Από την έντυπη έκδοση
Τρόπους ώστε να καλυφθεί έως το τέλος του 2015 το «ανεκτέλεστο» ύψους 1,4 δισ. ευρώ που αφορά το τρέχον πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης Αλέξανδρος Μπαλτατζής (2007-2013) και ταυτόχρονα να ξεμπλοκάρουν τα 4,2 δισ. ευρώ της νέας προγραμματικής περιόδου (2015-2020) αναζητά η ηγεσία του υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης.
Με τον χρόνο να μην αποτελεί σύμμαχο, ο κίνδυνος απώλειας σημαντικών κονδυλίων από τα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης είναι ορατός, εξέλιξη που ταυτόχρονα σηματοδοτεί την επιβολή και νέων προστίμων από τις Βρυξέλλες.
Ειδικότερα, με βάση τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, η απορροφητικότητα του «Μπαλτατζής» βρίσκεται στο 63%, ήτοι η χώρα καλείται -στο και πέντε- να τρέξει σειρά μέτρων ώστε να απορροφήσει το εναπομείναν 37% του φακέλου, που μεταφράζεται σε 1,4 δισ. ευρώ.
Ηδη, όπως έχει γνωστοποιήσει το υπουργείο, το 2014 η Ελλάδα εξαιτίας της ανικανότητας απορρόφησης έχασε 171 εκατ. ευρώ από τους κοινοτικούς πόρους, ενώ διαφαίνεται σοβαρότατος ο κίνδυνος οι απώλειες πόρων να είναι ακόμη μεγαλύτερες το 2015 με δεδομένο ότι τον Δεκέμβριο τυπικά εκπνέει και η ευρωπαϊκή «παράταση» του Κανονισμού Ν+2.
Προκειμένου να αποτρέψει την αρνητική αυτή εξέλιξη η πολιτική ηγεσία του υπουργείου προσπαθεί να εξασφαλίσει εκ νέου παράταση στην απορρόφηση των πόρων του προγράμματος και το 2016. Δηλαδή επιδιώκεται το Ν+2 να γίνει Ν+3 (ήτοι μέχρι Δεκέμβριο του 2016) ή έστω Ν=2,5 (δηλαδή παράταση τουλάχιστον έξι μηνών έως τον Ιούνιο του 2016). Στον ίδιο χρόνο πρέπει να «τρέξει» και η ανακατανομή των κονδυλίων από τα μη δημοφιλή στα δημοφιλή μέτρα, ώστε να επιταχυνθεί ο ρυθμός απορρόφησης ή και να προχωρήσουν αποπληρωμές εξισωτικών αποζημιώσεων, βιολογικών (που συνολικά ξεπερνούν τα 300 εκατ. ευρώ), η κάλυψη ζημιών, καθώς και η υλοποίηση του νέου επιχειρησιακού προγράμματος για την κτηνοτροφία που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση.
Τη λύση της παράτασης πρότεινε ο αρμόδιος αν. υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Β. Αποστόλου στο πρόσφατο συνέδριο υπουργών στις Βρυξέλλες, ο οποίος ζήτησε να παραταθεί η προθεσμία της επιλεξιμότητας των δαπανών για τα προγράμματα αυτά (κανόνας Ν+2). «Αν εκφράσουμε την πολιτική μας βούληση για μια λογική παράταση της επιλεξιμότητας των δαπανών είναι βέβαιο ότι η Επιτροπή θα αναζητήσει τις απαραίτητες λύσεις, προβαίνοντας στις απαραίτητες κανονιστικές ή άλλες ρυθμίσεις».
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τις διερευνητικές επαφές του ελληνικού υπουργείου με άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε. προκύπτει ότι κι άλλες χώρες τάσσονται υπέρ της χρονικής παράτασης στην απορρόφηση των κονδυλίων της προγραμματικής περιόδου 2007-13. Πάντως ερωτηματικό παραμένει τι μέλλει γενέσθαι με το χρονοδιάγραμμα που αφορά το νέο ΠΑΑ 2015-2020 στον βαθμό που το υφιστάμενο παραταθεί έως το 2016.
Την ίδια ώρα, ακόμα μια σκληρή μάχη με τον χρόνο πρέπει να δώσει η ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, καθώς η κωλυσιεργία που καταγράφεται ως προς την έγκριση του φακέλου του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2015-2020 βάζει σε κίνδυνο να χαθεί ο πρώτος χρόνος της νέας προγραμματικής περιόδου.
Μολονότι ο φάκελος του νέου ΠΑΑ κατατέθηκε έγκαιρα το περσινό καλοκαίρι και στη θεωρία μέχρι το τέλος του 2014 οι αρμόδιες υπηρεσίες θα είχαν λάβει τα ερωτήματα και θα είχαν αποστείλει όλες τις διευκρινίσεις που χρειάζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να εγκρίνει τον φάκελο, στην πράξη ακόμα οι ερωτήσεις των Βρυξελλών βρίσκονται στα γραφεία του υπουργείου. Η εξέλιξη αυτή πρακτικά σημαίνει ότι τα 4,2 δισ. παραμένουν μπλοκαρισμένα.
Ως εκ τούτου, στον αέρα βρίσκονται τα προγράμματα για τους νέους αγρότες, τις ορεινές ή μειονεκτικές περιοχές, τα σχέδια βελτίωσης, τα start ups κ.ά., καθώς είναι αμφίβολο εάν θα μπορέσει το υπουργείο να προχωρήσει σε νέες προκηρύξεις εντός του έτους.
