Από την έντυπη έκδοση
Των Κώστα Δεληγιάννη και Γιάννη Κανουπάκη
Η παρουσία της Ελλάδας στο επενδυτικό κάδρο μεγάλων επιχειρήσεων του ενεργειακού κλάδου αποτυπώθηκε κατά τις επαφές που είχε ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης στις ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, συμμετέχοντας στη διεθνή ενεργειακή σύνοδο CERAWEEK 2019.
Αυτό αποκάλυψε χθες ο υπουργός Ενέργειας, στο περιθώριο του 1ου Συνεδρίου Ενέργειας της «Ναυτεμπορικής» με θέμα «Αλλαγή “τάσης” στην Ενέργεια», σημειώνοντας πως είναι δεδομένο το μεγάλο ενδιαφέρον αμερικανικών πετρελαϊκών εταιρειών για εξόρυξη υδρογονανθράκων στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Έτσι, όπως πρόσθεσε ο υπουργός, δημιουργείται η προοπτική η περιοχή να αποτελέσει στο μέλλον βασικό πόλο παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου, που θα καλύψουν μεγάλο μέρος αναγκών της Ευρώπης. Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Σταθάκη, υπάρχει επίσης γενικότερο επενδυτικό ενδιαφέρον για τον ενεργειακό κλάδο στην Ελλάδα, και ειδικότερα στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και των δικτύων υποδομών, τόσο ηλεκτρικής ενέργειας όσο και φυσικού αερίου.
Λίγο νωρίτερα, στην ομιλία του από το βήμα του Συνεδρίου της «Ν», ανέφερε ότι ο σχεδιασμός υλοποιείται τα τελευταία χρόνια με κατεύθυνση τη ριζική μεταβολή του ενεργειακού μίγματος υπέρ των ΑΠΕ, με μερίδιο στο 32% της ηλεκτροπαραγωγής και της τελικής κατανάλωσης, τη σταδιακή απεξάρτηση από τον λιγνίτη, τη χρήση του φυσικού αερίου ως σταθεροποιητικού παράγοντα στη μεταβατική περίοδο, καθώς και την εξοικονόμηση ενέργειας στο 32%. Όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις, ο Γιώργος Σταθάκης έδωσε έμφαση στην απελευθέρωση των αγορών του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου, τόσο στη χονδρική όσο και στη λιανική, καθώς και στις περιφερειακές ηλεκτρικές διασυνδέσεις που υλοποιούνται με βάση το μοντέλο-στόχο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας στην Ευρώπη. «Θέλουμε η Ελλάδα να μετατραπεί σε έναν νέο πόλο ανάπτυξης, παραγωγής, στο πλαίσιο της συνεργασίας με όλες τις χώρες», ανέφερε ο κ. Σταθάκης, κάνοντας μνεία στο «Φόρουμ για το Φυσικό Αέριο στη ΝΑ Μεσόγειο» και τις από κοινού πρωτοβουλίες με τις χώρες της περιοχής στην κατεύθυνση της ενισχυμένης συνεργασίας, με αποκορύφωμα τις συζητήσεις για τον αγωγό EastMed.
Ο Κώστας Κατσαφάδος, βουλευτής Α’ Πειραιώς & Νήσων, αναπληρωτής τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Νέας Δημοκρατίας, υπογράμμισε ότι η αναβάθμιση του ρόλου της χώρας μας σε ό,τι αφορά το γεωστρατηγικό πρόσημο στην ενέργεια είναι κάτι παραπάνω από επείγον. Υπενθύμισε, δε, ότι αυτό τόνισε και ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας στην πρόσφατη επίσκεψη την οποία έκανε στη Μόσχα, υποστηρίζοντας τη στρατηγική διαφοροποίηση των πηγών και οδών διέλευσης ενέργειας ως απαραίτητη αρχή για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και της Ελλάδας.
