενάριο, ο δείκτης των Κύριων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων μειώνεται κατά 50 μ.β., φθάνοντας στο 16% το 2020, συμπεριλαμβανομένης της επίδρασης από IFRS9 (-70 μ.β.) και CRDIV (-20 μ.β.).

Στη χρηματοδότηση της οικονομίας εστιάζει η Eurobank
Στην επιτυχή ολοκλήρωση της Άσκησης Προσομοίωσης Ακραίων Καταστάσεων που διενήργησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναφέρεται και η Eurobank στην ανακοίνωσή της. Βάσει της ενημέρωσης που έλαβε η τράπεζα από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, το αποτέλεσμα της άσκησης συνεξετάστηκε με άλλους παράγοντες από το Εποπτικό του Συμβούλιο και από την άσκηση δεν προέκυψε κεφαλαιακό έλλειμμα, ούτε ανάγκη υποβολής σχεδίου κεφαλαιακής ενίσχυσης.

Στο δυσμενές σενάριο, ο δείκτης συνολικής κεφαλαιακής επάρκειας (CAD), συμπεριλαμβανομένων των ομολόγων Tier 2 εκδόσεως Ιανουαρίου 2018, είναι 9,5% και ο δείκτης βασικών ιδίων κεφαλαίων (CET1) 6,8%. 

Και οι δύο δείκτες θα ήταν περίπου 40 μ.β. υψηλότεροι, στο 9,9% και το 7,2% αντίστοιχα, εάν είχε συνυπολογιστεί η θετική επίδραση από την πώληση της ρουμανικής θυγατρικής Bancpost, η οποία ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2018. Η απομείωση κεφαλαίου ήταν 3,4 δισ. ευρώ (8,7 ποσοστιαίες μονάδες).

Στο βασικό σενάριο, η τράπεζα ενισχύει την κεφαλαιακή της βάση με τους δείκτες CAD και CET1 να ανέρχονται σε 19,3% και 16,6% αντίστοιχα. Και σε αυτό το σενάριο, οι δύο δείκτες θα ήταν περίπου 40 μ.β. υψηλότεροι, συνυπολογιζόμενης της επίδρασης από την πώληση της Bancpost.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Φωκίων Καραβίας δήλωσε: «Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι με την επίδοση της τράπεζας στο stress test. Η άσκηση της ΕΚΤ επιβεβαιώνει ότι, παρά τις αυστηρές υποθέσεις του δυσμενούς σεναρίου, η Eurobank παραμένει ανθεκτική σε αρνητικούς εξωγενείς παράγοντες. Το αποτέλεσμα των stress tests έρχεται μετά από μια πολυετή περίοδο αναταραχής στον ελληνικό τραπεζικό τομέα. Τα συνολικά κεφάλαια της Eurobank, από τα υψηλότερα στον κλάδο, και η συνολική ισχυρή της επίδοση μας επιτρέπουν να εστιάσουμε στην αποδοτική εφαρμογή του επιχειρησιακού μας σχεδιασμού. Έχουμε δύο άξονες προτεραιότητας: Πρώτον, την αποτελεσματική διαχείριση και την ταχεία μείωση του αποθέματος μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, με βάση τους στόχους που έχουμε θέσει. Δεύτερον, τη χρηματοδότηση των πελατών μας, νοικοκυριών και επιχειρήσεων, και της οικονομίας στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες όπου έχουμε δραστηριότητα».

Πειραιώς: Σχέδιο κεφαλαιακής ενίσχυσης
Η Τράπεζα Πειραιώς αναφέρει στην ανακοίνωσή της πως η άσκηση πραγματοποιήθηκε με σημείο αναφοράς τα μεγέθη του ισολογισμού της 31.12.2017, με προσομοίωση ακραίων καταστάσεων υπό τις παραδοχές «βασικού» και «δυσμενούς» σεναρίου.

Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι για την Τράπεζα Πειραιώς στο τέλος του 2020, ο μεταβατικός Δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών Κατηγορίας 1 (Transitional Common Equity Tier 1 CET-1) υπό το «βασικό» σενάριο διαμορφώνεται σε 14,5%, ενώ υπό το «δυσμενές» σενάριο σε 5,9%. 

Η μεθοδολογία του stress test βασίζεται στην παραδοχή στατικού ισολογισμού και δεν λαμβάνει υπ’ όψιν οποιεσδήποτε προγραμματισμένες ή εν εξελίξει ενέργειες, σημειώνει η τράπεζα.

H Τράπεζα Πειραιώς υλοποιεί Σχέδιο Κεφαλαιακής Ενίσχυσης, προκειμένου να διασφαλίσει ότι συνεχίζει να υπερτερεί των κεφαλαιακών απαιτήσεων και με σκοπό να επιταχύνει τη διαδικασία μείωσης των κινδύνων του ισολογισμού και τη στρατηγική απομόχλευσης των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων. 

Η Τράπεζα Πειραιώς εξακολουθεί να επικεντρώνεται στην εφαρμογή του στρατηγικού της σχεδίου «Ατζέντα 2020», με στόχο την εξομάλυνση του ισολογισμού της μέσω στοχευμένων πρωτοβουλιών, καθώς και την αποκατάσταση της κερδοφορίας της.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου δήλωσε: «Τα αποτελέσματα του stress test που διενήργησε η ΕΚΤ επιβεβαιώνουν ότι οι συνθήκες αγοράς στην Ελλάδα βελτιώνονται αισθητά, ακόμη και κάτω από τις συντηρητικές υποθέσεις που εφαρμόζονται σε μια τόσο απαιτητική εποπτική άσκηση. Παραμένουμε δεσμευμένοι στην υλοποίηση του στρατηγικού σχεδίου “Ατζέντα 2020” για την περαιτέρω ενίσχυση της χρηματοοικονομικής θέσης της Τράπεζας Πειραιώς, καθώς και τη στήριξη της συνεχιζόμενης οικονομικής ανάκαμψης της χώρας».