Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Η σύσταση του προσωρινού ταμείου ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας, η οποία έχει πληγεί καίρια από την κρίση του κορονοϊού, δεν αμφισβητείται πλέον από καμία χώρα. Αυτό, όμως, που δεν έχει αποφασιστεί ακόμη είναι η προέλευση των χρημάτων και το ακριβές ποσό. Αυτό υπογράμμιζαν χθες κοινοτικές πηγές στις Βρυξέλλες εν όψει της μεθαυριανής τηλεδιάσκεψης των Ευρωπαίων ηγετών, κατά την οποία θα γίνει διεξοδική συζήτηση τόσο για τον συντονισμό, στο μέτρο του δυνατού, της σταδιακής εξόδου των κρατών-μελών από την καραντίνα όσο και για το σχέδιο δράσης για την ανάκαμψη της οικονομίας.
Αναφορικά με την ανάκαμψη της οικονομίας, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν διευκρίνισε χθες ότι στη μεθαυριανή συνάντηση δεν αναμένονται αποφάσεις και πως στόχος είναι να παρουσιαστούν σκέψεις και ιδέες σχετικά με τη δράση που θα πρέπει να αναληφθεί. Με βάση την εξέλιξη της συζήτησης, οι πρόεδροι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ θα οριστικοποιήσουν την πρόταση με το σχέδιο δράσης που θα υποβάλουν από κοινού στα κράτη-μέλη. Από εκεί και πέρα όλα είναι πιθανά, τονίζουν στις Βρυξέλλες, υπογραμμίζοντας ότι στο τραπέζι βρίσκονται αρκετές ιδέες πάνω σε όλα τα ανοικτά θέματα.
ΠΔΠ και ευρωομόλογα
Η κ. Φον ντερ Λάιεν, μιλώντας την περασμένη εβδομάδα ενώπιον της Ευρωβουλής, υποσχέθηκε μαζικές επενδύσεις βάσει ευρωπαϊκού σχεδίου που θα τεθεί άμεσα σε εφαρμογή και θα επιτρέψει στις οικονομίες όλων των χωρών-μελών να ανακάμψουν ταυτόχρονα. Η πρόεδρος της Επιτροπής τάσσεται σαφώς υπέρ της αξιοποίησης Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) της περιόδου 2021- 2027 ως βασικού εργαλείου εξεύρεσης των πόρων του προσωρινού ταμείου ανάκαμψης. Το ΠΔΠ της προσεχούς επταετίας θα συμφωνηθεί τους αμέσως επόμενους μήνες, ενώ οι πόροι του αναμένεται να ξεπεράσουν το 1 τρισ. ευρώ. Ένα μέρος αυτού του ποσού θα μπορούσε να δεσμευθεί ως εγγύηση προκειμένου στη συνέχεια, μέσω μόχλευσης στις αγορές, να αντληθούν σημαντικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του προσωρινού ταμείου.
Η κ. Φον ντερ Λάιεν προτιμά τη λύση του ΠΔΠ έναντι άλλων εναλλακτικών, όπως τα ευρωομόλογα ή «κορονο-ομόλογα» που διχάζουν, διότι, όπως είπε στους ευρωβουλευτές, «το εμπιστεύονται όλα τα κράτη-μέλη επειδή υπάρχει, μπορεί να φέρει γρήγορα αποτελέσματα, είναι διαφανές, ενώ έχει δοκιμαστεί ως μέσο για τη συνοχή, τη σύγκλιση και τις επενδύσεις». Ο κοινοτικός προϋπολογισμός θα αποτελέσει τη ναυαρχίδα της ανάκαμψης, είπε, προσθέτοντας ότι «θα αξιοποιήσουμε την ισχύ του για τη μόχλευση του τεράστιου όγκου επενδύσεων που χρειαζόμαστε για την ανοικοδόμηση της κοινής αγοράς μετά την πανδημία».
