Του Κώστα Ιωαννίδη
Η αγορά της Αθήνας βαδίζει στο τέλος του 2016 έχοντας δύο φορές προσεγγίσει τις 650 μονάδες στο τέλος του Μάη και τον τρέχοντα μήνα. Οι αισιόδοξοι Θεσμικοί στη δεύτερη φορά της ανοδικής κίνησης μέσα στο 2016 κινήθηκαν με βάση τις θετικές προσδοκίες για την Β αξιολόγηση, τα βραχυπρόθεσμα μέτρα, και την απόφαση της ΕΚΤ να συμπεριλάβει και την Ελλάδα στο QE. Όλα αυτά φάνηκε πως αναβάλλονται μετά την αντίδραση των Θεσμών στην πρωτοβουλία του πρωθυπουργού να μοιράσει μέρος του πλεονάσματος σε χαμηλο-συνταξιούχους. Η ανοδική ορμή της αγοράς φρέναρε αυτόματα και σήμερα είναι η πρώτη μέρα που θα λειτουργήσει η αγορά μετά τη δήλωση του επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε, ο κ. Ντέισελμπλουμ ανέφερε ότι οι πιστωτές συμφώνησαν να συνεχιστούν οι συνομιλίες, αφού παρέλαβαν την επιστολή του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου στην οποία επαναλαμβάνει τη δέσμευσή του στο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Ελλάδας.
Τι μπορεί να συμβεί μέσα σε τρεις συνόδους και μισή; Σχεδόν τίποτα θα απαντήσουν οι περισσότεροι εγχώριοι αναλυτές, αλλά οι ξένοι θεσμικοί, το Δεκέμβριο, δεν έχουν δείξει δείγματα αδιαφορίας. Εξαίρεση θα λέγαμε ήταν μια δυο συνεδριάσεις, που ο συνολικός όγκος βούλιαξε πολύ, χωρίς αυτό να απέτρεψε τις κινήσεις που είχαν προγραμματίσει οι θεσμικοί, σχετικά με την κεφαλαιοποίηση των blue chip που τους έχουν γοητεύσει φέτος. Τέτοιες μέρες θεωρήσαμε χρήσιμο να κοιτάξουμε το 2016 με ιδιαίτερο τρόπο. Η χρονιά ξεκίνησε και συνέχισε πτωτικά ως τις 11 του Φλεβάρη. Σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, ο ΓΔ έγραψε απώλειες κοντά στο 30% και ο 25άρης πάνω από -37%. Αλλά από τα χαμηλά του 2016 η αγορά φέτος έφθασε και ξεπέρασε τις τιμές των δεικτών στις 31/12/2015 δύο φορές.
Το τελευταίο δεκαήμερο του Μαΐου και το πρώτο του Ιουνίου την πρώτη φορά και αυτό το μήνα, από τις 7/12, με άγνωστο ακόμα το φινάλε που θα ξετυλιχτεί την τρέχουσα εβδομάδα. Τώρα πάλι οι θεσμικοί επιλέγουν, ότι και στην πρώτη κορύφωση από τα χαμηλά. Συσσωρεύουν τις τιμές των μετοχών που τους ενδιαφέρουν στα υψηλά του μήνα και καιροφυλακτούν, έναντι εξαιρετικά άσχημων εξελίξεων, παρακολουθώντας κύρια την εικόνα της σχέσης της χώρας με τους πιστωτές. Αλλά από τα χαμηλά του 2016 ως σήμερα, η απόδοση των δεικτών δεν είναι… άμοιρη «ευθυνών», για τις όποιες πιέσεις εμφανίζονται όταν την ατμόσφαιρα των συναλλαγών καθορίζουν τα σύννεφα που παράγουν οι πολιτικές εξελίξεις. Όταν η πολιτική αστάθεια αυξάνει το country risk στα μοντέλα των επενδυτικών γραφείων, τα κέρδη του ΓΔ από τα χαμηλά του Φεβρουαρίου που είναι της τάξης του 43% και 48,5% για τον 25άρη εξηγούν το «ξεφόρτωμα».
Τα blue chip βάση της ανόδου από τα χαμηλά της χρονιάς μαρτυρούν επενδυτική δυσμένεια για ΑΡΑΙΓ, ΔΕΗ, ΕΛΠΕ ΜΕΤΚ ενώ επιδόσεις κοντά στους δείκτες είχαν οι ΑΛΦΑ ΤΙΤΚ και ΦΦΓΚΡΠ. Αλλά για τους αισιόδοξους, καλό είναι να αναφέρουμε τους «νικητές» με βάση την αντίδραση από το κλείσιμο στις 12 Φεβρουαρίου, που ήταν η αρχή της απομάκρυνσης απ’ τον πυθμένα της χρονιάς. Την καλύτερη επίδοση σήμερα από τις 12/2/2015 έχει η ΜΥΤΙΛ +106,1%, ακολουθούν η ΠΕΙΡ +98,98%, ΓΕΚΤΕΡΝΑ +93,81%, ΕΥΡΩΒ +88,27%, ΜΠΕΛΑ +67,9%, ΜΟΗ +62,2%, ΕΤΕ +55,3%, ΣΑΡ +55,2%, ΟΠΑΠ +51,2%. Ενώ μεταξύ του +10% ως +32%, δηλαδή αρκετά κάτω από αυτά των δεικτών την ίδια περίοδο ( ΓΔ +38,7% και 25άρης +42%) βρίσκονται τα κέρδη των ακόλουθων blue chip αλφαβητικά: ΒΙΟ +23,8%, ΓΡΙΒ +10,2%, ΕΕΕ +23,7%, ΕΛΠΕ +34,95%, ΕΧΑΕ +21%, ΛΑΜΔΑ +31,2%, ΟΛΠ +30,6%, ΟΤΕ +26,6% και ΤΕΝΕΡΓ +31,3%.
