Από την έντυπη έκδοση
Των Νικόλ Λειβαδάρη και Μωυσή Λίτση
Πανικό στα διεθνή χρηματιστήρια και τις αγορές πετρελαίου προκαλεί η ανησυχία πως τα υπάρχοντα εμβόλια δεν προστατεύουν από τη νέα παραλλαγή Όμικρον, ενώ ο φόβος για παρατεταμένη περίοδο υψηλού πληθωρισμού επιδεινώνει το κλίμα στις αγορές, που νιώθουν νωπές ακόμη τις μνήμες των απωλειών ύψους 2 τρισ. δολαρίων που κατέγραψαν την προηγούμενη εβδομάδα. Αναλυτές εκτιμούν ότι οι αγορές βρίσκονται σε παρατεταμένη περίοδο έντονης μεταβλητότητας, με τους επενδυτές να αναζητούν άμυνες και ασφαλή καταφύγια έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο για το μέγεθος της νέας απειλής, ενώ παράλληλα η πιο επιθετική στάση της Federal Reserve απέναντι στον κίνδυνο του πληθωρισμού αλλάζει τις επενδυτικές ισορροπίες.
Η δήλωση του διευθύνοντος συμβούλου της φαρμακοβιομηχανίας Moderna Στεφάν Μπανσέλ πως τα υπάρχοντα εμβόλια ενδέχεται να μην είναι τόσο αποτελεσματικά απέναντι στη νέα παραλλαγή Όμικρον, έσπειρε τον πανικό στα χρηματιστήρια, που περιόρισαν ωστόσο τις αρχικές τους απώλειες.
Η αβεβαιότητα για την επικινδυνότητα της Όμικρον εντείνεται και από την ανακοίνωση της φαρμακευτικής εταιρείας Renegeneron Pharmaceuticals πως το κοκτέιλ αντισωμάτων της κατά του Covid-19 ενδέχεται να έχει μειωμένη αποτελεσματικότητα εναντίον της νέας παραλλαγής.
Παράγοντες της αγοράς και αναλυτές επισημαίνουν πως η αβεβαιότητα για τη μεταδοτικότητα του νέου στελέχους θα συνεχιστεί μαζί με την έντονη μεταβλητότητα, μέχρι να υπάρξουν οριστικά και ασφαλή συμπεράσματα για την ανθεκτικότητά του στα εμβόλια.
Σε παρατεταμένη περίοδο ρευστότητας και έντονης μεταβλητότητας οδηγεί τις διεθνείς αγορές η μετάλλαξη Όμικρον, με τους επενδυτές να αναζητούν άμυνες έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο για το μέγεθος της νέας απειλής και με τους αναλυτές να εμφανίζονται μοιρασμένοι στις προβλέψεις τους.
Χθες, χρηματιστήρια, νομίσματα αυξημένου ρίσκου και εμπορεύματα επέστρεψαν σε αρνητικό έδαφος και ευνοήθηκαν ξανά οι ασφαλείς τοποθετήσεις όπως ο χρυσός, καθώς η προειδοποίηση του επικεφαλής της Moderna ότι τα υπάρχοντα εμβόλια έχουν χαμηλή αποτελεσματικότητα έναντι της νέας μετάλλαξης λειτούργησε ως game changer στις αγορές. Βασική αγωνία των επενδυτών παραμένει το ενδεχόμενο νέων lockdowns στα οποία μπορεί να οδηγήσει αναγκαστικά μια μετάλλαξη ανθεκτική στα εμβόλια, με προφανείς συνέπειες στην παγκόσμια ανάκαμψη της οικονομίας και τη ζήτηση. Η συνέπεια ήταν, μετά τη βουτιά της Παρασκευής που «έσβησε» από τις αγορές συνολικές αξίες σχεδόν 2 τρισ. δολαρίων, Wall Street και ευρωπαϊκά χρηματιστήρια να γυρίσουν ξανά στο «κόκκινο».
Στη Wall Street ο Dow Jones κατέγραφε χθες το απόγευμα απώλειες 0,64% και ο S&P ακολουθούσε με πτώση 0,3%. Τις ισχυρότερες πιέσεις δέχονταν οι τράπεζες, που έχαναν 1,4%, ενώ αντίστοιχη ήταν η πτώση και για τις μετοχές του ταξιδιωτικού και αεροπορικού κλάδου, που πλήττεται πάντα πρώτος από τα περιοριστικά υγειονομικά μέτρα.
