Από την έντυπη έκδοση
Την έξοδο της οικονομίας από τον αποπληθωρισμό έπειτα από 46 μήνες σήμανε ο Ιανουάριος, αλλά με καθοριστική τη συμβολή των αυξήσεων των έμμεσων φόρων και την επιβολή νέων τελών, όπως επίσης και από την άνοδο των τιμών των καυσίμων.
Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, τον Ιανουάριο ο δείκτης τιμών καταναλωτή παρουσίασε αύξηση 1,2%, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2016, έναντι μείωσης 0,7%, που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2016 προς το 2015. Είναι η πρώτη φορά μετά τον Φεβρουάριο του 2013 που ο πληθωρισμός καταγράφει θετικό πρόσημο, ενώ σήμα εξόδου από τον αποπληθωρισμό είχε δοθεί από τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν καταγράφηκε μηδενική μεταβολή σε ετήσια βάση.
Σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο 2016 παρουσίασε μείωση 0,8%, έναντι μείωσης 1,9%, που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους. Ο μέσος δείκτης του δωδεκαμήνου Φεβρουαρίου 2016 – Ιανουαρίου 2017 σε σύγκριση προς τον ίδιο δείκτη του δωδεκαμήνου Φεβρουαρίου 2015 – Ιανουαρίου 2016 παρουσίασε μείωση 0,7%, έναντι μείωσης 1,6% που σημειώθηκε κατά το αντίστοιχο προηγούμενο δωδεκάμηνο.
Το μίγμα
Ωστόσο, από τα αναλυτικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει πως η έξοδος από τον αποπληθωρισμό δεν οφείλεται τόσο στην αύξηση της ζήτησης, αλλά στο μίγμα των αυξήσεων των έμμεσων φόρων και των ανατιμήσεων των καυσίμων. Ειδικότερα, τον Ιανουάριο το πετρέλαιο θέρμανσης ήταν ακριβότερο κατά 36,8% σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2016, λόγω αύξησης τιμής και φόρων, με αποτέλεσμα να επιβαρύνει τον τιμάριθμο με 1,16 εκατοστιαία μονάδα. Η βενζίνη ανατιμήθηκε κατά 14,1% και επιβάρυνε τον δείκτη με 0,91 εκατ. μονάδα. Επίσης, το κόστος των αεροπορικών μεταφορών αυξήθηκε κατά 19,7% και η επίπτωσή τους στο ΔΤΚ ήταν 0,40 εκατ. μονάδα, ενώ τα νωπά λαχανικά ανατιμήθηκαν (λόγω του χιονιά) κατά 24,5%, επιβαρύνοντας τον τιμάριθμο με 0,30 εκατ. μονάδα.
Από την 10ετία του 1960
Στον αντίποδα, μειώσεις τιμών καταγράφηκαν στα είδη ένδυσης-υπόδησης κατά 3,1% λόγω των εκπτώσεων με επίπτωση -0,16 εκατοστιαία μονάδα, στα γαλακτοκομικά και αυγά κατά 2,7% με αρνητική επίπτωση κατά 0,10 εκατ. μονάδα και η αγορά αυτοκινήτων με μείωση 4,4% και επίπτωση -0,09 εκατ. μονάδα.
Ο πληθωρισμός παρέμεινε αρνητικός από τον Μάρτιο του 2013, λόγω της μειωμένης ζήτησης που επέφερε η δραματική συρρίκνωση των εισοδημάτων και ενώ στο διάστημα αυτό εξακολούθησαν να αυξάνονται οι έμμεσοι φόροι. Ακόμη πρέπει να σημειωθεί πως ενώ οι αυξήσεις της φορολογίας και οι μειώσεις των εισοδημάτων επιβάλλονταν από τις αρχές του 2010, λίγους μήνες πριν από την επίσημη ένταξη στα μνημόνια η προσαρμογή των τιμών, αγαθών και υπηρεσιών, έγινε πολύ αργότερα με τριετή καθυστέρηση λόγω των «ιδιομορφιών» της ελληνικής αγοράς.