Μετά από αυτά, δεν έχουμε παρά να περιμένουμε το θέαμα που θα παρουσιάσουν οι θεσμικοί τις επόμενες λίγες μέρες, με δεδομένο το μούδιασμα της παγκόσμιας επενδυτικής κοινότητας.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης εβδομάδας
ΗΠΑ ΕΥΡΩΠΗ Κόσμος
Η αντίδραση στη φήμη, διαφέρει μετά το γεγονός
Εδώ και αρκετές εβδομάδες οι επενδυτές αισθάνθηκαν καλά και το έδειξαν με τις επιλογές τους ως την περασμένη βδομάδα. Αν και οι τελευταίες σύνοδοι σφραγίστηκαν από τη συνήθη εορταστική βουτιά στους όγκους συναλλαγών. Τα αποτελέσματα των πιο επεισοδιακών προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, από όσες θυμούνται οι γεννημένοι μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, δικαίωσαν την άποψή των συμμετεχόντων στην επενδυτική βιομηχανία, για το ποιος κινεί τον πλανήτη τον 21ο αιώνα. Γιατί έδειξαν ότι “It’s the economy, stupid!” Οι επενδυτές των χρηματιστηρίων δεν έδωσαν απλά μια περίοδο χάριτος στην νέα ομάδα διακυβέρνησης των ΗΠΑ, της χώρας με τη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, ή το πλεονέκτημα της αμφιβολίας. Δημιούργησαν ούριο άνεμο για το οικονομικό της πρόγραμμα.
Η ψήφος εμπιστοσύνης
Στην πραγματικότητα, έδωσαν μετά την ανάδειξη του Ντόναλντ Τραμπ ψήφο εμπιστοσύνης και μάλιστα εξαιρετικά θετική. Γεγονός που υποδηλώνει ότι ο Trump μπορεί να έχει απελευθερώσει δυνάμεις ή δυνατότητες που θα μπορούσαν κάλλιστα να τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη. Αυτό υπογραμμίζουν τα ακόλουθα:
- Οι μετοχές του χρηματοπιστωτικού τομέα αποτέλεσαν τον κλάδο που κάθισε στο τιμόνι της ανόδου από τις 8 Νοεμβρίου και μετά. Στο παρελθόν, η καθοδήγηση αυτού του τομέα ήταν ισχυρή για το σύνολο της αγοράς. Οι Τραπεζικές μετοχές έχουν επίσης ξεχωρίσει λόγω της προοπτικής των λιγότερων ρυθμίσεων που είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης.
- Οι αγορές δανεισμού. Πολλοί στον κόσμο των επενδύσεων πιστεύουν ότι η 8η Νοεμβρίου σηματοδοτεί το τέλος της Νέας Κανονικότητας που δημιούργησε την πολύχρονη περίοδο στασιμότητας, και την επιστροφή της παλιάς Κανονικότητας. Αυτό σίγουρα έχει αποτυπωθεί στην απόδοση του 10ετούς ομολόγου ΗΠΑ, η οποία είχε πηδήσει στο 2,603% ως την Παρασκευή 16/12, από 1,88% την ημέρα των εκλογών. Αυτή τη βδομάδα το μέγιστο των αποδόσεων ήταν στο 2,587% το ελάχιστο στο 2,528% και κατέληξε στο 2,541%. Μέχρι στιγμής, οι πιστωτικές αγορές δεν έχουν ειδοποιήσει ότι η άνοδος των αποδόσεων των ομολόγων θα μπορούσε να προκαλέσει μια ύφεση. Αντίθετα, η διαφορά μεταξύ των αποδόσεων του 10ετούς ομολόγου των ΗΠΑ και του επιτοκίου της Fed έχει μεγαλώσει, ενώ συνήθως γίνεται αρνητική πριν από μια ύφεση. Είχε μικρύνει πριν από τις εκλογές, αλλά έχει γυρίσει από τότε.
- Η διαφορά μεταξύ των αποδόσεων των εταιρικών ομολόγων με την απόδοση του 10ετούς, συνεχίζει να περιορίζεται, μετά την κορύφωσή της τον Φεβρουάριο του 2016. Η διαφορά αυτή (spread) διευρύνθηκε σημαντικά κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2014 και κατά τη διάρκεια του 2015, από τους φόβους ότι η βουτιά των τιμών του πετρελαίου θα μπορούσε να προκαλέσει μια μόλυνση στο σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας. Αντ’ αυτού, προκάλεσε ύφεση που περιορίστηκε στον τομέα της ενέργειας, ο οποίος μαζί με την τιμή του πετρελαίου δυναμώνει από το τέλος του πρώτου τριμήνου του τρέχοντος έτους.
- Το πιο ενθαρρυντικό είναι ότι το spread των εταιρικών δανείων υψηλής απόδοσης, έχει μειωθεί από τη μέγιστη τιμή των 844 μονάδων βάσης στις 11 Φεβρουαρίου στις 363 στα μέσα Δεκεμβρίου, στην χαμηλότερη τιμή του από τις 6 Οκτωβρίου του 2014.
- Ψήφους εμπιστοσύνης για το σενάριο “New Morning” στην οικονομία των ΗΠΑ, αποτελούν οι έρευνες του Δεκεμβρίου της Fed, όπου μετρούν το φρόνημα των επιχειρηματιών, για τη Φιλαδέλφεια και τη Νέα Υόρκη. Ο μέσος όρος των δύο αυτών σύνθετων δεικτών πήδηξε από 4,6 τον Οκτώβριο στο 15,3 αυτό το μήνα, είναι η υψηλότερη εγγραφή από το Νοέμβριο του 2014.
- Ο Δείκτης Αισιοδοξίας μικρών επιχειρήσεων NFIB πήδηξε από το 94,9 τον Οκτώβριο στο 98,4 τον περασμένο μήνα, με τη μεγαλύτερη αύξηση ενός μηνός από τον Απρίλιο του 2009.
- Η ψυχολογία των καταναλωτών. Το φρόνημα των καταναλωτών Δείκτης έχει δυναμώσει από το χαμηλό 14 μηνών του 87,2 τον Οκτώβριο, στο 98,0 στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου. Στο τέλος του μήνα, θα αναφερθεί η τελική μέτρηση εκτός από τις μετρήσεις για το Δείκτη Εμπιστοσύνης Καταναλωτή του Δεκεμβρίου. Τα αποτελέσματα του Νοεμβρίου για αυτόν έδειξαν ότι η εμπιστοσύνη ήταν ιδιαίτερα έντονη μεταξύ των ερωτηθέντων κάτω των 35 ετών. Αν ο Trump καταφέρει να κάνει τους νέους ενήλικες είναι πιο ευτυχισμένους, ίσως δούμε μια αύξηση στο σχηματισμό των νοικοκυριών, και θα αυξηθούν οι γάμοι, τα μωρά, ενισχύοντας την εσωτερική αγορά.