Στο πλαίσιο αυτό, η μείωση της τρέχουσας ενεργειακής εξάρτησης της Ελλάδας -η οποία το 2016 ήταν στο 73,6%- ώστε να πλησιάσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι το 54%, πρέπει να είναι ένας σταθερός και αδιαπραγμάτευτος στόχος, ο οποίος θα πρέπει να υλοποιηθεί άμεσα. «Μπορεί να επιτευχθεί μέσω της μείωσης των ενεργειακών ροών, μέσω της αύξησης παραγωγής από εγχώριους ενεργειακούς πόρους με έμφαση στις ΑΠΕ, στους υδρογονάνθρακες και στην ενεργειακή αποδοτικότητα. Μέσω της διατήρησης του λιγνίτη στο ενεργειακό μίγμα με μειούμενο σταδιακά μερίδιο», σημείωσε χαρακτηριστικά. Ωστόσο, ο κ. Κατσαφάδος ξεκαθάρισε ότι η Ν.Δ. είναι αντίθετη στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε γόνιμα και καλλιεργήσιμα χωράφια.
Ο Γιάννης Μανιάτης, βουλευτής Αργολίδας ΚΙΝΑΛ, π. υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, δήλωσε στην αρχή της ομιλίας του ότι ο ενεργειακός τομέας μπορεί να απορροφήσει 30-50 δισ. ευρώ, και πως υπό όρους και προϋποθέσεις κανονικής διακυβέρνησης της χώρας, με ευρωπαϊκό προσανατολισμό και σοβαρή ενεργειακή και εξωτερική πολιτική, μπορεί να αποτελέσει το υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα πατήσει το νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας που θα παράγει εθνικό πλούτο και θέσεις εργασίας.
Ο ίδιος έκανε λόγο για μια λογική και ενεργειακή αντίφαση, να είναι υπό δημόσιο έλεγχο τα δίκτυα, τα λιανικά δίκτυα και να μην είναι υπό δημόσιο έλεγχο τα μεγάλα δίκτυα, τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και το δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου.
Αυστηρό το πλαίσιο
Στην πρώτη ενότητα του συνεδρίου με θέμα «Ανατροπή σκηνικού από την απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου», με συντονιστή τον καθηγητή Αντώνη Μεταξά, πρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Ενεργειακής Ρύθμισης, ο διευθυντής μάρκετινγκ και επικοινωνίας της ΖeniΘ, Μάνος Εξαρχουλάκος, υπογράμμισε ότι η αγορά πρέπει με πράξεις να κερδίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, γι’ αυτό είναι ανάγκη να στηριχθεί η ΡΑΕ.
Ο Δημήτρης Τζώρτζης, διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ, αναφέρθηκε στην ύπαρξη πιο αυστηρού πλαισίου με διαχωρισμό των εταιρειών (ΔΕΣΦΑ, Δίκτυα, Εμπορική Δραστηριότητα), αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στο νέο επιχειρησιακό σχέδιο για την Αττική. Η επόμενη ημέρα είναι το Χρηματιστήριο Ενέργειας, πρόσθεσε. Ο Μιχάλης Φιλίππου, διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας και πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος του ΔΑΠΕΕΠ, υπογράμμισε ότι είναι μονόδρομος η διαμόρφωση όλων των προϊόντων σε στενή συνεργασία με τους συμμετέχοντες στο νέο ενεργειακό πλαίσιο.
Στρατηγική θέση
Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε στο πάνελ της 2ης ενότητας του Συνεδρίου, με θέμα τις νέες «ενεργειακούς οδούς» στην Ελλάδα και συντονιστή τον δημοσιογράφο της «Ν» Κώστα Δεληγιάννη, ο Γεράσιμος Αυλωνίτης, ειδικός επί Ρυθμιστικών Θεμάτων του ΔΕΣΦΑ & μέλος του Δ.Σ. του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (HenEX), τόνισε την ανάγκη να υπάρχει ένα δίκτυο αγωγών που να συνδέεται με εγκαταστάσεις αποθήκευσης, επιτρέποντας να πηγαίνει το φυσικό αέριο σε πολλές κατευθύνσεις, παράλληλα με μια λειτουργική χονδρεμπορική αγορά με συστήματα τιμών.
Ο Θωμάς Αχείμαστος, Chief Strategy officer της Gastrade, εξήγησε ότι ο πλωτός σταθμός στην Αλεξανδρούπολη θα λύσει πολλά προβλήματα εξυπηρετώντας τον λεγόμενο «κάθετο διάδρομο».
