Skip to main content

Ευρωπαϊκό «βήμα» στην προληπτική εποπτεία τραπεζών

Από την έντυπη έκδοση

Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]

Η ολομέλεια της Ευρωβουλής επικύρωσε χθες τη συμφωνία που είχαν πετύχει οι ευρωβουλευτές με το Συμβούλιο Υπουργών για τη μείωση των κινδύνων στον τραπεζικό τομέα και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των τραπεζών.

Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, που χαιρέτισε τη χθεσινή απόφαση, τα μέτρα που συμφωνήθηκαν θα ενισχύσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και θα βελτιώσουν τη δανειοδοτική ικανότητα των τραπεζών με σκοπό τη στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας. 

Τα μέτρα που αποφασίστηκαν αφορούν την οδηγία για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών (BRRD) και τον κανονισμό για τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης (SRMR), που εγκρίθηκαν το 2014 και προσδιορίζουν τους κανόνες για την ανάκαμψη και την εξυγίανση προβληματικών ιδρυμάτων, καθώς και τη θέσπιση ενός ενιαίου μηχανισμού εξυγίανσης.
Αναφορικά με την οδηγία για τη θέσπιση πλαισίου για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων (BRRD) και τον κανονισμό για τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης (SRMR), προβλέπουν ότι τα διεθνή πρότυπα απορρόφησης ζημιών και ανακεφαλαιοποίησης θα ενσωματωθούν στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η νέα νομοθεσία για τον «οδικό χάρτη» για τις τράπεζες που αντιμετωπίζουν ζημίες αναμένεται να διασφαλίσει ότι αυτές θα έχουν αρκετά κεφάλαια και δανεισμό συμβατό με την αρχή του «bail-in», ώστε να μη χρειάζεται να καταφεύγουν σε διασώσεις με χρήματα των φορολογουμένων και να οριστούν οι προϋποθέσεις για έγκαιρα διορθωτικά μέτρα.

Τι θα ισχύει στην αναστολή εκπλήρωσης υποχρεώσεων 

Οι νέοι κανόνες για την εφαρμογή στάσης πληρωμών θα επιτρέπουν την αναστολή εκπλήρωσης υποχρεώσεων από τράπεζες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Αυτή η δυνατότητα θα μπορεί να ενεργοποιηθεί αφού διαπιστωθεί ότι η τράπεζα καταρρέει ή είναι πιθανό να καταρρεύσει και αν δεν υπάρχει άμεσα διαθέσιμος τρόπος να αποτραπεί η κατάρρευση με χρήση μέσων του ιδιωτικού τομέα. Επιτρέπουν δε στην αρμόδια αρχή για την εξυγίανση να καθορίσει αν είναι προτιμότερο για το δημόσιο συμφέρον να εξυγιανθεί η τράπεζα παρά να χρεοκοπήσει. Το πεδίο εφαρμογής της αναστολής αυτής θα πρέπει να αντιστοιχεί στο μέγεθος του κινδύνου και να αναπροσαρμόζεται κατά περίπτωση. Αν η εξυγίανσή της δεν είναι σύμφωνη με το δημόσιο συμφέρον, η τράπεζα θα πρέπει να μπει σε καθεστώς εκκαθάρισης σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο.

Τέλος, το Κοινοβούλιο εξασφάλισε ότι θα υπάρξει πρόβλεψη για την προστασία των μικροεπενδυτών από «bail-in», όπως για παράδειγμα όταν τα ομόλογα που εκδίδει μια τράπεζα δεν είναι κατάλληλα επενδυτικά εργαλεία γι’ αυτούς. Τα συμβόλαια που υπάγονται σε νομοθεσία άλλης χώρας της Ε.Ε. θα πρέπει να περιλαμβάνουν ρήτρα αναγνώρισης ότι υπάγονται στους κανόνες για την αναστολή πληρωμών και το «bail-in».

Για να διασφαλιστεί ότι κάθε τράπεζα αντιμετωπίζεται βάσει του βαθμού έκθεσής της στον κίνδυνο και της συστημικής της σημασίας, οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν ότι μικρά και όχι πολύπλοκα τραπεζικά ιδρύματα θα υπόκεινται σε απλούστερους κανόνες, ειδικά όσον αφορά τις εκθέσεις τους και τα τραπεζικά κεφάλαια που θα πρέπει να διαθέτουν για την κάλυψη πιθανών ζημιών. Οι συστημικές τράπεζες από την άλλη θα πρέπει να αυξήσουν σημαντικά τα ίδια αποθέματά τους για την κάλυψη ζημιών για να ενισχυθεί η αρχή του «bail-in» (ζημίες που καλύπτουν οι κεφαλαιούχοι των τραπεζών, π.χ. κάτοχοι ομολόγων, για την αποφυγή χρεοκοπίας, αντί για την ανακεφαλαιοποίηση με δημόσιους πόρους) στην Ε.Ε.

Ενίσχυση δανειοδότησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων

Τέλος, καθώς οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν μικρότερο δανειοληπτικό κίνδυνο σε σύγκριση με μεγάλες εταιρείες, οι κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις τράπεζες θα είναι μικρότερες όταν δανείζουν σε αυτές. Στόχος του μέτρου αυτού είναι η αύξηση της δανειοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.