Έτσι, σε εβδομαδιαία βάση ο S&P500 κλείνοντας στις 2263,79 μονάδες, είχε επίδοση +0,25% και στο 2016 εμφάνισε κέρδη +10,76%. Ο Dow με ώθηση +0,46%, έκλεισε στις 19.933,81 μονάδες, στο έτος κερδίζει +14,40%. Ο S&P400 κέρδισε +0,35% με επίδοση φέτος +19,66% και ο Russell 2000, της μικρής κεφαλαιοποίησης, με μεταβολή +0,54%, αποδίδει στο έτος +20,74%. Ο δε Nasdaq, με άνοδο +0,47%, διατήρησε τα κέρδη του για το 2016 στο +9,09%. Ο χρυσός πάλι υποχώρησε -0,14%, κατέβασε την ετήσια απόδοσή του στο +7,04%. Αντίθετα, το πετρέλαιο ενισχύθηκε +2,34%. Στο 2016 κερδίζει +43,65%.
Ο Nikkei με μεταβολή +0,14%, στο έτος έχει κέρδη +2,07%. Ο FTSE100 του Λονδίνου κέρδισε +0,81% στη βδομάδα και κερδίζει +13,23% στο 2016. Ο DAX σκαρφάλωσε +0,40%, με απόδοση +6,58% το 2016 και ο CAC ομοίως +0,13%, με ετήσια μεταβολή +4,37%. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας υποχώρησε -0,48% και στο έτος αποδίδει -1,85%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία κέρδισε +1,74% και στο 2016 χάνει -9,68%. Ο Bovespa της Βραζιλίας βούλιαξε -0,77%, και στο έτος ενισχύεται +33,65%, ενώ ο Bolsa του Μεξικού ανέβηκε +0,12%, με επίδοση στο 2016 +5,11%. Ο δείκτης Kospi στη Νότια Κορέα είχε μεταβολή -0,31%, και επίδοση για το 2016 +3,80%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία έχασε -1,69%, στο 2016 αποδίδει πλέον -0,46%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ ο Hang Seng έπεσε -2,03% και στο 2016 έχει πλέον απώλειες -1,55%. Απώλειες -0,41% και για τον δείκτη του χρηματιστηρίου της Σαγκάης SSE Comp. Ind., με ετήσια επίδοση -12,12%.
Ο σχηματισμός της ομάδας διακυβέρνησης
Το φρένο στην άνοδο είναι σαφές με βάση της εβδομαδιαίες επιδόσεις των αγορών. Επίσης την ενθυλάκωση κερδών από το μετεκλογικό ράλι προκαλεί η συνειδητοποίηση ότι η πολιτική Trump, επί των εμπορικών σχέσεων, παίρνει σάρκα και οστά. Στον ορίζοντα υπήξαν ενδείξεις ότι οι σκληρότερες πολιτικές στις εμπορικές συναλλαγές των ΗΠΑ με τρίτες χώρες θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο το μήνα του μέλιτος με τις αγορές.
Ο διορισμός, ως επικεφαλής του νεοσύστατου Εθνικού Συμβουλίου Εμπορίου του Λευκού Οίκου, του γνωστού γερακιού, για τις εμπορικές συναλλαγές με την Κίνα, Peter Navarro, υπογράμμισε ότι θα εκπληρωθεί η υπόσχεση να προβεί η νέα κυβέρνηση στην επανεξέταση των εμπορικών συμφωνιών και να επιβάλει φόρους. Μεταξύ των πολιτικών που ευνοούνται από τον Navarro και τον υπουργό εμπορίου, Wilbur Ross, είναι ο λεγόμενος φόρος προσαρμογής στα σύνορα, που περιλαμβάνεται επίσης στο σχέδιο φορολογικής μεταρρύθμισης του Paul Ryan υπό τον τίλτλο “Better Way “.
Οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank εκτιμούν ότι ο φόρος θα μπορούσε να στείλει τον πληθωρισμό πολύ ψηλότερα από τον στόχο του 2% της Federal Reserve και να οδηγήσει σε μια αύξηση του δολαρίου της τάξης του 15%. Οι αναλυτές υπολογίζουν ότι, αύξηση του δολαρίου κατά 5% μεταφράζεται σε περίπου -3% αναθεώρηση των κερδών για τις εταιρίες στον S&P 500 και μισή ποσοστιαία μονάδα κούρεμα στη μεταβολή του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Ο δείκτης δολαρίου DXY έχει ήδη κερδίσει περισσότερο από 5%, από τις εκλογές και μετά.
Ως τώρα ο σκεπτικισμός είναι χαμηλών τόνων. Οι σκληρότερες πολιτικές δεν θα προκαλέσουν μια ολική οικονομική επιβράδυνση, αλλά αρκετοί περιμένουν μια εντοπισμένη ύφεση στην βιομηχανική παραγωγή και μικρότερα κέρδη στην απασχόληση που αφορά σε προσλήψεις από εργοστάσια. Δήλωσε ο Brian Jacobsen, της Wells Fargo προθέτοντας ότι ο φόρος στα σύνορα ίσως προκαλέσει αντίποινα, και αυτό το ενδεχόμενο ρίχνει την αγορά στην αβεβαιότητα.
Με τον S&P500 ψηλότερα κατά 5,7% από τις 8 Νοεμβρίου, και τον Dow Jones σχεδόν 9% επάνω και δίπλα στις 20.000 μονάδες. Τομείς, όπως οι Τράπεζες, έχουν κερδίσει σχεδόν 25% στην μετεκλογική εποχή. Ο λόγος τιμής προς προσδοκόμενα κέρδη έχει ανέβει κατά μια ολόκληρη μονάδα από το 16,6 στο 17,6. Αυτό κάνει τις αποτιμήσεις των μετοχών περίπου 17% πιο ακριβές, σε σχέση με τα εν δυνάμει κέρδη τους, βάσει του μακροχρόνιου μέσου όρου του Ρ/Ε που είναι περίπου 15. Δικαιολογούνται λοιπόν οι μεγάλοι και επιτυχημένοι στο 2016 διαχειριστές, που παραπονιούνται ότι δυσκολεύονται πια να ανακαλύψουν φθηνές μετοχές. Για αυτό ρευστοποιώντας θέσεις σε μετοχές που τους έδωσαν φέτος μεγάλα κέρδη, γιατί αγοράστηκαν το Φεβρουάριο, προτιμούν να αυξήσουν τα διαθέσιμα τους σε ρευστό παρά να τα τοποθετήσουν σε νέες ευκαιρίες.