Ακόμη πιο ισχυρές ήταν οι πιέσεις στην Ευρώπη, όπου ο χρηματιστηριακός Νοέμβριος έκλεισε με απώλειες 3% και ο δείκτης Stoxx 600 μόνον χθες σημείωσε πτώση 1,5%. Το απόγευμα ο DAX στη Φραγκφούρτη, ο CAC στο Παρίσι και ο FTSE στο Λονδίνο εμφάνιζαν όλοι απώλειες άνω του 1,5%.
Οι μετοχές του αεροπορικού κλάδου δέχθηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα, με τον Νοέμβριο να καταγράφεται πλέον ως ο χειρότερος μήνας τους από τότε που ξέσπασε η πανδημία. Οι μηνιαίες τους απώλειες, μετά και τη νέα χθεσινή πτώση, ξεπέρασαν το 20%. Βουτιά που άγγιξε το 3% έκαναν και οι πετρελαϊκές εταιρείες, ενώ στον αντίποδα ευνοημένος της ημέρας ήταν και πάλι ο χρυσός, που, ως ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο, ανέβηκε ξανά στα 1.797 δολ. η ουγκιά.
Στην αγορά ομολόγων η πτώση των αποδόσεων συνεχίστηκε, με το αμερικανικό δεκαετές να υποχωρεί στο 1,439%, ενώ απώλειες είχε και το δολάριο, με την ισοτιμία να φθάνει στο 1,137 ανά ευρώ.
Οι αναλυτές, από την πλευρά τους, δείχνουν μοιρασμένοι ως προς τις τάσεις που θα επικρατήσουν μέχρι το τέλος του έτους. Η BlackRock συνέστησε στους πελάτες της να αποφύγουν τις ρευστοποιήσεις παρά την αστάθεια, η Citi βλέπει μεν ως «λογικό ένα sell off», αλλά συνιστά αγορές στις τρέχουσες χαμηλότερες τιμές, και η JP Morgan εκτιμά ότι το όποιο πισωγύρισμα θα είναι προσωρινό και πως η μετάλλαξη Όμικρον δεν μπορεί να ανακόψει, παρά μόνον πρόσκαιρα, το ράλι.
Απαισιόδοξοι για την πορεία των χρηματιστηρίων το 2022 εμφανίζονται οι στρατηγικοί αναλυτές της ΒοfΑ – μεταξύ των οποίων και ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος Μάικλ Χάρτνετ. Οι ειδικοί δικαιολογούν τον σκεπτικισμό τους λόγω του «άκρως αντισυμβατικού κύκλου» στον οποίο βρίσκονται αυτή τη στιγμή οι αγορές. Αυτός ο κύκλος πιθανότατα «δεν θα τελειώσει με τον συμβατικό τρόπο», αναφέρει δελτίο Τύπου της BofA. Ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να ωθεί τα επιτόκια σε υψηλότερα επίπεδα, με αποτέλεσμα η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) να σφίξει περαιτέρω την πολιτική για να αποτρέψει την άνοδο των τιμών, ακόμη και αν αυτό αποδειχτεί σε βάρος των αγορών μετοχών.
Κυκλοφορούσε ήδη
Οι ολλανδικές αρχές γνωστοποίησαν μάλιστα πως το παραλλαγμένο στέλεχος Όμικρον ταυτοποιήθηκε σε δύο δείγματα τεστ που είχαν ληφθεί στην Ολλανδία πριν φθάσουν δύο πτήσεις από τη Νότια Αφρική, γεγονός το οποίο εντείνει τις ανησυχίες πως η παραλλαγή Όμικρον κυκλοφορούσε στην κοινότητα πριν από την προηγούμενη «μαύρη Παρασκευή», όταν έκαναν φτερά περί τα 2 τρισ. δολάρια από τα διεθνή χρηματιστήρια. Ο ΕΜΑ πάντως και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης επιχείρησαν να καθησυχάσουν, λέγοντας ότι τα υπάρχοντα εμβόλια συνεχίζουν να παρέχουν προστασία και έναντι της παραλλαγής Όμικρον. «Σε καμία περίπτωση, πιστεύω (σ.σ.: η αποτελεσματικότητα), δεν είναι στο ίδιο επίπεδο με αυτό που είχαμε με τη Δέλτα», δήλωσε ο Μπανσέλ σε συνέντευξη που δημοσιεύτηκε χθες στην εφημερίδα «Financial Times». «Πιστεύω ότι θα είναι σημαντική η πτώση (σ.σ.: της ανοσίας). Απλώς δεν γνωρίζω πόσο, διότι χρειάζεται να περιμένουμε για τα στοιχεία. Αλλά όλοι οι επιστήμονες στους οποίους έχω μιλήσει είναι κάπως έτσι: “αυτό δεν θα είναι καλό”», συμπλήρωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Moderna.