Η σημασία του προκύπτει από το γεγονός ότι η Ε.Ε. έχει συμπεριλάβει τον Gastrade στα έργα κοινού ενδιαφέροντος, έκανε δε γνωστό πως έχουν ήδη ολοκληρωθεί οι δύο φάσεις του. Ο Γιάννης Μπασιάς, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ), προσδιόρισε τη στρατηγική θέση της Ελλάδας ως μια ζώνη που εκτείνεται από την Κέρκυρα έως τη Ν. Κρήτη, χωρίζοντας ενεργειακά τη Μεσόγειο σε Ανατολική και Δυτική, ενώ την ίδια ώρα διαμορφώνονται στην ευρύτερη περιοχή και άξονες Ανατολής-Δύσης και Μαύρης Θάλασσας, με το κοίτασμα Neptune και τον EastMed. Βεβαίως η θέση μας, όπως είπε, γίνεται πολύ σημαντική εάν βρεθούν κοιτάσματα στην περιοχή μας με ικανοποιητικές ποσότητες.
Η Στεφανία Μωσσέ, διευθύνουσα σύμβουλος και αντιπρόεδρος της ΔΕΔΑ, ανέδειξε το επενδυτικό πλάνο της εταιρείας, προϋπολογισμού 172 εκατ. ευρώ, που είναι διασφαλισμένο για τις πρώτες 18 πόλεις στις Περιφέρειες Αν. Μακεδονίας-Θράκης, Κεντρ. Μακεδονίας και Στερεάς Ελλάδας, φέρνοντας το φυσικό αέριο πιο κοντά σε περισσότερους καταναλωτές.
Προσοχή σε νέες στρεβλώσεις
Στην 3η ενότητα, με θέμα «Οι ΑΠΕ βάζουν στην “πρίζα” νέες επενδυτικές ευκαιρίες», με συντονίστρια τη δρ. Κωνσταντίνα Δημητρούλη, δημοσιογράφο της ΕΡΤ, ο δρ Διονύσιος Παπαχρήστου, συντονιστής Ομάδας Διαγωνισμών ΑΠΕ και διευθυντής Γραφείου Τύπου & Δημοσίων Σχέσεων της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), επισήμανε ότι πλέον έχει διαμορφωθεί ένα ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον με συγκεκριμένο μηχανισμό στήριξης των Ανανεώσιμων από το 2017.
Ο Παναγιώτης Λαδακάκος, πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), χαρακτήρισε θετικό το γεγονός ότι παρά τη δημοσιονομική κρίση ο κλάδος των ΑΠΕ κατάφερε να κρατηθεί ζωντανός, ιδιαιτέρως τα αιολικά που σημειώνουν ρυθμούς ανάπτυξης, έχοντας, βεβαίως, μακρύ δρόμο ακόμη. Ξεκαθάρισε ότι είναι απαραίτητη η επιτάχυνση των αδειοδοτικών διαδικασιών που κρατούν πάνω από 7 χρόνια.
Ο δρ Σωτήρης Καπέλλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), κατέγραψε ότι η αγορά φωτοβολταϊκών ξεκινά και πάλι να αναπτύσσεται. Oι τιμές των διαγωνισμών θα πέσουν κι άλλο, φθάνοντας την Οριακή Τιμή συστήματος και ο καταναλωτής δεν θα επιβαρύνεται. Ωστόσο, εξέφρασε επιφυλάξεις για τον κίνδυνο να υπάρξουν και πάλι στρεβλώσεις στην αγορά στο μέλλον, γι’ αυτό όπως είπε πρέπει να είναι ελεγχόμενος ο αριθμός των φ/β.
Η Μαβίκα Ηλιού, director & Group ESMS officer, Εταιρική & Επενδυτική Τραπεζική – Wholesale Products, Green Banking & Αναπτυξιακά Προγράμματα, του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς, έδωσε έμφαση στη σταθερή στήριξη με χρηματοδοτήσεις σε επενδύσεις στον τομέα των ΑΠΕ. Όπως έκανε γνωστό, πρόκειται για έναν από τους πιο υγιείς τομείς, χωρίς καθυστερήσεις αποπληρωμών ακόμη και στη μακρά περίοδο της κρίσης.