ΧΑ
Εβδομάδα προστασίας από δυσοίωνες προσδοκίες
Η τέταρτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου λειτούργησε κλαδευτικά στις κεφαλαιοποιήσεις των 15 από τα 25 blue chip αλλά «προστατευτικά» για τη συνολική κεφαλαιοποίηση του ΧΑ. Η θεαματική εκτίναξη της Παρασκευής 16/12 όρισε άνοιγμα του ΓΔ στις 617,2 μονάδες και κλείσιμο στις 639,64. Στην εβδομάδα που πέρασε οι τιμές του ΓΔ δεν βρέθηκαν σε κλείσιμο ψηλότερα από το κλείσιμο εκείνης της Παρασκευής. Αλλά ούτε το ελάχιστο μέρας πλησίασε το κατώτερο της τρίτης εβδομάδας με την εκπνοή των σειρών του 2016 στα παράγωγα. Οι θεσμικοί διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχε πιθανότητα να προσεγγιστούν τα επίπεδα της κορυφής του μήνα στις 650 μονάδες με τη ροή των ειδήσεων που παρήγαγαν οι εξελίξεις της διαπραγμάτευσης με τους Θεσμούς. Εστίασαν την προσοχή τους λοιπόν στην άμυνα έναντι των πιέσεων που ξέσπασαν τη Δευτέρα και την Τρίτη όταν η κορύφωση των πιέσεων σε αυτές τις συνόδους όρισαν τα κατώτερα των δεικτών για τη βδομάδα. Για τον ΓΔ ήταν τη Δευτέρα οι 622,87 μονάδες με κλείσιμο στις 627,91 και πτώση -1,83% και την Τρίτη οι 621,65 με κλείσιμο οριακά ανοδικό στις 628,26. Ο τζίρος εκείνες τις συνεδριάσεις ήταν 51,5 και 39,9 εκατ. ευρώ αντίστοιχα όταν τελικά ο μέσος ημερήσιος της εβδομάδας ήταν 41 εκατ. ευρώ.
Ακολούθησε η σύνοδος της Τετάρτης, που ήταν καθαρά ανοδική και την προανάγγειλε το rebound από τα χαμηλά της συνεδρίας της Τρίτης. Σε αυτή ο ΓΔ χτύπησε υψηλό μέρας και εβδομάδας στις 642,54 μονάδες και έκλεισε στις 638,99 με αύξηση του τζίρου στα 49,454 εκατ. ευρώ, τον δεύτερο καλύτερο τζίρο της εβδομάδας. Οδήγησαν στην άνοδο οι εταιρίες Τραπεζών +4,50%, Κοινής Ωφέλειας +3,01% και Τροφίμων Ποτών +2,50%. Στον αντίποδα με απώλειες εμφανίστηκαν οι εταιρίες στα Προσωπικά Οικιακά Είδη -3,41%, Ακίνητης Περιουσίας -1,07% ενώ πτώση κάτω του -1% είχαν οι κλάδοι Τεχνολογίας -0,60%, Βιομηχανικών Προϊόντων -0,59%, Εμπορίου -0,54% και στα Ταξίδια Αναψυχή -0,05%. Αυτά αναπτέρωσαν τις ελπίδες των αισιόδοξων αλλά δεν αποδείχθηκαν αρκετά για τη συνέχεια, με αποτέλεσμα με φθίνοντες όγκους να υποχωρούν οι τιμές των βασικών δεικτών και την Παρασκευή ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -0,25% και έφθασε στις 630,28 μονάδες μετά από πτώση -1,12% την Πέμπτη. Ο 25άρης με μεταβολή -0,03% από -0,99% την προηγούμενη έκλεισε στις 1695,26. Έτσι στη βδομάδα ο μέσος όρος υποχώρησε -1,46% ο FTSE 25 -1,75% και ο FTSEΜ -1,85%.
Κεντρικό χαρακτηριστικό της εβδομάδας των Χριστουγέννων ήταν το σφίξιμο στη διακύμανση των βασικών δεικτών αφού για τον ΓΔ διαμορφώθηκε στο 3,4% από 6,75% την προηγούμενη και για τον 25άρη από το 7,08% στο 3,50%. Παρά το γεγονός πως οι μεταβολές τους στη τρίτη βδομάδα του δωδέκατου μήνα ήταν πτωτικές μεν οριακές δε, στη τέταρτη και προτελευταία, μεγάλωσαν. Όμως δεν υπήρξαν κλεισίματα κάτω από τις 627 μονάδες ενώ την προηγούμενη οι πιέσεις έφεραν τον μέσο όρο κοντά στο ψυχολογικό όριο των 600 μονάδων (κατώτερη εβδομάδας στις 603,2 μονάδες). Η συνέχεια στη μεταβλητότητα της τάσης του Γενικού Δείκτη οδηγεί σε τροποποιήσεις των επιπέδων στήριξης και αντίστασης, καθώς οι αλλεπάλληλες επικαλύψεις δεν δίνουν σαφή μηνύματα για τη βραχυχρόνια κατεύθυνση του ΧΑ. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν ο Δείκτης αλλάζει σημαντικά επίπεδα τιμών όπως ο ΓΔ που άφησε τα προηγούμενα επίπεδα μεταξύ 550 με 580 μονάδες και προσπαθεί να ψηλαφήσει τα νέα όρια της διακύμανσής του.
Στο διάγραμμα τιμών του Γενικού Δείκτη ανά ημέρα, τα όρια αυτά σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην αρχή, εντοπίζονται μεταξύ των 650 με 597 μονάδων, έχοντας ως ενδιάμεσους σταθμούς τις 642 με 618 μονάδες σύμφωνα με εκτιμήσεις εγχώριων αναλυτών. Αν εξακολουθήσει ο Γενικός Δείκτης να λαμβάνει τιμές μέσα μεταξύ των 618 και 642 μονάδων οι προσδοκίες να περάσει σε ανώτερο επίπεδο βάσει της στατιστικής θα διατηρούνται. Εκτιμούμε πως οι αγορά θα τρομάξει εάν ο μέσος όρος περάσει κάτω 600 μονάδων. Γιατί ανοίγει ξανά ο δρόμος για την προσέγγιση των 565 με 570 μονάδων.
