Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
«Η επιτυχής έξοδος από το πρόγραμμα είναι ορατή, αλλά η βιώσιμη ανάκαμψη δεν είναι ακόμη διασφαλισμένη». Πρόκειται για την παραδοχή εκπροσώπου των θεσμών η οποία διαχωρίζει με τον πλέον σαφή τρόπο το τέλος του προγράμματος από το τέλος του ελληνικού ζητήματος.
Οι πιστωτές φαίνεται να βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Από τη μία πλευρά έχουν εξαντλήσει τον χρόνο και τα χρήματα που αρχικά διασφάλισαν για το ελληνικό πρόγραμμα, από την άλλη πλευρά γνωρίζουν ότι το πρόβλημα δεν έχει επιλυθεί στον πυρήνα του.
Αδυναμίες που αρχικά εντοπίζονταν στη δημοσιονομική ισορροπία και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών πλέον έχουν σε μεγάλο βαθμό διορθωθεί. Ωστόσο, μεγάλες ανισορροπίες παραμένουν, σε τομείς όπως το δημόσιο χρέος και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Επιπλέον, «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις έχουν νομοθετηθεί, αλλά έχουν μόνο μερικώς εφαρμοστεί, διότι υπάρχουν εξάλλου ζητήματα που θα απαιτήσουν χρόνια, όπως η αποτελεσματικότητα της αρχής εσόδων, η αδειοδότηση επενδύσεων, το κτηματολόγιο και η μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα», σύμφωνα με εκπρόσωπο των θεσμών.
Η ίδια πηγή έθετε δύο προϋποθέσεις για την επίτευξη οικονομικής ανάκαμψης στην Ελλάδα, τις οποίες προσέγγιζε ως αλληλένδετες, υπό την έννοια ότι η πρώτη είναι σε θέση να λειτουργήσει ως κίνητρο για τη δεύτερη, και αντίστροφα.
- Το Eurogroup να εφαρμόσει αξιόπιστα τα μέτρα που απαιτούνται για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους.
- Η ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει τις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που υιοθέτησε υπό το πρόγραμμα του ESM σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση, ιδίως τα αμέσως επόμενα χρόνια μετά τη λήξη του προγράμματος.
Η ανησυχία των θεσμών για την περίοδο μετά τον Αύγουστο 2018 αφορά κατά βάση το ρίσκο αντιστροφής δρομολογημένων πολιτικών, ιδιαίτερα εν όψει ενός «θερμού» εκλογικού κύκλου στην Ελλάδα. Επίσης, την αδυναμία της ελληνικής δημόσιας διοίκησης στο πεδίο της υλοποίησης και τον αντίκτυπο της απώλειας των δομών του προγράμματος που είχαν καθιερωθεί από το 2010.
Τα επόμενα βήματα
Οι ελληνικές αρχές καλούνται να παρουσιάσουν στο Eurogroup μια δική τους στρατηγική ανάπτυξης, κατά πάσα πιθανότητα μέσα στον Απρίλιο.
Η αποστολή των θεσμών στοχεύει στην επίτευξη μιας συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο -Staff Level Agreement- για την 4η αξιολόγηση νωρίς τον Μάιο, οπότε και θα γίνουν γνωστά τόσο τα αποτελέσματα των ενισχυμένων stress tests στις τράπεζες, όσο και τα νεότερα στοιχεία για την εξέλιξη των δημοσιονομικών επιδόσεων.
Κρίσιμες θεωρούνται έπειτα οι πολιτικές διαβουλεύσεις που θα ακολουθήσουν στο Eurogroup, στις 24 Μαΐου και στις 21 Ιουνίου, για το σύνολο του ελληνικού πακέτου, που θα αφορά την 4η αξιολόγηση, το χρέος και το πλαίσιο της μετα-προγραμματικής ενισχυμένης εποπτείας.
Στις 20 Αυγούστου 2018 λήγει το πρόγραμμα του ESM.