Ο εκτελεστικός διευθυντής του ΕΜΑ Έμαρ Κουκ επιχείρησε να καθησυχάσει τις ανησυχίες, δηλώνοντας χθες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πως ακόμη και αν η νέα παραλλαγή γίνει πιο μεταδοτική, τα υπάρχοντα εμβόλια θα συνεχίσουν να παρέχουν προστασία. Επίσης, η Αντρέα Αμόν, η οποία προεδρεύει του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (ECDC), δήλωσε πως 42 κρούσματα της παραλλαγής Όμικρον έχουν μέχρι στιγμής εντοπιστεί σε 10 χώρες της Ε.Ε.
Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ανακοίνωσε πως δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι τα εμβόλια κατά του Covid-19 δεν αποτρέπουν τη σοβαρή νόσηση από τη νέα παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού, τόνισε ωστόσο πως είναι έτοιμο να αναπτύξει γρήγορα μια επικαιροποιημένη εκδοχή του εμβολίου που δημιούργησε με την AstraZeneca, αν αυτό κριθεί απαραίτητο.
Αμφιβολίες εκφράζονται και για την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων, με τη φαρμακευτική εταιρεία Regeneron Pharmaceuticals Inc να ανακοινώνει πως προηγούμενες αναλύσεις δείχνουν ότι το κοκτέιλ αντισωμάτων της κατά του Covid-19 και παρόμοια φάρμακα μπορεί να έχουν μειωμένη αποτελεσματικότητα.
ΠΟΥ: «Όχι» στον πανικό
Ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ζήτησε χθες από τις χώρες-μέλη μια «λογική» και «αναλογική» απάντηση στην Όμικρον, καλώντας σε «ηρεμία» απέναντι στη νέα παραλλαγή του κορονοϊού, που σπέρνει τον πανικό εδώ και μερικές ημέρες.
Παράλληλα, τα άτομα που κινδυνεύουν από τον νέο κορονοϊό, περιλαμβανομένων των άνω των 60 ετών, θα πρέπει να αποφεύγουν τα ταξίδια, συνέστησε ο ΠΟΥ, μετά την εμφάνιση της νέας ανησυχητικής παραλλαγής Όμικρον.
Γερμανική «στροφή»
Υπέρ του υποχρεωτικού εμβολιασμού κατά του Covid-19 για την αναχαίτιση της έξαρσης των μολύνσεων στη χώρα του τάχθηκε ο μελλοντικός καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς. Συγκεκριμένα, ο Σολτς «είπε ότι αντιλαμβανόταν πως γίνονταν συζητήσεις για το θέμα αυτό στο ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο της Γερμανίας (Μπούντεσταγκ), από όλα τα κόμματα», όπως έκανε γνωστό το περιβάλλον του επερχόμενου, Σοσιαλδημοκράτη, καγκελάριου. Ο διάδοχος της Άγκελα Μέρκελ, σύμφωνα με την ίδια πηγή, «δήλωσε ότι τάσσεται υπέρ μιας τέτοιας ρύθμισης», χθες κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης μεταξύ της Άγκελα Μέρκελ και των επικεφαλής των 16 γερμανικών κρατιδίων, η οποία μπορεί να οδηγήσει στην αυστηροποίηση των περιορισμών. Εξετάζεται κυρίως το κλείσιμο των μπαρ και των νυχτερινών κέντρων, σύμφωνα με τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης. Η Γερμανία έχει αποκλείσει μέχρι τώρα τη ριζοσπαστική επιλογή της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού, την οποία υιοθέτησε η γειτονική της Αυστρία.