Η εικόνα των blue chip σε εβδομαδιαία βάση τα διαχωρίζει σε δυο μεγάλες κατηγορίες τα ανοδικά και τα πτωτικά. Στην πρώτη ηγείται με άνοδο +6,36% η μετοχή του ΟΛΠ και ακολουθούν ΣΑΡ +2,71%, ΤΕΝΕΡΓ +2,59%, ΜΠΕΛΑ +1,75%, ΕΕΕ +1,71%, ΤΙΤΚ +1,49%, ΓΕΚΤΕΡΝΑ +1,39%, ΦΦΓΚΡΠ +1,26%, ΟΠΑΠ+0,49% και ΟΤΕ +0,46%. ΟΙ πτωτικές μετοχές χωρίζονται σε τρεις υποομάδες. Πρώτη αυτή που είχαν πτώση πολλαπλάσια των δεικτών που την σχηματίζουν οι ΕΥΡΩΒ -9,36%, ΠΕΙΡ -9,30%, ΕΤΕ -8,63%, ΔΕΗ -5,26%, ΜΕΤΚ -4,28%, ΜΥΤΙΛ -4,08% και ΑΛΦΑ -3,63%. Τα λόγια είναι περιττά για τις Τράπεζες ενώ συνεχίζονται οι πιέσεις στη ΔΕΗ και άρχισαν ρευστοποιήσεις για ενθυλάκωση κερδών από τη πρόσφατη άνοδο. Οι ΕΧΑΕ και ΒΙΟ αποτελούν την υποομάδα με μεταβολή κοντά στους δείκτες και τη 25άδα συμπληρώνουν με μικρότερες των δεικτών απώλειες οι ΑΡΑΙΓ -0,95% ΕΛΛΑΚΤΩΡ -0,90% ΛΑΜΔΑ -0,21% και ΜΟΗ -0,15%. Δύσκολο αλλά όχι απίθανο να κινηθούν οι δείκτες ανοδικά σύμφωνα με την επτίμηση των traders στα παράγωγα που διατήρησαν την προπορεία των ΣΜΕ έναντι του υποκείμενου δείκτη που είναι το μεγαλύτερο «θύμα» των ανασφαλειών που προκαλεί η κατάσταση των εκκρεμοτήτων στον τραπεζικό τομέα.
Τεχνική ανάλυση – παράγωγα
Στην πρώτη εβδομάδα της κυριαρχίας των σειρών Ιανουαρίου σε στα παράγωγα προϊόντα του 25άρη, ο δείκτης με τέσσερις πτωτικές συνόδους και μια ανοδική, την Τετάρτη, υποχώρησε για δεύτερη βδομάδα στη σειρά -1,75%. Οι όγκοι στα ΣΜΕ του 25άρη, έπεσαν κατά -69,8%, ενώ οι ανοικτές θέσεις διαμορφώθηκαν στις 8.983 από 7.281 μια αύξηση +23,4%.
Οι ανοικτές θέσεις για τη σειρά Ιανουαρίου, διαμορφώθηκαν σε 7.391 από 7.218. Ο όγκος της περιορίστηκε στα 1.707 από 2.678 ΣΜΕ ημερησίως και της σειράς Φεβρουαρίου, ανήλθε στα 89 από 21 τη μέρα. Η εκκαθάριση του ΣΜΕ της σειράς Ιανουαρίου ορίστηκε στις 1703,25 μονάδες, της επόμενης στις 1704,00. Οι προσδοκίες των traders είναι ευοίωνες. Όρισαν προ-πορεία της τάξης των 8 μονάδων του ΣΜΕ έναντι του 25άρη (1695,26), αντί 2,5 μονάδες υστέρηση την προηγούμενη εβδομάδα.
Σύμφωνα με το τμήμα ανάλυσης της Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ, η στήριξη για τον FTSE25 που εντοπίζεται πλησιέστερα είναι στις 1678 μονάδες και η αμέσως επόμενη στις 1667. Αρκεί ένα κλείσιμο χαμηλότερα αυτής για να επιδεινώσει την τεχνική εικόνα. Η πιο κοντινή αντίσταση εντοπίζεται στις 1714 μονάδες. Αρκεί ένα κλείσιμο υψηλότερα αυτής, για να σηματοδοτήσει την απαρχή ενός ανοδικού κύματος με στόχο, τουλάχιστον, τις 1760 μονάδες. Αποτελεί αξιόπιστο επίπεδο για κλείσιμο θέσεων short.
Στον Γενικό Δείκτη στήριξη εντοπίζεται στις 628 μονάδες και αντίσταση στις 640.
Στον Τραπεζικό δείκτη έχουν στενέψει επικίνδυνα τα περιθώρια περαιτέρω πτώσης, καθώς απειλείται για τρίτη συνεχόμενη φορά, μέσα σε λίγες ημέρες, η κρίσιμη για την βραχυπρόθεσμη τάση ζώνη στήριξης που ορίζεται από τους εκθετικούς ΚΜΟ 10 και 30 ημερών και οι οποίοι διέρχονται από τις 805 και 794 μονάδες αντίστοιχα. Αντίσταση εντοπίζεται στις 840 μονάδες.
Παρατηρήσεις εγχώριων αναλυτών
Ο Λουκάς Παπαϊωάννου της Fast Finance ΑΕΠΕΥ
To 2016 ήταν ακόμα μια δύσκολη και ενδιαφέρουσα χρηματιστηριακά χρονιά, με συμπυκνωμένα πολιτικά & οικονομικά γεγονότα. Αν και ο Γενικός Δείκτης ξεκίνησε με μεγάλες απώλειες της τάξης του 32% περίπου κατάφερε στο μέσο της χρονιάς να επανέλθει στα ίδια σχεδόν επίπεδα των 660 μονάδων, αλλά οι πολιτικές εξελίξεις και κυρίως ο Τραπεζικός κλάδος τον βύθισαν πάλι στις 517 μονάδες, από όπου αργά και βασανιστικά, με τις ανάλογες διακυμάνσεις, επέστρεψε προς το τέλος έτους στο ίδιο επίπεδο των 630 – 650 μονάδων.
Ο Τραπεζικός κλάδος (με μεγάλη συμμετοχή στους δείκτες) συνέχισε την ταλαιπωρία του αφού μετά από ένα ολόκληρο χρόνο δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα προβλήματα του, ενδογενή (διαχείριση “κόκκινων” δανείων, υπεράριθμο προσωπικό, “capital controls”) αλλά και εξωγενή (πολιτική κατάσταση – προβλήματα με διοικήσεις.).
