Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Στο προσκήνιο βρέθηκαν και πάλι τα εμπορικά πλεονάσματα με τις τριβές που αυτά δημιουργούν ανάμεσα στους εμπορικούς εταίρους, με αφορμή την ανακοίνωση των στοιχείων της Ε.Ε. για τις εξαγωγές και τις εισαγωγές, τα οποία θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν νέες εντάσεις με τις ΗΠΑ.
Το εμπορικό πλεόνασμα της Ε.Ε. με τις ΗΠΑ διευρύνθηκε πέρυσι κατά 6,8%, παρά τις απειλές για εμπορικό πόλεμο από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος κάνει λόγο για αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού. Το 2017, το εμπορικό πλεόνασμα της Ε.Ε. με τις ΗΠΑ έφθασε τα 120,8 δισ. ευρώ, υψηλότερα από τα 113,1 δισ. ευρώ του 2016, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Oι εξαγωγές της Ε.Ε. προς τις ΗΠΑ αυξήθηκαν στα 375 δισ. ευρώ το 2017 από 363,5 δισ. ευρώ του 2016, ενώ οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ διαμορφώθηκαν στα 254,2 δισ. ευρώ έναντι 250,4 δισ. ευρώ το 2016.
Τα στοιχεία αυτά έρχονται στη δημοσιότητα σε μία περίοδο που η Ε.Ε. προσπαθεί να διατηρήσει ανοικτές τις αγορές της εν μέσω της στάσης του Ντόναλντ Τραμπ που προτάσσει το δόγμα «Πρώτα η Αμερική». Επιπλέον, ο ρυθμός αύξησης των αμερικανικών εξαγωγών προς την Ε.Ε. είναι ο βραδύτερος μεταξύ των κορυφαίων εμπορικών εταίρων της γηραιάς ηπείρου. Την ίδια στιγμή, η Ε.Ε. υπέγραψε πρόσφατα συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με Καναδά και Ιαπωνία, προωθεί συμφωνία με χώρες της Λατινικής Αμερικής, ενώ βρίσκεται σε αντίστοιχες διαπραγματεύσεις με Αυστραλία και Ν. Ζηλανδία.
Ήδη επικρατεί ένταση μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ, με την απειλή ενός εμπορικού πολέμου να υποφώσκει και με την Ουάσιγκτον να απειλεί ότι θα επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου. Στα τέλη Ιανουαρίου η Ε.Ε. απηύθυνε νέα προειδοποίηση ότι οιαδήποτε κίνηση των ΗΠΑ να επιβάλουν δασμούς στις εισαγωγές προϊόντων της θα συνοδευθεί από άμεσα αντίποινα, γεγονός που υποδηλώνει τη σταθερή απειλή ενός διατλαντικού εμπορικού πολέμου. Το σήμα αυτό δόθηκε από την Κομισιόν, μετά την απόφαση του κ. Τραμπ να επιβάλει δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές ηλιακών πάνελ και πλυντηρίων από την Κίνα και τη Ν. Κορέα. Εξάλλου, πριν από λίγες μόλις ημέρες, ο Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να δήλωσε ότι θα προχωρήσει στην εφαρμογή ενός «ανταποδοτικού φόρου» κατά χωρών, μεταξύ των οποίων και εταίρων των ΗΠΑ που επιβάλλουν δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, χωρίς ωστόσο να προβεί σε λεπτομέρειες για τη διάρθρωση ενός τέτοιου φόρου ή για τα προϊόντα στα οποία αναμένεται να εφαρμοστεί.
Ένα θέμα τριβής των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια είναι το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας, με την Ουάσιγκτον να έχει ζητήσει επανειλημμένως από το Βερολίνο να προβεί στα αναγκαία διορθωτικά μέτρα. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ έχει δεχθεί έντονη κριτική από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ για το τεράστιο εμπορικό πλεόνασμα της χώρας της, το οποίο διαμορφώθηκε το 2016 στο ιστορικό υψηλό των 248,9 δισ. ευρώ.
Η απειλή όμως του προστατευτισμού γίνεται αισθητή και σε άλλες οικονομίες του πλανήτη, με τον πρωθυπουργό της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι να ανακοινώνει μόλις έναν μήνα μετά το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, όπου διαμήνυσε σε όλους ότι η χώρα του είναι ανοικτή για μπίζνες, πως αυξάνει τους εισαγωγικούς δασμούς στο υψηλότερο επίπεδο σε διάρκεια τριών δεκαετιών, ανοίγοντας τον «ασκό του Αιόλου» για εμπορικό πόλεμο. Αυτό σημαίνει ότι θα είναι πολύ πιο ακριβές οι εισαγωγές ανταλλακτικών μερών για αυτοκίνητα, κάμερες, τηλεοράσεις, μετρητές ηλεκτρικής ενέργειας και έξυπνα κινητά, με την Ινδία να διατρέχει τον κίνδυνο εμπορικών διενέξεων με εταίρους της όπως οι ΗΠΑ, Γερμανία και Κίνα.