Είναι η πρώτη φορά που η οικονομία παρέμεινε σε συνθήκες αποπληθωρισμού για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα (επί 46 μήνες) από το 1959 που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία στην ΕΛΣΤΑΤ. Ειδικότερα, ο πληθωρισμός ήταν αρνητικός από τον Νοέμβριο του 1961 μέχρι και τον Ιούνιο του 1962, με ποσοστά από -0,2% έως και -2,1%. Η επόμενη περίοδος που η ελληνική οικονομία είχε αρνητικό πληθωρισμό ήταν από τον Οκτώβριο του 1967 μέχρι και τον Μάιο του 1968, όταν ο δείκτης τιμών καταναλωτή κυμάνθηκε από -0,3% έως και -1,5%.
Άνω – κάτω οι τιμές
Η αύξηση του πληθωρισμού κατά 1,2% τον Ιανουάριο του 2017 σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2016 προήλθε από τις ακόλουθες αυξήσεις των δεικτών:
1. Κατά 1,1% της ομάδας διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα νωπά φρούτα, νωπά λαχανικά, ελαιόλαδο, πατάτες και στον καφέ. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε ψωμί και δημητριακά, κρέατα γενικά, νωπά ψάρια, γαλακτοκομικά και αυγά, στα αποξηραμένα φρούτα και τους ξηρούς καρπούς.
2. Κατά 2,5% της ομάδας αλκοολούχα ποτά και καπνός, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα) και στα τσιγάρα.
3. Κατά 3,6% της ομάδας στέγαση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στο πετρέλαιο θέρμανσης. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών στον ηλεκτρισμό.
4. Κατά 4,6% της ομάδας μεταφορές, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα καύσιμα αυτοκινήτου (βενζίνη), οδικές μεταφορές επιβατών και στα εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση των τιμών στις τιμές αγοράς αυτοκινήτων και στις συνδυασμένες μεταφορές επιβατών.
5. Κατά 2,1% της ομάδας επικοινωνίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στις τηλεφωνικές υπηρεσίες.
6. Κατά 1,4% της ομάδας ξενοδοχεία-καφέ-εστιατόρια, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα εστιατόρια – ζαχαροπλαστεία – καφενεία – κυλικεία.
Μειώσεις καταγράφηκαν στους δείκτες:
1. Κατά 3,1% της ομάδας ένδυση και υπόδηση, λόγω μείωσης των τιμών στα είδη ένδυσης και υπόδησης.
2. Κατά 2,4% της ομάδας διαρκή αγαθά – είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα υφαντουργικά προϊόντα οικιακής χρήσης, μεγάλες οικιακές συσκευές ηλεκτρικές ή μη, είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού και στις οικιακές υπηρεσίες – υπηρεσίες οικιακής μέριμνας.
3. Κατά 0,1% της ομάδας υγεία, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στις παραϊατρικές υπηρεσίες. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση των τιμών στα φαρμακευτικά προϊόντα.
4. Κατά 1,4% της ομάδας αναψυχή – πολιτιστικές δραστηριότητες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στον οπτικοακουστικό εξοπλισμό – υπολογιστές. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση των τιμών στην εισφορά ΕΡΤ – συνδρομητική τηλεόραση.
5. Κατά 0,3% της ομάδας εκπαίδευση, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα δίδακτρα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
6. Κατά 1,5% της ομάδας άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα είδη ατομικής φροντίδας και στα ασφάλιστρα οχημάτων.
Ψηλότερα ο ΕνΔΤΚ
Ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) του Ιανουαρίου 2017 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Ιανουαρίου 2016 παρουσίασε αύξηση 1,5%, έναντι μείωσης 0,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2016 προς το 2015.
Σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο 2016 παρουσίασε μείωση 0,5%, έναντι μείωσης 1,7% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους. Ο μέσος ΕνΔΤΚ του δωδεκαμήνου Φεβρουαρίου 2016 – Ιανουαρίου 2017 σε σύγκριση προς τον ίδιο δείκτη του δωδεκαμήνου Φεβρουαρίου 2015 – Ιανουαρίου 2016 παρουσίασε αύξηση 0,1%, έναντι μείωσης 0,9%, που σημειώθηκε από τη σύγκριση των αντίστοιχων προηγούμενων δωδεκαμήνων.