Αντιθέτως, ιδιαίτερη αντοχή επέδειξαν και αυτή την χρονιά μεμονωμένες μετοχές της πραγματικής Οικονομίας μεγάλης αλλά και μικρότερης κεφαλαιοποίησης συγκρατώντας τις απώλειες του Γενικού Δείκτη. Χαρακτηριστικά παραδείγματα κερδοφόρων μετοχών της υψηλής κεφαλαιοποίησης, οι Motor Oil, Jumbo, ΟΠΑΠ, ΓΕΚΤΕΡΝΑ, Σαράντης και χαμηλότερα, FHL Κυριακίδης, Flexopack, Πλ. Θράκης κ.λ.π.
Παρά την υψηλή μεταβλητότητα του 2016, η Ελληνική Αγορά, ουσιαστικά για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό, εκπέμπει τεχνικά σημάδια αισιοδοξίας, αναμένοντας την ολοκλήρωση σημαντικών πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων (Κλείσιμο αξιολόγησης, είσοδο στο “QE”, πέρασμα σε ασθενή ανάπτυξη, δοκιμαστική έξοδο στις Αγορές).
Όμως δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η Ελληνική πολιτική σκηνή παραμένει ρευστή και οι δύσκολες αποφάσεις που θα εφαρμοστούν στο Ασφαλιστικό και το Φορολογικό σύστημα θα έχουν συνέπειες οι οποίες θα φανούν μετά το Α’ 4άμηνο του 2017.
Επιπλέον οι συνεχείς καθυστερήσεις για το κλείσιμο της αξιολόγησης του τρέχοντος προγράμματος, καθώς και η μη ενεργοποίηση των βραχυπρόθεσμων μέτρων στήριξης του Δημοσίου χρέους, αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για την επιτάχυνση της Οικονομίας, σε συνδυασμό με την υπερφορολόγηση και την Κρατιστική αντίληψη της Κυβέρνησης.
Σε Παγκόσμιο επίπεδο παρά το ότι οι οικονομικές & πολιτικές αλλαγές είναι ραγδαίες και με σημαντικούς κραδασμούς, η πορεία των μεγάλων Χρηματιστηριακών Αγορών δεν επηρεάστηκε, αντίθετα τις έχει οδηγήσει σε ιστορικά υψηλά, παρά την αβεβαιότητα και την μεταβλητότητα. Για την ερχόμενη χρονιά, θα πρέπει οι επενδυτές να εξετάσουν την δημιουργία θέσεων, ανάλογα με το ύψος του κινδύνου που θέλουν να αναλάβουν.
Γενικότερα, θα πρέπει να επικεντρωθούν σε εξωστρεφείς, αλλά και κερδοφόρες εταιρείες που παρουσίασαν το 2016 καλά & βελτιούμενα οικονομικά στοιχεία, παρά τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες που αντιμετώπισαν.
Άλλη μία κατηγορία εταιρειών που χρήζουν προσοχής είναι όσες παρουσιάζουν εξαιρετικά χαμηλές αποτιμήσεις σε σχέση με την λογιστική τους αξία (P/BV) και δείχνουν σημεία αναστροφής των αρνητικών τους αποτελεσμάτων. Οι επενδυτές θα πρέπει να επιλέγουν προσεκτικά τις τοποθετήσεις τους, απευθυνόμενοι σε επαγγελματίες, περιορίζοντας τον αναλαμβανόμενο κίνδυνο με χρήση τεχνικών ‘stop loss’ & ‘profit taken”.
Ο Απόστολος Μάνθος της Δυναμική ΑΧΕΠΕΥ
Στις τελευταίες συνεδριάσεις το φαινόμενο της συνεχόμενης αλλαγής ρότας του Γενικού Δείκτη μας αναγκάζει να τροποποιήσουμε τις ζώνες στήριξης και αντίστασης, καθώς πραγματοποιούνται αλλεπάλληλες επικαλύψεις δίχως να μπορούν να δώσουν με σαφήνεια τη βραχυχρόνια κατεύθυνση της Αγοράς.
Το φαινόμενο αυτό συνήθως λαμβάνει χώρα όταν ο Δείκτης αλλάζει σημαντικά επίπεδα τιμών (προηγούμενα επίπεδα οι 580 με 550 μονάδες) και προσπαθεί να “μαρκάρει” τα νέα σύνορα διακύμανσης. Έτσι πλέον στο ημερήσιο chart τιμών του Γενικού Δείκτη, τα “σύνορα” αυτά εντοπίζονται μεταξύ των 650 με 597 μονάδων, έχοντας ως ενδιάμεσους σταθμούς τις 642 με 618 μονάδες.
Μεσοπρόθεσμα, όσο ο Γενικός Δείκτης λαμβάνει τιμές μέσα σε αυτό το εύρος διακύμανσης, το “βλέμμα” του -βάση των ενδείξεων τάσης από το εβδομαδιαίο chart τιμών – θα παραμένει προς το επόμενο ανοδικό επίπεδο, που εκτείνεται άνω των 700 με 720 μονάδων. Όμως η εύθραυστη αυτή πλάγια κίνηση του Δείκτη έχει ως “Αχίλλειο πτέρνα” την περιοχή της τριπλής διαγραμματικής στήριξης πέριξ του ψυχολογικού ορίου των 600 μονάδων. Η καθοδική καταστρατήγηση της εν λόγω περιοχής, είναι άκρως “απευκταία” για την Αγορά, καθώς θα αναιρέσει εκ βάθρων το όλο στρατηγικό σχεδιασμό των “Buyers” ανοίγοντας έτσι το διαγραμματικό δρόμο για την προσέγγιση των 570 με 565 μονάδων.
Εμφανής είναι για το δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης η μέχρι τώρα αδυναμία ανοδικού “πατήματος” άνω των 1720 μονάδων, γεγονός, που έχει προκαλέσει βραχυχρόνιες “καθοδικές ορέξεις” βάζοντας ως στόχο το επίπεδο στήριξης των 1650 με 1623 μονάδων.
Όσον αφορά τον Τραπεζικό Δείκτη, αυτό που διαφαίνεται είναι μια βραχυχρόνια κίνηση φθοράς των αγοραστών μεταξύ της αντίστασης των 862 και της στήριξης των 780 μονάδων, ενώ τεχνικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο υπό διαμόρφωση σχηματισμός “Head & Shoulders”. “Επιβεβαιωμένη καθοδική διαφυγή από την περιοχή στήριξης των 780 μονάδων, θα ωθήσει τον δείκτη σε μια πιθανή πτώση της τάξεως του 7%, προς το επόμενο επίπεδο στήριξης των 720 μονάδων.