Η πρόεδρος της Κομισιόν δεν υποστηρίζει την έκδοση ευρωομολόγων, αφήνοντας να εννοηθεί πως η διαδικασία είναι χρονοβόρα, ενώ τα κράτη-μέλη έχουν άμεση ανάγκη των δανείων του νέου ταμείου και το ΠΔΠ είναι μια δοκιμασμένη συνταγή από το παρελθόν για την άντληση χρημάτων από τις αγορές.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Εurogroup Μάριο Σεντένο υποστηρίζει τη χρησιμοποίηση του ΠΔΠ, ωστόσο, επικαλούμενος την ανάγκη να είναι διαθέσιμες οι χρηματοδοτήσεις για την ανάκαμψη μέσα στο καλοκαίρι, προτείνει να προηγηθεί μια έκδοση ευρωομολόγου για τους επόμενους μήνες και στη συνέχεια, μετά το 2021, να πάρει τη σκυτάλη το νέο ΠΔΠ.
Οι χώρες του Νότου, με επικεφαλής την Ιταλία, που έχει και τη μεγαλύτερη ανάγκη επενδύσεων, θέλουν την έκδοση ευρωομολόγου, χωρίς να απορρίπτουν την παράλληλη αξιοποίηση του ΠΔΠ. Αντίθετα, ο Βορράς και άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, όπως ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕSM) Κλάους Ρέγκλινγκ, τάσσονται υπέρ της χρησιμοποίησης του ΠΔΠ, ως μοναδικού εργαλείου, μέσω μόχλευσης στις αγορές.
Το ποσό που θα απαιτηθεί
Ως προς το ποσό που θα απαιτηθεί, τις τελευταίες εβδομάδες έχουν ακουστεί ποσά που κυμαίνονται από 400 δισ. ευρώ μέχρι 1,5 τρισ. ευρώ.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, σε πρόσφατη συνέντευξή του στους «Financial Times», έκανε λόγο για προικοδότηση του προσωρινού ταμείου με 400 δισ. ευρώ μέσω έκδοσης κοινού χρέους των χωρών της Ευρωζώνης.
Ο κ. Ρέγκλινγκ, σε συνέντευξή του στην κυριακάτικη έκδοση της ιταλικής εφημερίδας «Corriere della Sera», υπολογίζει ότι θα χρειαστεί ένα ποσό τουλάχιστον 500 δισ. ευρώ επιπλέον από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ενδεχομένως -όπως είπε- και περισσότερα. Ο ίδιος θεωρεί ως ευκολότερο τρόπο για να βρεθούν τα συγκεκριμένα κεφάλαια το ΠΔΠ, καθώς θεωρεί ότι αυτό είναι πιο εύκολο να γίνει επειδή υπάρχει ήδη η τεχνογνωσία.
Η κ. Φον ντερ Λάιεν έχει εκτιμήσει τις ανάγκες των κρατώνμελών για επενδύσεις σε ένα ποσό άνω του 1 τρισ. ευρώ, ενώ ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για την οικονομία, Βάλντις Ντομπρόβσκις και ο επίτροπος Προϋπολογισμού Γιοχάνες Χαν αναφέρθηκαν πρόσφατα σε ποσά μεταξύ 1,3 και 1,5 τρισ. ευρώ αντίστοιχα.
Είναι προφανές, πάντως, ότι στις συζητήσεις που θα γίνουν μεθαύριο Πέμπτη μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ο καθορισμός της πηγής προέλευσης των χρηματοδοτήσεων που θα δοθούν στα κράτη-μέλη υπό μορφή δανείων, εξαιτίας της άρνησης του Βορρά να δεχθεί την κοινή έκδοση χρέους στις αγορές. Αντίθετα, στον καθορισμό του ποσού εκτιμάται ότι θα επιτευχθεί συμφωνία πιο εύκολα.
πενθυμίζεται ότι το Εurogroup έχει ήδη εγκρίνει τη στήριξη των χωρών-μελών με δάνεια ύψους 540 δισ. ευρώ, τα οποία θα προέλθουν από τις εξής πηγές: 240 δισ. ευρώ από τον ΕSM, 100 δισ. ευρώ μέσω του SURE, ενός προσωρινού εργαλείου της Κομισιόν καθώς και 200 δισ. ευρώ από την ETEπ.
