Η διήμερη συνεδρίαση της ΕΕ με εξαίρεση την Ευρωζώνη, όπου λήφθηκαν οι πρώτες αποφάσεις προς τη σωστή κατεύθυνση, χαρακτηρίστηκε από στασιμότητα σε κρίσιμα ζητήματα, όπως το brexit και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο.
Σε σχέση με τις αλλαγές στην Ευρωζώνη η πρώτη απόφαση είναι επί της αρχής, που σημαίνει ότι θα πρέπει να ολοκληρωθεί τους επόμενους μήνες, και αφορά στην πρόβλεψη ενός δημοσιονομικού μέσου, το οποίο θα χρηματοδοτεί δράσεις για τη σύγκλιση των οικονομιών των κρατών – μελών και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Ο προϋπολογισμός της Ευρωζώνης θα ενσωματωθεί στον κοινοτικό, ενώ μέσα στους επόμενους μήνες θα καθοριστεί το μέγεθός του και οι προϋποθέσεις χρηματοδότησης των χωρών – μελών. Η δεύτερη απόφαση προβλέπει καλύτερη αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕSM), ώστε να διευρυνθεί ο ρόλος του και να μπορεί να δανείζει χώρες που ακολουθούν υγιείς δημοσιονομικές πολιτικές, αλλά οι οικονομίες τους βρίσκονται αντιμέτωπες με κάποιο απρόβλεπτο σοκ. Η στήριξη θα γίνει χωρίς υποχρέωση μνημονίου.
Τέλος, ο ΕSM θα αναλάβει να δανείζει και το ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης και εξυγίανσης τραπεζών σε περίπτωση σοβαρής τραπεζικής κρίσης στην Ευρωζώνη. Το εν λόγω ταμείο θα χρηματοδοτηθεί από τις ίδιες τις τράπεζες με 55 δισ. ευρώ, ωστόσο εάν η κρίση είναι μεγάλη και τα χρήματα δεν επαρκούν, θα επεμβαίνει ο ΕΜΣ και θα χορηγεί δάνεια, τα οποία θα του επιστρέφονται στη συνέχεια από τις συνεισφορές των τραπεζών.
Αναφερόμενος στις συζητήσεις για την Ευρωζώνη, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, εμφανίστηκε ικανοποιημένος υπογραμμίζοντας ότι «πριν από ένα χρόνο είχαμε βάλει στόχο δύο αποφάσεις σε σχέση με τον ESM, οι οποίες λήφθηκαν σήμερα, ενώ ένας τρίτος στόχος, αυτός του προϋπολογισμού, θα πρέπει να οριστικοποιηθεί μέσα στους επόμενους μήνες από το Eurogroup». Λιγότερο ικανοποιημένος ο κ. Γιούνκερ, ο οποίος ναι μεν χαρακτήρισε θετική εξέλιξη τις αποφάσεις, ωστόσο εξέφρασε την άποψη ότι οι αλλαγές δεν προχωρούν με το ρυθμό που θα ήθελε, κυρίως στο ζήτημα του προϋπολογισμού της Ευρωζώνης.
Παράταση αδιεξόδου για το brexit
Σε σχέση με το brexit οι εξελίξεις ήταν αρνητικές, αφού παρά τις διήμερες συζητήσεις, το θέμα παρέμεινε σε εκκρεμότητα με αποτέλεσμα οι πιθανότητες αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου χωρίς συμφωνία να έχουν αυξηθεί, γιατί οι Ευρωπαίοι αρνούνται να επαναδιαπραγματευθούν τη συμφωνία ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου της 25ης Νοεμβρίου.
Το αδιέξοδο οφείλεται στο καθεστώς της Βόρειας Ιρλανδίας, όπου η συμφωνία προβλέπει μια δικλείδα ασφαλείας, σύμφωνα με την οποία, σε περίπτωση που μέχρι το τέλος του 2020 δεν υπάρξει συμφωνία για τη μελλοντική σχέση της ΕΕ με το Ηνωμένο Βασίλειο, τότε η Βόρεια Ιρλανδία (βρετανική επικράτεια) θα παραμείνει στην ενιαία αγορά, χωρίς να προσδιορίζεται η ακριβής περίοδος. Η συμφωνία αμφισβητείται από πολλούς βουλευτές του κόμματός της κ. Μει, η οποία επιχείρησε στη διάρκεια της συνόδου να προσδιορίσει χρονικά την παραμονή της Βόρειας Ιρλανδίας στην ενιαία αγορά, ωστόσο οι Ευρωπαίοι αρνούνται οποιαδήποτε επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας.
Πάντως, ο κ. Τουσκ δήλωσε πως θα είναι στη διάθεσή της Τερέζας Μέι για να συζητήσουν, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι δεν έχει την εντολή να καλέσει νέα σύνοδο κορυφής για το εν λόγω θέμα, και επανέλαβε ότι δεν είναι δυνατή η επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας. Ενδεικτικό της σοβαρότητας της κατάστασης είναι και το γεγονός ότι, όπως είπε σήμερα ο κ. Γιούνκερ, την Τετάρτη, 26.12 η Κομισιόν θα δημοσιεύσει έκθεση που θα αναφέρεται στα έκτακτα μέτρα, τα οποία θα ληφθούν στην ΕΕ σε περίπτωση brexit χωρίς επίτευξη συμφωνίας.