Σήμερα
Οι Ασιατικές μετοχές ήταν ως επί το πλείστον υψηλότερα σήμερα Τρίτη 27/12, σε συναλλαγές με χαμηλό όγκο και με λίγα να καθοδηγήσουν τους επενδυτές, καθώς οι περισσότερες μεγάλες αγορές έκλεισαν τη Δευτέρα για τις γιορτές των Χριστουγέννων, ενώ το δολάριο ανακτά τις ζημίες του από τη Δευτέρα.
Αναμένεται μια επίπεδη έναρξη για τον DAX της Γερμανίας και τον CAC 40 της Γαλλίας.FCHI, με τη Βρετανία σε αργία για διακοπές Χριστουγέννων.
Ο ευρύτερος δείκτης MSCI των μετοχών της Ασίας-Ειρηνικού εκτός Ιαπωνίας ήταν οριακά υψηλότερα, με την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και το Χονγκ Κονγκ κλειστά.
Ο δείκτης της Κίνας CSI 300 ήταν κάτω -0,1% και ο Shanghai Composite SSEC γλίστρησε σχεδόν -0,2%.
Τα κέρδη από το βιομηχανικό τομέα της ηπειρωτικής χώρας αυξήθηκαν 14,5% το Νοέμβριο από το προηγούμενο έτος, γεγονός που υποδηλώνει ότι η οικονομία βελτιώνεται, αλλά οι πολιτικοί σημείωσαν ότι η συνέχεια στην αύξηση εξαρτάται πολύ από την ανάκαμψη των τιμών των προϊόντων πετρελαίου σιδήρου και χάλυβα.
Ειδήσεις από το εσωτερικό
«Δεν υφίσταται ανάπτυξη και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, χωρίς τη δημιουργία σταθερών θέσεων εργασίας και δίκαιη εισοδηματική κατανομή», τονίζει σε άρθρο της στην «Αυγή της Κυριακής» η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας Ράνια Αντωνοπούλου, συμπληρώνοντας ότι στόχος της κυβέρνησης είναι αφενός να επουλωθούν οι πληγές που άνοιξαν στην κοινωνία η ανεργία και η φτώχεια και, αφετέρου, να μπει η οικονομία σε τροχιά δίκαιης ανάπτυξης.
«Καμία νέα δέσμευση» δεν περιλαμβάνεται στην επιστολή που απέστειλε στον ESM το υπουργείο Οικονομικών ώστε να «ξεπαγώσουν» τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, όπως τονίζουν κύκλοι του ΥΠΟΙΚ. Σύμφωνα με τους παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών, «η κυβέρνηση δεν δεσμεύθηκε σε τίποτα παραπάνω από όσα είχε συμφωνήσει» και «η επιστολή απλώς επαναβεβαιώνει τις υπάρχουσες δεσμεύσεις».
Την επανέναρξη των συνομιλιών για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα σχετικά με την ελάφρυνση του χρέους, που είχαν «παγώσει» λόγω των κυβερνητικών παροχών, ανακοίνωσε ο επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντέισελμπλουμ. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε, ο κ. Ντέισελμπλουμ ανέφερε ότι οι πιστωτές συμφώνησαν να συνεχιστούν οι συνομιλίες, αφού παρέλαβαν την επιστολή του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου στην οποία επαναλαμβάνει τη δέσμευσή του στο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Ελλάδας.
Από το 2009, σε όποια χώρα της Ε.Ε. εφαρμόστηκε η μείωση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων δεν απέφερε επενδύσεις, υποστηρίζει ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Δημήτρης Παπαδημητρίου, σε άρθρο του στην εφημερίδα «Η Καθημερινή». Όπως επισημαίνει ο υπουργός Οικονομίας οι τρεις βασικές προϋποθέσεις που πρέπει να επιτύχει η Ελλάδα προκειμένου να προσελκύσει υγιείς επιχειρηματικές επενδύσεις είναι οι διαφανείς διαδικασίες διαγωνισμών, το ισχυρό πλαίσιο λειτουργίας του κράτους και η παροχή τραπεζικής χρηματοδότησης με οικονομικά κριτήρια.
«Υπάρχουν σοβαροί λόγοι οι οποίοι συνηγορούν στο ότι η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας μπορεί να επιταχυνθεί την επόμενη χρονιά» υποστηρίζει ο πρόεδρος του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Μελετών και άτυπος σύμβουλος της καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ, Μάρτσελ Φράτσερ. Ο κ. Φράτσερ εκτιμά ότι η Ελλάδα έχει κάνει προόδους στις μεταρρυθμίσεις, σημειώνοντας ωστόσο ότι «δεν θα πρέπει να κοροϊδεύει κανείς τον εαυτό του ότι αυτές θα ολοκληρωθούν το 2018 με την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος», αλλά «σε 10-15 χρόνια, διότι το μεγάλο πρόβλημα της Ελλάδας είναι η κρατική μηχανή».
Σε σύσκεψη εργασίας με συνδικαλιστικούς φορείς και εργαζομένους στα Γιαννιτσά συμμετείχε το Σάββατο η υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Έφη Αχτσιόγλου. Στη σύσκεψη, η υπουργός Εργασίας παρουσίασε αναλυτικά τους βασικούς άξονες παρέμβασης του υπουργείου για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών και ειδικότερα για την καταπολέμηση της μαύρης και αδήλωτης εργασίας.