ΔΕΗ: Ώρα ηλεκτροκίνησης
Το επόμενο δίμηνο η ΔΕΗ θα έχει ολοκληρώσει το επιχειρηματικό σχέδιο για την παροχή υπηρεσιών ηλεκτροκίνησης σε ιδιώτες και εταιρικούς στόλους, ώστε αμέσως μετά να το θέσει στην πράξη, όπως ανέφερε ο κ. Γιάννης Κοπανάκης, γενικός διευθυντής Εταιρικής Ανάπτυξης της ΔΕΗ, στην 4η ενότητα του συνεδρίου με θέμα τις «πράσινες» μεταφορές και συντονιστή τον Νίκο Φαραντούρη, καθηγητή στο πανεπιστήμιο Πειραιώς και επικεφαλής Νομικών Υπηρεσιών ΔΕΠΑ και Εurogas.
Σύμφωνα με τον κ. Κοπανάκη, βασικός «πυλώνας» αυτών των υπηρεσιών θα είναι το δημόσια προσβάσιμο δίκτυο φορτιστών που σχεδιάζει να αναπτύξει η ΔΕΗ.
Οι υπηρεσίες αυτές θα συμπληρώσουν την πρόταση που έχει ήδη αναπτύξει η επιχείρηση για φορείς που διαχειρίζονται τις αστικές συγκοινωνίες σε ελληνικές πόλεις, στο πλαίσιο της οποίας έναντι ενός πάγιου ποσού ανά μήνα η ΔΕΗ θα παρέχει τα ηλεκτροκίνητα λεωφορεία, τις υποδομές φόρτισης και την ηλεκτρική ενέργεια, αναλαμβάνοντας και τη συντήρηση των οχημάτων. Πρόσθεσε πως η ΔΕΗ ενδιαφέρεται και για την «πράσινη» ναυτιλία, παρέχοντας σε υβριδικά πλοία τόσο λύσεις cold ironing όσο και τροφοδοσία με LNG.
Από την πλευρά της η Αλεξάνδρα Σδούκου, σύμβουλος Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, επισήμανε πως, πέρα από την οικονομική κρίση, η Ελλάδα υστερεί στη διείσδυση της ηλεκτροκίνησης επειδή η πολιτεία δεν έχει επεξεργαστεί σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα ένα ολιστικό σχέδιο για την ηλεκτροκίνηση.
Σημείωσε ότι στο πλαίσιο της παροχής οικονομικών κινήτρων μπορούν να υπάρξουν προγράμματα λελογισμένης επιδότησης.
Ο Δημήτρης Μιχαρικόπουλος, διευθυντής της Fortisis, σημείωσε πως υπάρχουν επίσης κοινοτικά κονδύλια για τη βιώσιμη μετακίνηση, τα οποία δεν έχουν αξιοποιηθεί έως σήμερα από την ελληνική πολιτεία. Υπογράμμισε πως για να είναι η αγορά βιώσιμη μακροπρόθεσμα, θα πρέπει να εξασφαλισθούν όροι που θα διευκολύνουν τον ανταγωνισμό. Όσον αφορά τις χρηματοδοτήσεις, το βάρος θα πρέπει να δοθεί στις υποδομές επαναφόρτισης σε ιδιωτικούς χώρους.
Ο δρ Ηλίας Κονοφάγος, μέλος της Επιτροπής Ενέργειας Ακαδημίας Αθηνών και εκτελεστικός αντιπρόεδρος Ανάπτυξης Υδρογονανθράκων της Flow Energy, επισήμανε πως θα πρέπει να αποφευχθεί το λάθος επιβολής νέων φόρων για την εξεύρεση πόρων για τις «πράσινες» μεταφορές τις ΑΠΕ και την ενεργειακή εξοικονόμηση. Αντίθετα, τα κεφάλαια θα πρέπει να προέλθουν από το Ταμείο Υδρογονανθράκων.
Τέλος, ο Αλέξανδρος Λαγάκος, Managing director της Blue Grid Gas & Power, τόνισε πως η αεριοκίνηση μπορεί να αποτελέσει τη λύση-γέφυρα έως περίπου το 2030-2040, όταν θα γίνει απολύτως εφικτή η ηλεκτροκίνηση σε κάθε είδους μεταφορικό μέσο.
