Από την έντυπη έκδοση
Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Τα πάνω κάτω φέρνει η ΕΒΑ στον τρόπο με τον οποίο οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα προσεγγίζουν τους καταναλωτές. H Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών μέσα από έκθεσή της σκιαγραφεί όλη την κακοδαιμονία του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Ευρώπη. Εντοπίζει τα προβλήματα και προτείνει αλλαγή πλεύσης. Πολλά από τα προβλήματα αυτά θα τα αναγνωρίζουν όλοι οι Έλληνες πελάτες των τραπεζών, κατανοώντας πως αυτά για τα οποία κατηγορούν τις ελληνικές τράπεζες τυχαίνει να συμβαίνουν και σε όλους τους ευρωπαϊκούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.
Φρένο στα ψιλά γράμματα και στις αθέμιτες πρακτικές, που συχνά χρησιμοποιούν οι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί σε όλη την Ευρώπη δημιουργώντας πολλές φορές μεγάλα προβλήματα στους καταναλωτές, επιχειρεί να θέσει η ΕΒΑ, ξεκινώντας από κρίσιμες διαπιστώσεις και ζητώντας δράσεις βελτίωσης από τις τράπεζες.
Άλλωστε η διακοπή τέτοιων πρακτικών είναι προς όφελος και των τραπεζών, αφού περιορίζει τη δυνητική αδυναμία των πελατών τους για αποπληρωμή δανείων. Σημαντικές λοιπόν διαπιστώσεις πραγματοποιεί η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών στην έκθεσή της σχετικά με τις τάσεις των καταναλωτών σε ό,τι αφορά τα προϊόντα και τις υπηρεσίες λιανικής τραπεζικής.
Φροντίδα της Αρχής είναι η προστασία των καταναλωτών από κινήσεις αθέμιτων πρακτικών των χρηματοπιστωτικών οργανισμών, από το οικονομικό έγκλημα αλλά και από τον υπερδανεισμό, που θα μπορούσε να αποβεί μοιραίος τόσο για τους ίδιους τους καταναλωτές όσο και για τις τράπεζες.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών εντοπίζει το πρόβλημα των αρνητικών επιτοκίων, που τρέπει τους καταναλωτές προς φθηνό δανεισμό, ενώ σημειώνει ότι τα έσοδα των τραπεζών προέρχονται κυρίως από προμήθειες οι οποίες σε μια καταχρηστική τους μορφή μετατρέπονται σε κρυφές χρεώσεις, οι οποίες αντίκεινται στις αρχές της διαφάνειας και καταλήγουν να δημιουργούν έντονα προβλήματα σε τράπεζες και καταναλωτές.
Πέντε προκλήσεις
Ποιες όμως είναι οι βασικές προκλήσεις σε πέντε καίριους τομείς της τραπεζικής δραστηριότητας;
1 Τα στεγαστικά δάνεια στην Ε.Ε. έχουν σημειώσει σχετικά σταθερή αύξηση κατά τα τελευταία πέντε χρόνια, τόσο στον όγκο όσο και στην αξία του δανεισμού. Τα κύρια θέματα που ανακύπτουν σχετικά με τα στεγαστικά δάνεια είναι πόσο δανεισμένα είναι τα νοικοκυριά, το είδος των δανειακών πρακτικών που χρησιμοποιούν οι τράπεζες, το ύψος των τελών, καθώς και οι προκλήσεις για πρόωρη εξόφληση ή και αναχρηματοδότηση δανείων.
2 Η καταναλωτική πίστη ήταν σχετικά σταθερή τα τελευταία πέντε χρόνια, με ελαφρά αύξηση των πιστώσεων για κατανάλωση. Τα βασικά ζητήματα προκύπτουν από το κόστος της βραχυπρόθεσμης πίστωσης, την κακή χρήση της καταναλωτικής πίστωσης, τη φτωχή αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των πελατών των τραπεζών, την ανεπαρκή ενημέρωση του πελάτη κατά τη σύναψη του συμβολαίου και πριν από τη σύναψη (ψιλά γράμματα).
3 Οι υπηρεσίες πληρωμών και το ηλεκτρονικό χρήμα χαρακτηρίζονται από κάρτες πληρωμών, που συνεχίζουν να είναι το πιο διαδεδομένο μέσο, παρά την αυξημένη χρήση ψηφιακών και ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής. Οι κυριότερες ανησυχίες που εντοπίστηκαν από την Αρχή, σχετίζονται με την εφαρμογή των απαιτήσεων ασφαλείας για τις νέες υπηρεσίες και τη χρήση άλλων λύσεων στις πληρωμές, τη διαφάνεια στα τέλη και τις χρεώσεις, καθώς και τις περιπτώσεις απάτης.
4 Ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της Ε.Ε. έχει πρόσβαση σε λογαριασμούς πληρωμών, αλλά το ύψος των τελών διαχείρισης λογαριασμού, η άρνηση να ανοίξει κάποιος τέτοιο λογαριασμό και το κλείδωμα των λογαριασμών πληρωμών αναφέρονται ως τα συχνότερα προβλήματα.
5 Οι καταθέσεις μειώθηκαν ελαφρά σε συνάρτηση με τη μείωση του ποσοστού αποταμίευσης. Τα κύρια θέματα εντοπίζονται στις αρνητικές επιπτώσεις του περιβάλλοντος χαμηλών επιτοκίων και στο ύψος των τελών συντήρησης λογαριασμών, διότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μονομερώς ανακαλούν κάποιες συμβάσεις.