Την ολοκλήρωση δύο νέων συναλλαγών, συνολικού ύψους 25,3 εκατ. ευρώ, ανακοίνωσε η Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ, επιβεβαιώνοντας την αυξημένη επενδυτική της δραστηριότητα. Συγκεκριμένα: Απέκτησε το 100% των μετοχών της εταιρείας ΚΑΡΟΛΟΥ Α.Ε., ιδιοκτήτριας δύο ακινήτων στην Πάτρα (ένα εκ των οποίων είναι το γνωστό ξενοδοχείο με την επωνυμία «MOREAS BEACH»), τα οποία εκμισθώθηκαν προκειμένου να διαμορφωθούν και να λειτουργήσουν, από τον μισθωτή, ως ξενοδοχειακή μονάδα κλασσικού τύπου 116 δωματίων το πρώτο και ως ξενοδοχειακή μονάδα 48 επιπλωμένων διαμερισμάτων, απευθυνόμενων σε φοιτητές, το δεύτερο, έναντι συνολικού τιμήματος 3,7 εκατ. ευρώ. Απέκτησε χαρτοφυλάκιο 9 εμπορικών ακινήτων (κυρίως καταστήματα και γραφεία), τα οποία βρίσκονται στην Ιταλία (Ρώμη, Γένοβα, κ.ά.), έναντι συνολικού τιμήματος 21,6 εκατ. ευρώ. Τα ακίνητα είναι εκμισθωμένα, μεταξύ άλλων, σε διεθνούς φήμης εταιρείες.
Την έκδοση μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου, συνολικής αξίας 49,2 εκατ. ευρώ και διάρκειας πέντε ετών, ενέκρινε η γενική συνέλευση της Μπάμπης Βωβός – Διεθνής Τεχνική. Με το συγκεκριμένο δάνειο χορηγείται στους ομολογιούχους δικαίωμα μετατροπής των ομολογιών τους σε κοινές ονομαστικές μετοχές της εταιρείας, με κατάργηση του δικαιώματος προτιμήσεως των παλαιών μετόχων.
Ειδήσεις από το εξωτερικό
Με πτώση 0,16% έκλεισε τη Δευτέρα το χρηματιστήριο του Τόκιο που ήταν από τις λίγες αγορές σε λειτουργία. Ο βασικός δείκτης Nikkei κατέγραψε απώλειες 0,16% και διαμορφώθηκε στις 19.396,64 μονάδες. Είχε ήδη υποχωρήσει την Τετάρτη και την Πέμπτη πριν από την αργία της Παρασκευής. Ο δείκτης Topix υποχώρησε επίσης κατά 0,37% και έκλεισε στις 1.538,14 μονάδες.
Σημαντική άνοδο κατέγραψε την Παρασκευή η μετοχή της Deutsche Bank στο Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης, με τους επενδυτές να υποδέχονται με ανακούφιση το πρόστιμο των 7,2 δισ. δολαρίων για την αγοραπωλησία τοξικών δανείων, η οποία οδήγησε στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Η αρχική πρόταση του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ ανερχόταν στα 14 δισ. δολάρια, γεγονός το οποίο είχε εγείρει πλήθος ανησυχιών για την κεφαλαιακή επάρκεια της μεγαλύτερης ιδιωτικής τράπεζας στη Γερμανία.
Τον συμβιβασμό των 7,2 δισ. δολαρίων, μεταξύ της Deutsche Bank και των ΗΠΑ, χαιρέτισε το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με δηλώσεις της εκπροσώπου Ναντίν Κάλγουϊ. «Καλωσορίζουμε τη συμφωνία που επιτεύχθηκε» δήλωσε η Γερμανίδα αξιωματούχος, διευκρινίζοντας ωστόσο, ότι «δεν πρόκειται να σχολιάσουμε τις λεπτομέρειες αυτής».
Η απόπειρα πραξικοπήματος και οι βομβιστικές ενέργειες «γονατίζουν» την τουρκική οικονομία, με τον κλάδο του τουρισμού να δέχεται σημαντικό πλήγμα και τον οίκο Moody’s να προβλέπει ανάπτυξη μόλις 2,7% την επόμενη τριετία. Για τον Χασάν Σελαμέτ, ιδιοκτήτη μικρού κοσμηματοπωλείου στο παζάρι της Κωνσταντινούπολης, είναι πρωτόγνωρη η κατάσταση, όπως διαμορφώθηκε μετά την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο. Λίγες μέρες μετά, οι τουρίστες άρχισαν ξαφνικά να μειώνονται.
Την ανάγκη υιοθέτησης «ελαφρώς επεκτατικών δημοσιονομικών πολιτικών» υπογραμμίζει ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της Ε.Ε., Πιερ Μοσκοβισί, σε άρθρο του στην εφημερίδα «Les Echos». «Το 2017, η δημοσιονομική πολιτική της Ευρωζώνης θα πρέπει να περάσει από την περιοριστική πολιτική της περιόδου 2012 – 2014 και την ουδέτερη κατεύθυνση της περιόδου 2015 – 2016, σε μία ελαφρώς επεκτατική πολιτική, η οποία θα τεθεί στην υπηρεσία της ανάπτυξης» αναφέρει μεταξύ άλλων, ο Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Στο 0,2% διαμορφώθηκε η τριμηνιαία ανάπτυξη της γαλλικής οικονομίας, κατά τη διάρκεια του γ’ τριμήνου, σύμφωνα με την τελική εκτίμηση της εθνικής στατιστικής αρχής. Σημειώνεται ότι στο β’ τρίμηνο του έτους, το γαλλικό ΑΕΠ είχε συρρικνωθεί οριακά, καθώς ο φόβος των τρομοκρατικών επιθέσεων έχει αρνητικό αντίκτυπο στον κλάδο του τουρισμού.
Στο 0,6% αναθεωρήθηκε ο ρυθμός ανάπτυξης της βρετανικής οικονομίας στο γ’ τρίμηνο του 2016, έναντι της αρχικής εκτίμησης περί αύξησης του ΑΕΠ κατά 0,5%. Σε ετήσια βάση παράλληλα, η ανάπτυξη διαμορφώθηκε στο 2,3% έναντι 2% της πρότερης πρόβλεψης. Οι επιδόσεις της βρετανικής οικονομίας οφείλονται στις αυξημένες καταναλωτικές δαπάνες, οι οποίες αντιστάθμισαν τις μειωμένες εξαγωγές. Ενδεικτικά, το έλλειμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε σε 25,5 δισ. στερλίνες από 22,1 δισ. στερλίνες το β’ τρίμηνο του ίδιου έτους.
Πρέπει πρώτα να εφαρμοστεί το bail-in και μετά η Monte dei Paschi να λάβει την κρατική βοήθεια, υποστήριξε ο πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντέισελμπλουμ, στο πλαίσιο των συζητήσεων για τη διάσωση της τρίτης μεγαλύτερης ιταλικής τράπεζας. «Αυτοί είναι οι κανόνες» έσπευσε να προσθέσει ο Ευρωπαίος αξιωματούχος, σύμφωνα με τον εκπρόσωπό του.