ΑΔΜΗΕ: Είσοδος στη χονδρική τηλεπικοινωνιών
Την είσοδο του ΑΔΜΗΕ στη χονδρεμπορική αγορά τηλεπικοινωνιών, μέσω της νέας του θυγατρικής Grid Telecom, ανακοίνωσε κατά την ομιλία του στο συνέδριο της «Ν» ο κ. Μανούσος Μανουσάκης, πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας). Όπως επισήμανε, εκμεταλλευόμενη το χερσαίο και υποθαλάσσιο δίκτυο οπτικών ινών του ΑΔΜΗΕ, η Grid Telecom θα διαθέσει μισθωμένες γραμμές υπερυψηλών ταχυτήτων σε εγχώριους και διεθνείς παρόχους.
Σύμφωνα με τον κ. Μανουσάκη, ο Διαχειριστής διαθέτει ήδη δίκτυο οπτικών ινών μήκους 2.500 χλμ., το οποίο επεκτείνεται με ταχείς ρυθμούς, καθώς οι νησιωτικές διασυνδέσεις εμπεριέχουν οπτικές ίνες, ενώ και το οπτικό δίκτυο επίσης επεκτείνεται. «Με όχημα την Grid Telecom, o ΑΔΜΗΕ συμβάλλει στον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ελλάδας που αποτελεί έναν από τους πρωταρχικούς στόχους της Πολιτείας.
Η χώρα θα μπορέσει να διεκδικήσει μεγαλύτερο μερίδιο από τη διεθνή κίνηση δεδομένων και να καταστεί σημαντικότερος από ό,τι είναι ήδη σήμερα διεθνής τηλεπικοινωνιακός κόμβος» επισήμανε χαρακτηριστικά. Παρουσιάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα του 2018, σημείωσε πως πιστοποιούν με τον καλύτερο τρόπο ότι ο ΑΔΜΗΕ, με τον στρατηγικό του εταίρο State Grid Corporation of China, έχει μετασχηματιστεί από μια ΔΕΚΟ παλαιάς κοπής σε πρότυπο σύγχρονης και αποδοτικής δημόσιας επιχείρησης. «Πάντως, θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα πεπραγμένα του 2018 αναγκαστικά αποτελούν μόνο την προθέρμανση για τη μεγάλη πρόκληση του 2019, δηλαδή τη διασύνδεση Κρήτης-Αττικής» πρόσθεσε.
Όπως συμπλήρωσε, η Αριάδνη Interconnection, η θυγατρική εταιρεία ειδικού σκοπού του ΑΔΜΗΕ που έχει αναλάβει τη χρηματοδότηση και κατασκευή της διασύνδεσης, το αργότερο έως τις αρχές Απριλίου θα προχωρήσει στην προκήρυξη των διαγωνισμών για το έργο. Επίσης, έχει ήδη αποστείλει στη ΡΑΕ την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για συμμετοχή ενός ή περισσότερων στρατηγικών επενδυτών μειοψηφίας στο μετοχικό της κεφάλαιο, με την απόκτηση ποσοστού έως 39%, για την οποία θα υπάρξουν νεότερα έως τα μέσα Απριλίου.
Στις 9 Απριλίου η πρόσκληση για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας
Η διαδικασία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ Εμπορίας θα ξεκινήσει πριν ολοκληρωθεί η «διχοτόμηση» της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου, καθώς όπως ανέφερε στο περιθώριο του συνεδρίου της «Ν» ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ, Δημήτρης Τζώρτζης, η πρόκληση για την υποβολή ενδιαφέροντος για τον κλάδο εμπορίας θα δημοσιευτεί στις 8 Απριλίου. Σύμφωνα με τον κ. Τζώρτζη, για τον διαγωνισμό ήδη έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από Ιταλία, Γαλλία και Ισπανία.
Υπενθυμίζεται πως η διάσπαση της ΔΕΠΑ σε δύο διακριτές οντότητες, με τον κλάδο υποδομών και εμπορίας αντίστοιχα, ξεκίνησε με την υπερψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ στις 7 Μαρτίου και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός τριμήνου. Στην περίπτωση της ΔΕΠΑ Εμπορίας θα πωληθεί το 50% συν μία μετοχή, με το Δημόσιο να διατηρεί μειοψηφικό ποσοστό στην εταιρεία. Από την άλλη πλευρά, το Δημόσιο θα διατηρήσει τον πλειοψηφικό έλεγχο 51% της ΔΕΠΑ Υποδομών, κάτι που σημαίνει πως σε δεύτερη φάση θα διενεργηθεί διαγωνισμός για την πώληση του 14% της επιχείρησης.