Πάντως, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι εάν καταφέρει το υπουργείο να αποστείλει τις διευκρινίσεις άμεσα και λάβει την έγκριση μέχρι τον Μάιο και με την προϋπόθεση ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς κινηθούν σε φιλοσοφία «σπριντ», τότε δύναται το δεύτερο εξάμηνο να μπορέσουν να «τρέξουν» κάποια μέτρα.
Μια ακόμα διέξοδος είναι η υιοθέτηση της λύσης που είχε προταθεί από τον τέως ειδικό γραμματέα Κοινοτικών Πόρων και Υποδομών Δημήτρη Ιατρίδη, που φέρεται να είχε γίνει αποδεκτή από την αρμόδια επιτροπή της Ε.Ε., σύμφωνα με την οποία κάθε πρόγραμμα που κλειδώνει να μπορεί να ενεργοποιηθεί χωρίς να πρέπει να περιμένουν οι όποιες προκηρύξεις τη συνολική έγκριση του φακέλου.
Σε αυτό το καθεστώς δύναται να ενεργοποιηθούν μέτρα όπως αυτά των νέων αγροτών και των σχεδίων βελτίωσης, με γνώμονα ότι ίσχυαν και στην προηγούμενη περίοδο, άρα δεν χρήζουν διαχειριστικών βελτιώσεων.
Πρόστιμα
Σημαντική είναι η παράμετρος της επιβολής κυρώσεων από την Ε.Ε., στον βαθμό που η χώρα δεν καταφέρει να απορροφήσει τα προβλεπόμενα κονδύλια από τα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης. Σημειώνεται ότι ο φάκελος των ευρωπαϊκών προστίμων κατά της Ελλάδας περιλαμβάνει χρηματικές μέχρι στιγμής ποινές και καταλογισμούς συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ. Η χώρα βαρύνεται με βεβαιωμένα πρόστιμα που ανέρχονται σε 1,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 500 εκατ. πρέπει να αποπληρωθούν το 2015 -ήδη καταβλήθηκαν 215 εκατ.- και τα 398 εκατ. εντός του 2016. Σε 1,2 δισ. ανέρχονται οι κοινοτικοί καταλογισμοί, ποσό στο οποίο περιλαμβάνονται: 327 εκατ. ευρώ από το «πακέτο Χατζηγάκη» -ποσό που έπεσε από τα 421 εκατ. που υπολογιζόταν αρχικά-, 150 εκατ. που ζητούνται να ανακτηθούν από το «πακέτο Κοντού» και 465 εκατ. ευρώ που αφορούν πακέτα της περιόδου 1982-89.
Ποσόστωση για αγελαδινό γάλα
Μέχρι και το 100% της αιτούμενης ποσόστωσης κατανέμεται στους νεοεισερχόμενους αγελαδοτρόφους από το Εθνικό Απόθεμα για τη γαλακτοκομική περίοδο 2014-2015, με την προϋπόθεση να υπάρχει η εκμετάλλευση του αντίστοιχου ζωικού κεφαλαίου.
Αυτό ορίζει η σχετική Υπουργική Απόφαση που υπογράφει ο αναπληρωτής υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Βαγγέλης Αποστόλου.
Σημειώνεται, επιπλέον, ότι αναφορικά με τους παραγωγούς με νέα επενδυτικά σχέδια, που κατατέθηκαν στη διάρκεια του 2014, κατανέμεται ποσόστωση μέχρι την κάλυψη της προβλεπόμενης στο επενδυτικό σχέδιο ποσόστωσης (με βάση τον αριθμό αγελάδων). Στα σχετικά επενδυτικά σχέδια θα πρέπει να προβλέπεται δραστηριότητα παραγωγής τουλάχιστον 70 τόνων αγελαδινού γάλακτος ανά γαλακτοκομικό έτος. Στους παραπάνω δικαιούχους κατανέμεται κατ’ αρχήν ατομική ποσότητα αναφοράς μέχρι 100% της αιτούμενης από αυτούς ποσότητας που σε κάθε περίπτωση δεν υπερβαίνει την προβλεπόμενη ποσότητα στο επενδυτικό τους σχέδιο κατά την ολοκλήρωσή του.
Για τον υπολογισμό των προβλεπόμενων στο επενδυτικό σχέδιο ποσοτήτων παραγομένου γάλακτος λαμβάνεται υπ’ όψιν απόδοση μέχρι 7 τόνους περίπου ανά αγελάδα ετησίως. Σε κάθε περίπτωση, στους ανωτέρω υπολογισμούς της προς κατανομή ποσότητας ανά δικαιούχο λαμβάνεται υπ’ όψιν και η ποσόστωση που τυχόν ήδη κατέχει ο αιτών μέχρι την έκδοση της παρούσας απόφασης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αρμόδιος φορέας είναι ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, ο οποίος προβαίνει στη χορήγηση των ποσοστώσεων αγελαδινού γάλακτος ως ανωτέρω και ιδιαίτερα όσον αφορά τον έλεγχο της επιλεξιμότητας των δικαιούχων.
Υπενθυμίζεται ότι η κατανομή ποσοστώσεων αγελαδινού γάλακτος σε ενεργούς αγελαδοτρόφους από το Εθνικό Απόθεμα, για τη γαλακτοκομική περίοδο 2013-2014 ανήλθε σε περίπου 60.000 τόνους.
ΔΑΝΑΗ ΑΛΕΞΑΚΗ – [email protected]
